Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
1982 Anayasası Çerçevesinde Sosyal Devlet ve Özelleştirme MUHAMMET EMİN RUHİ
1982 Anayasası Çerçevesinde Sosyal Devlet ve Özelleştirme MUHAMMET EMİN RUHİ
Muhammet Emin RUHİ
Sayfa Sayısı
:
267
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2003
ISBN NO
:
9759414420
100,00
TL öNSöZ
Bugün için devletin ekonomik işletmecilik yapmaması gerektiği konusu -Kuzey Kore ve Küba dışında- bütün dünyada kabul edilmektedir. Devleti ticaret hayatının içinden çekmenin aracı ise, özelleştirme olmaktadır. Avrupa hukuk sisteminde kabul edildiği gibi, ülkemiz Anayasasında da ön görülen ve "insan onurunu koruma" amacı taşıyan sosyal devlet anlayışı, bugün için ekonomide devletçilikle sağlanamayacağı gibi, aksine devlet ekonomiye girdikçe sosyal yanını unutarak, temel işlevlerini bile sağlıklı olarak yapamaz hale gelmiş bulunmaktadır. Bu nedenledir ki ülkemiz sık sık krizlerle karşı karşıya kalmakta; bu ise toplumun güçsüz kesimi için tam bir yıkım olmaktadır. Bugün bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de ekonomi gündeminden düşmeyen özelleştirme, ekonomimizin yapı değiştirmesinde, güçlenmesinde ve gelişmesinde önemli bir vasıta olmaktan çıkmış; hedefleri, şartları belirsiz bir gaye haline getirilmiştir. Kamuoyu, özelleştirmeyi her türlü ekonomik sorunları cCgecek maymuncuk olarak görenler yanında, devletçilik ilkesine yapışarak KiT′lerin faziletini destanlaştırıp, özelleştirmeyi felaket olarak göstermeye çalışanlar olmak üzere iki kampa bölünmüş durumdadır. Enflasyon, bütçe açığı, işsizlik, gelir dağılımındaki adaletsizlik; hastalanmış ekonominin sağlığa kavuşmasında özelleştirme tek çözüm olarak sunulmaktadır. Hükümetin tek kurtuluş yolu olarak gördüğü, işveren kesimin desteklediği, muhalefetin ve sendikaların şiddetle karşı çıktığı özelleştirme; ülkemiz açısından devletin, sosyal devlet olma niteliğini zedeleyen bir durum mudur? KiT′ler özelleştirilsin mi, özelleştirilmesin mi, konusu yıllardır tartışıldığı halde çözülemeyen bir sorun olarak karşımızdadır. İşte bu çalışmada, sosyal devlet ve özelleştirme konulan incelenmeye çalışılmaktadır. Çalışma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Bölümünde doktora tezi olarak hazırlanıp, savunulmuştur (1999). Tezin danışmanlığını üstlenen, ilgi ve yardımlarını esirgemeyen değerli hocam Doç. Dr. Oktay Uygun′a teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca, akademisyenliğe başladığım ilk günden beri, akademisyen olarak yetişmem konusunda emeği geçen; saygı değer hocalarım, Prof. Dr. Ayferi Göze, Prof. Dr. İlhan Akın, Prof. Dr. İl Han Özay, Prof. Dr. Cemal Bali Akal, Prof. Dr. M. Semih Gemalmaz, Doç. Dr. Oktay Uygun, Doç. Dr. İlyas Doğan ve Dr. Ozan Erözden′e müteşekkirim. Dr. M. Emin Ruhi 2003
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ 1 BİRİNCİ KISIM ANAYASALARIMIZDA SOSYAL DEVLET BİRİNCİ BÖLÜM SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI I. TARİHSEL SÜREÇ 7 A- LİBERAL DEVLET VE KLASİK ÖZGÜRLÜK ANLAYIŞI 8 1. Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi 9 2. 1789 Fransız insan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi 10 B- LİBERAL DEVLETTE EKONOMİK DÜZEN 14 C- LİBERAL DEVLET UYGULAMASININ SONUÇLARI 18 D- LİBERAL DEVLET ANLAYIŞINA DÜŞÜNSEL TEPKİ (MARXİST TEPKİ) 22 E- LİBERAL DEVLET ANLAYIŞINA EYLEMSEL TEPKİ (1848 DEVRİMİ) 25 1. 1 848 Devrimi ve Yeni Bir Anlayışa Giden Yol 25 2. 1848 Anayasası 27 II. SOSYAL DEVLET VE ÖZGÜRLEŞTİRME GÖREVİ (KLASİK ÖZGÜRLÜK ANLAYIŞININ AŞILMASI) 29 İKİNCİ BÖLÜM ANAYASALARIMIZDA VE ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA SOSYAL DEVLET I. SOSYAL DEVLET KAVRAMI 37 II. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA SOSYAL DEVLET 44 III. HUKUK DEVLETİ - SOSYAL HUKUK DEVLETİ 46 IV. SOSYAL DEVLETTE KİŞİLERİN İSTEME HAKLARI (SOSYAL HAK KAVRAMI) 50 V. SOSYAL DEVLETİN ÖĞELERİ (HUKUKİ YÖNTEMLERİ) 56 A- KALKINMA VE ULUSAL GELİRİN ARTTIRILMASI 56 1. Planlı Kalkınma (Devletin Planlama Görevi) 57 2. Sosyal Devletin Toplumsal Dengeyi Sağlama Görevi 59 3. Sosyal Devlette Mülkiyet Sınırlı Nisbi Bir Haktır 61 B- SOSYAL DEVLETİN SOSYAL ADALETİ SAĞLAMA GÖREVİ 63 1. Sosyal Devlet Çalışanların Ãdil Ücret Almasını Sağlamakla Görevlidir66 2. Sosyal Devlet Herkesten Kazancına Göre Vergi Alacaktır 67 C- SOSYAL DEVLETİN SOSYAL GÜVENLİK SAĞLAMA GÖREVİ 69 VI. SOSYAL DEVLETİN SOSYAL VE EKONOMİK GÖREVLERİNİN (ÖZGÜRLEŞTİRME GÖREVİNİN) SINIRI 72 İKİNCİ KISIM ÖZELLEŞTİRME BİRİNCİ BÖLÜM ÖZELLEŞTİRME VE DÜNYADA ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI I.OZELLEŞTIRME AKIMININ DOĞUŞU VE GELİŞİMİ 79 A- ÖZELLEŞTİRMENİN TEORİK TEMELLERİ 83 1 .Peter Drucker ve Yeni Gerçekler 86 2.Monetarizm ve Rasyonel Beklentiler Teorisi (Chicago İktisat Okulu) ...89 3.Neo-Avusturya İktisat Okulu ve Hayek 92 4. Anayasal İktisat ve Kamu Tercihi Teorisi (Virginia İktisat Okulu) 95 5. Sosyal Piyasa Ekonomisi Teorisi (Sosyal Liberalizm) 98 B- ÖZELLEŞTİRMENİN TANIM VE KAPSAMI 99 1. Dar Anlamda Özelleştirme 100 2.Geniş Anlamda Özelleştirme 101 C- ÖZELLEŞTİRMENİN AMAÇLARI 103 1 .Özelleştirmenin Ekonomik Amacı: Serbest Piyasa Ekonomisini Güçlendirmek 1 04 2.Özelleştirmenin Sosyal Amacı: Servetin Geniş Kitlelere Yayılmasını Sağlamak 105 3.Özelleştirmede Siyasal Amaç: Demokrasi İçin Özelleştirme 106 4.Özelleştirmenin Diğer Amaçları 111 a) Sermaye Piyasasını Geliştirmek 111 b) KİT′lerin Hazine ve Merkez Bankası Üzerindeki Yükünü Hafifletmek 112 c) KİT′lerdeki Gizli İşsizliği Ortadan Kaldırmak 113 d) Devlete Gelir Sağlamak 113 II. DÜNYADA ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI 113 A- GELİŞMİŞ ÜLKELERDE ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI 114 B- GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE ÖZELLEŞTİRME 11 8 İKİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE′DE KİT′LER VE ÖZELLEŞTİRME I. TÜRKİYE′DE KİT′LERİN TARİHÇESİ 122 A- DEVLETÇİLİK İLKESİ VE KİT′LERİN KURULUŞU 123 1. Cumhuriyetin Kuruluş Yılları (1923-1938) 123 2. İzmir İktisat Kongresi ve Liberal Ekonomi Politikası 124 3. Özel Sektörün Başarısızlığı ve Yeni İktisat Politikası: Devletçilik 126 4. Devletçilik İlkesinin Anlamı 129 B- DEVLETÇİLİK POLİTİKASI UYGULAMASI 132 1. Sanayi Planları 132 2. Devletleştirmeler 133 II. TÜRKİYE′DE KİT′LERİ ÖZELLEŞTİRME AŞAMASINA GETİREN SORUNLAR 134 A- PERSONEL SORUNLARİ 136 B-MALİ SORUNLAR 139 C- EKONOMİK SORUNLAR 141 III. TÜRKİYE′DE ÖZELLEŞTİRME 142 A-TÜRKİYE′DE ÖZELLEŞTİRME POLİTİKASININ GELİŞİMİ 142 1. 24 Ocak 1980 Öncesi Dönem 143 a) 1950′li Yıllar ve Demokrat Parti Uygulaması 144 b) 1960′h Yıllar 145 2. 1980 Sonrası Politikalar 146 a) 24 Ocak 1980 İstikrar Programı 146 b) Hükümet Programlarındaki Yaklaşım 147 B- ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI 150 1. Özelleştirme Kapsamına Alınan Kuruluşlar 1 50 2. Gerçekleştirilen Uygulamalar 151 C- KİT KONUSUNA İKİ ÖRNEK 152 1. Devlet Demiryolları Örneği 1 52 2. Turizm Sektöründe Bir KİT: Turban Örneği 1 54 D-ÖZELLEŞTİRME KONUSUNDA İKİ ÖRNEK 156 1. Özelleştirmeye Adana Büyükşehir Belediyesi Örneği 1 56 a) Temizlik İşlerinin Özelleştirilmesi 158 b) Emlak Vergisi Tahakkuk ve Tahsilat İşlemlerinin Özelleştirilmesi.. 160 c) Toplu Taşıma Hizmetinin Özelleştirilmesi 1 61 2. Sümerbank Örneği 162 E- ÖZELLEŞTİRME KARŞITLIĞI YA DA ÖZELLEŞTİRMEYE KARŞI BAZI ENDİŞELER 164 F- DEĞERLENDİRME 169 ÜÇÜNCÜ KISIM TÜRKİYE′DE ÖZELLEŞTİRMENİN HUKUKSAL ALTYAPISI BİRİNCİ BÖLÜM YASAL DÜZENLEMELER I. 2983 SAYILI KANUN 182 11.3291 SAYILI ÖZELLEŞTİRME KANUNU 184 III. 4046 SAYILI ÖZELLEŞTİRME KANUNU 187 İKİNCİ BÖLÜM 195 ANAYASA VE ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA ÖZELLEŞTİRMEl 95 I. ANAYASA VE ÖZELLEŞTİRME 195 II. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA ÖZELLEŞTİRME 198 A- ÖZELLEŞTİRMEDE YETKİ SORUNU 199 1 Tersine İşlem Kuralı Gereği 199 2. Anayasanın 7. Maddesi Yönünden (Yasayla Düzenleme Zorunluluğu) 202 3. Her Özelleştirme için Özel Yasa 207 4. Anayasanın 35. Maddesi Yönünden 209 B-YÜRÜRLÜĞÜN DURDURULMASI 213 C- ATATÜRK İLKELERİ VE SOSYAL DEVLET AÇISINDAN ÖZELLEŞTİRME....219 D- BAĞIMSIZLIK İLKESİ VE ÖZELLEŞTİRME 228 E- ANAYASANIN 73. MADDESİ VE ÖZELLEŞTİRME 240 F- TEKELLEŞME VE KARTELLEŞMENİN ÖNLENMESİ AÇISINDAN ÖZELLEŞTİRME 242 G- DOĞAL SERVET VE KAYNAKLARIN ÖZELLEŞTİRİLMESİ 244 H- ÖZELLEŞTİRMEDE GERÇEK DEĞERİN GÖZETİLMESİ 245 I- DEĞERLENDİRME 247 SONUÇ 251 SEÇİLMİŞ KAYNAKÇA 259
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı