Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
1982 Anayasasının Yapım Süreci
.jpg){kind=small}
1982 Anayasasının Yapım Süreci
Şule ÖZSOY BOYUNSUZ
Sayfa Sayısı
:
157
Kitap Ölçüleri
:
13x19 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786055865603
600,00
TL ÖNSÖZ -
1982 Anayasası nın Yapım Süreci - 1995 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü nde Kamu Hukuku Yüksek Lisansımı bitirirken savunduğum tezimdir. Yapıldığından bu yana değişik sebeplerle tartışılmaya devam edilmiş olan 1982 Anayasası, 1995 de olduğu gibi şimdi de gündemdedir. Ancak özellikle sivil anayasa tartışmalarının yapıldığı bugünlerde 1982 Anayasası nın hangi şartlar altında, nasıl yapıldığı ayrı bir önem kazanmış gözükmektedir. Yapılan tartışmalara bir katkı sağlayabilmek, 1982 Anayasası nın kimlerin, hangi taleplerini, ne şekilde hayata geçirdiğini hatırlamak ve hatırlatmak için bu çalışmayı yayınlamayı istedim. Tezimi yayma hazırlarken bugünün şartlan ile yapılacak kapsamlı değişiklikleri uygun bulmadığım için, yazıldığı halini büyük ölçüde muhafaza ettim. Yıllar sonra yüksek lisans tezimi yayınlarken geçmişe dönerek, o yıllarda araştırma görevlisi olarak çalışmakta olduğum İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabi-lim Dalı ndaki değerli hocalarım Erdoğan Teziç, Süheyl Batum ve Necmi Yüzbaşıoğlu na bu çalışmanın ortaya çıkmasmdaki katkılarından dolayı bir kez daha teşekkür etmek isterim. Ayrıca şimdi hayatta olmayan kıymetli hocam Bülent Tanör ü de rahmet ve minnetle anıyorum. Tezin yazımında yanımda olan tüm eski dostlarıma ve tezin yayma hazırlanması aşamasında tashihlerin yapılmasında yardımlarını esirgemeyen sevgili arkadaşım Özlem Çekmece ye de teşekkür ediyorum. Son olarak umuyorum ki okuyucu bu eseri eline aldığmda geçmişe bir yolculuk yapacak ve bugünü geçmişin unutulan kimi ayrıntılarının perspektifi ile yeniden düşünecektir. Kadıköy, Ekim 2009. GİRİŞ 12 Eylül 1980 tarihinde yapılan askeri darbe Türkiye ye 1982 Anayasasını getirmiştir. Bu Anayasa ile birlikte Türkiye pek çok bakımdan 1961 Anayasası nın gerisinde bir sisteme adım atmıştır. Geri adım, özellikle insan haklarına ilişkin düzenlemelerde 1961 Anayasası modelinden sapılarak gerçekleştirilmiştir. Anayasa nm orjinal metniyle getirilmek istenilen yarı otoriter yapı, çok partili hayata geçilmesiyle birlikte büyüklü küçüklü pek çok değişikliğe uğratılmışsa da tartışmalar dinmiş gibi gözükmemektedir. Bu tezin konusu, böylesi bir anayasanın hangi koşullarda doğduğunu, nasıl bir süreç geçirerek oluştuğunu ve çatısının hangi çevrelerin görüşleriyle meydana getirildiğini araştırmaktır. Oluşum süreci ile anayasanın hükümleri arasında yakın bir ilişki vardır. Dolayısıyla 1982 Anayasası\′nm nasıl bir anayasa olduğunu anlamak, geçirdiği yapım sürecini anlamaya bağlıdır. Ön bölümde, 12 Eylül 1980 tarihine kadar Anayasa Düzeni hakkında yapılan tartışmalara ve çeşitli çevrelerin Anayasa değişikliği önerilerine yer verilmiştir. Bunun amacı 1982 Anayasası\′nm birdenbire doğmadığını, zaman içinde gelişen birtakım düşüncelerin ürünü olduğunu göstermektir. Bu gelişmeler1961 Anayasası\′nm tahribi ile başlamış, değiştirilmesi önerileri ile olgunlaşmıştır. 1982 Anayasasının kurucu güçleri de olgunlaşan bu görüşlerden ilham almıştır. Birinci bölümde ise, 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren anayasanın oluşum evreleri incelenmiştir. Bu yapılırken, anayasa hukuku teorisinde anayasa yapıcılığı gerekli olduğu kadarı ile gözden geçirilmiş ve 1982 Anayasasının yapım sürecinin buradaki yeri incelenmiştir. Ayrıca 1982 Anayasasının yapılışmdaki siyasi süreç ve ona hâkim düşünceler ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. ikinci bölümde ise, Anayasa yapım sürecine yapılan etkiler incelenmiştir. Bu etkilerin bir kısmı yasaklama ve engellemelere ilişkin yasal düzenlemeler yoluyla; diğer bir faşımı ise, çeşitli çevrelerin görüşlerinin anayasa yapıcılarına yol göstermesi şeklinde olmuştur. O dönemde ifade edilen, fakat anayasa yapıcıları tarafından dikkate alınmayan bazı görüşlere de tezde yer verilmiştir. Bunun önemi ise anayasanın hangi çevrelerin ürünü olduğu, hangilerinin ise olmadığının anlaşılmasıdır. Bugün hiç sahip-lenicisi kalmayan 1982 Anayasasının yapımına pek çok kişi ve kuruluşun katkısı olmuştur. 1982 Anayasa metnine giren birçok madde çeşitli çevrelerin önerilerinden yola çıkılarak yapılmıştır. Bunları bulup çıkarmak, 1982 Anayasasının gerçek sahiplerini de bulmak olacaktır. Tezin bütününün amaçladığı bir diğer nokta da antidemokratik bir anayasa yapım sürecinden demokratik bir anayasa beklemenin yanlışlığını ileri süren görüşlere destek olmaktır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ v İÇİNDEKİLER .vii 1982 ANAYASASI\′NIN YAPIM SÜRECİ 1 GİRİŞ 1 Ön Bölüm 1982 ANAYASASINA GİDİŞ: DARBE ÖNCESİ ANAYASA TARTIŞMALARI A. GENEL OLARAK 3 B. DEVLETÇİ TEZLER 5 1. Adalet Partisi Çevrelerinin Yaklaşım ve Önerileri S 2. Nisan 1980 Tercüman Seminerleri 9 a. Parlamenter Rejim İçinde Kuvvetli Yürütme Görüşü 9 b. Yarı-Başkanlık Rejimi İçinde Kuvvetli Yürütme Görüşü 12 c. Klasik Parlamenter Rejim Savunusu: Anayasa Değişikliği Dışında Çözüm Arayışları. 14 3. Yeni Forum Anayasa Önerileri 16 a. Mevcut Durum Değerlendirmesi 18 b. Parlamento ve Yapısı Hakkında Öneriler 20 c. Kanun Yapılması Usulüne İlişkin Öneriler 22 d. Yürütmeye İlişkin Görüşler 23 e. Yargı Organlarına Yaklaşımlar 24 f. Genel Değerlendirme 25 ANAYASACI VE SOSYALİST TEZLER 25 1. Cumhuriyet Halk Partisi Çevrelerinin Yaklaşımı 26 2. Diğer Sol Çevrelerin Tepkileri 28 Birinci Bölüm YENİ ANAYASANIN OLUŞUM EVRELERİ A. 12 EYLÜL SONRASI, KURUCU MECLİS OLUŞANA KADAR GEÇEN SÜREÇ 35 1. 12 Eylül 1980 Sonrası Yapılanma 35 2. Milli Güvenlik Konseyinin Anayasa ve Düzen Söylemi 39 a. Genel Olarak 39 b. Anayasa Düzeni Hakkında Kanunun Teorik Tahlili ve Pratik Amacı 48 B. Asli Kurucu İktidarın Teorik Değerlendirilmesi ve 1982 Anayasası 50 1. Asli Kuruculuk 50 a. Hukuk Dışı Bir Güç Olarak Bakan Görüş 51 b. Hukuk İçine Sokan Görüşler 52 c. 1982 Anayasasının Yeri 54 2. Demokratikleşme Sürecinde Yapılışına Göre Anayasalar ve 1982 Anayasası 59 C. 1982 ANAYASASI\′NIN KURUCU GÜÇLERİ 66 1. Genel Olarak Anayasa Yapma Biçimleri 66 2. 1982 Anayasasının Kuruculuk İktidarını Paylaşan Güçler; Pozitif Düzenleme 71 3. DMnin Yapısal Tahlili 75 4. Kurucu Meclisin Oluşumu ve Yapısı Hakkında Kamuoyunda O Dönemde Yapılan Değerlendirmeler 79 5. DM\′nin Faaliyetleri 83 a. Anayasa Komisyonunun Kuruluşu ve İşleyişi 83 b. Genel Kurul Çalışmaları 86 6. Halkın Katılımı 98 İkinci Bölüm ANAYASA YAPIM SÜRECİNE YAPILAN ETKİLER A. YASAL DÜZENLEMELER YOLUYLA YAPILAN ETKİ 103 1. Siyasi Partilere ve Faaliyetlerine İlişkin Düzenleme 104 2. Yeni Anayasa Hakkında Görüş Bildirebilecekler ve Yasaklı Olanlara İlişkin Düzenleme 107 3. Anayasayı Tanıtma Görevi Adı Altında Yapılan Düzenleme 109 B. YENİ ANAYASA DÜZENİ HAKKINDA ÇEŞİTLİ ÇEVRELERİN, YAPIM SÜRECİ İÇİNDEKİ GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ 110 1. Kamuoyunda Tepki ve Öneriler 110 a. Taslak Öncesi 111 b. Taslak Sonrası 118 aa. Siyasal Konular H8 bb. Özgürlükler 120 2. Danışma Meclisi Anayasa Komisyonuna Sunulan Görüşler 127 a. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 127 b. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 130 c. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 133 d. Danıştay - Yargıtay - Anayasa Mahkemesi 136 e. Türkiye İşveren Sendikasının (TİSK) Görüşü 140 f. Bir Kısım Sivil Toplum Kuruluşları ve Diğer Üniversitelerin Görüşleri 145 SONUÇ 147 KAYNAKÇA 151
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı