Tasarrufun İptali Davası (Borçlu Muvazaası)
Tasarrufun İptali Davası (Borçlu Muvazaası)
Erhan GÃœNAY
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
Alacaklısından mal kaçırmak amacıyla borçlunun üçüncü kiÅŸilerle yaptığı tasarruflara karşı alacaklıların iptal davası açmaktan baÅŸka imkanı kalmadığı, uyuÅŸmazlıkların giderek yoÄŸunlaÅŸmasından anlaşılmaktadır. Dava açmak zorunda kalan alacaklı, dava açarken anılan davaya iliÅŸkin "önkoÅŸulları ve koÅŸulları" göz önünde bulundurmak zorundadır. Aksi halde davası retle sonuçlanacaktır.
Uygulamaya dönük olarak hazırlanan eserde; tasarrufunun iptali davasının amacı, tarafları, koÅŸulları, iptale konu tasarruflar, iptal kararının niteliÄŸi, diÄŸer davalarla benzerliÄŸi ve farklılığı konuları üzerinde durulmuÅŸ, Ä°Ä°K.278. maddesinin üçüncü fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan "neseben veya" deyimini iptal eden Anayasa Mahkemesi'nin 11.7.2018 tarihli ve 2018/9-84 sayılı kararına da deÄŸinilmiÅŸtir.
Yargıtay Kararları eÅŸliÄŸinde iptal davalarına iliÅŸkin uygulamaya yönelik olay-sorun-çözüm bölümünün kapsamı geniÅŸletilerek yeni kararlarla desteklenmiÅŸtir.
Konu Başlıkları
İptal Davasının Amacı
Ä°ptal Davasında Taraflar, Görev ve Yetki
İptal Davasının Koşulları
Ä°ptal Davasında Yargılama Usulü
Ä°ptale Konu Tasarruflar
İptal Kararının Niteliği İadenin Kapsamı
Hak DüÅŸürücü Müddet
DiÄŸer Davalarla BenzerliÄŸi–Farklılığı
Dava Dilekçesi ÖrneÄŸi
Uygulamalı: Olay–Sorun–Çözüm
Yargıtay Kararları
Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER
Ä°çindekiler
5. Baskıya Önsöz 5
4. Baskıya Önsöz 7
3. Baskıya Önsöz 9
2. Baskıya Önsöz 11
Önsöz 13
TASARRUFUN Ä°PTALÄ° DAVASI
(BORÇLU MUVAZAASI)
I. 1. Tasarrufun İptali Davasının Amacı 21
2. Davada Bazı Kavramların Anlamı 22
– Alacaklı 23
– Borçlu 23
– Üçüncü KiÅŸi 23
– Dördüncü KiÅŸi 23
– Dava ArkadaÅŸlığı 24
– FahiÅŸ Fiyat Farkı 24
– Tasarruf 26
– Ä°vazsız Tasarrufların Ä°ptali 26
– Butlan 26
– Borç Ödemeden Acze DüÅŸme Hali 26
– 3. KiÅŸinin Kötü Niyetini Ä°spat Yükü 26
– 3. KiÅŸinin Ä°yi Niyetinin Aranmayacağı Durum 27
– 3. KiÅŸinin Tazminatla Sorumlu Tutulması 27
– Harç, Vekalet Ücreti 28
* Yargıtay Kararları 29
II. Ä°PTAL DAVASINDA TARAFLAR 32
1. Davacılar 32
a. Muvakkat Aciz Vesikalı Alacaklı 33
b. Kati Aciz Vesikalı Alacaklı 34
c. Ä°flas Ä°daresi 38
d. Ä°Ä°K m. 245’e Göre Alacaklılar 38
e. Ä°Ä°K m. 255/3’e Göre Alacaklılar 38
f. Aciz Belgesine İlişkin Ayrıntılı Anlatım 40
1. Borç Ödemekten Aciz Belgesi 40
2. Haciz Yolu ile Takipte Aciz Vesikası Verilmesi 40
3. Aciz Belgesinin Maddi Hukuk Bakımından Önemi 41
4. Kati ve Muvakkat Aciz Belgesinin Hukuki Sonuçlarının Farklılığı 42
5. Haciz Tutanağının Aciz Belgesi Hükmünde Sayılmadığı Durumlar 44
2. Davalılar 45
* Yargıtay Kararları 48
III. Ä°PTAL DAVALARINDA GÖREV VE YETKÄ° 60
1. Görevli Mahkeme 60
* Yargıtay Kararları 61
2. Yetkili Mahkeme 72
* Yargıtay Kararları 73
IV. DAVA KOÅžULLARI 76
1. Geçici veya Kati Aciz Vesikasının Varlığı 76
2. Ä°cra Takibinin KesinleÅŸmesi 77
3. Tasarrufun Borcun Doğumundan Sonra Yapılmış Olması 78
4. Gerçek Bir Alacağın Varlığı 79
5. Dava Koşullarının İncelenmesi 82
* Yargıtay Kararları 83
V. Ä°PTALE KONU TASARRUFLAR 124
1. İvazsız Tasarrufların Butlanı 124
a. Ä°lgili Madde: Ä°Ä°K 278 124
b. Açıklama 125
* Yargıtay Kararları 132
2. Acizden Dolayı Butlan 153
a. Ä°lgili Madde: Ä°Ä°K 279 153
b. Açıklama 153
c. Aczine Kendi Fiiliyle Sebep Olmak 156
* Yargıtay Kararları 156
3. Zarar Verme Kastından Dolayı İptal 160
a. Ä°lgili Madde: Ä°KK 280 160
b. Açıklama 160
c. Alacaklısını Zarara Sokmak Kastıyla Mevcudunu Eksiltmek Suçu 166
* Yargıtay Kararları 170
VI. Ä°PTAL DAVALARINDA YARGILAMA USULÜ 190
1. Ä°lgili Madde: Ä°Ä°K. 281 190
2. Açıklama 192
3. Basit Yargılama Usulünün Özellikleri 198
–Dilekçelerin Verilmesi 199
–Cevap Süresi 199
–Delillerin Gösterilmesi ve Ä°brazı 199
–Ä°ddia ve Savunmanın GeniÅŸletilmesi ve DeÄŸiÅŸtirilmesi Yasağı 200
–Ön Ä°nceleme ve Tahkikat 200
–Davanın Takipsiz Bırakılması 201
* Yargıtay Kararları 201
VII. Ä°PTAL KARARININ Ä°ÇERİĞİ 210
1. Açıklama 210
2. Temyiz Mercii 213
* Yargıtay Kararları 214
VIII. Ä°ADENÄ°N KAPSAMI 217
1. Ä°lgili Madde: Ä°Ä°K. 283 217
2. Açıklama 217
* Yargıtay Kararları 220
IX. HAK DÜÅžÜRÜCÜ MÜDDET 240
1. Ä°lgili Madde: Ä°Ä°K. 284 240
2. Açıklama 240
* Yargıtay Kararları 241
X. 6183 S. AATUHK UYARINCA “Ä°PTAL DAVALARI” 244
1. Ä°ptal Davası Açılması m. 24 244
a. Açıklama 244
* Yargıtay Kararları 245
2. Ä°ptal Talebinde Muhatap m. 25 246
a. Açıklama 246
3. Hükümsüz Sayılmada Zamanaşımı m. 26 246
a. Açıklama 246
4. Ä°vazsız Tasarrufların HükümsüzlüÄŸü m. 27 247
a. Açıklama 247
* Yargıtay Kararları 249
5. Hükümsüz Sayılan DiÄŸer Tasarruflar m. 29 251
a. Açıklama 251
6. Amme Alacağının Tahsiline İmkan Bırakmamak Amacıyla Yapılan Tasarruflar m. 30 252
a. Açıklama 252
* Yargıtay Kararları 255
7. Üçüncü Åžahısların Hak ve Mecburiyetleri m. 31 257
a. Açıklama 257
XI. DÄ°ÄžER DAVALARLA BENZERLİĞİ–FARKLILIÄžI 259
1. Muris Muvazaası Davası 259
2. Genel Muvazaa Davası 263
3. İstihkak Davası 266
* Yargıtay Kararları 269
XII. Ä°PTAL DAVASINA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N DÄ°LEKÇE ÖRNEĞİ 280
XIII. YARGITAY KARARLARI EÅžLİĞİNDE Ä°PTAL DAVALARINA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N UYGULAMA (OLAY–SORUN–ÇÖZÜM) 282
1. Dava Åžartının Bozmaya Uyulmadan Önce Yerine Getirilmesi, Davalı Yararına Kazanılmış Hak OluÅŸturur mu? 282
2. Alacağına Karşılık Borçludan Taşınmazın Satın Alınması Ä°ptale Tabi Batıl Bir
Tasarruf mudur? 283
3. Nakden Tazminden Sorumluluk Davalı 3. KiÅŸi ile Birlikte Borçluya mı Aittir? 284
4. Gerçek DeÄŸerin Haricen ÖdendiÄŸinin Ä°spatı Ne Suretle Kimin Tarafından Yapılacaktır? 285
5. Ä°stihkak Davasına Karşılık Tasarrufun Ä°ptali Davası Açılabilir mi? 286
6. Hısımlar Arasındaki Ä°vazlı Tasarruflarda Borçlunun Alacaklıdan Mal Kaçırma Kastı Aranacak mıdır? 287
7. Tasarrufun Diğer Tarafı 3. Kişide İyi Niyet Hangi Hallerde Aranır, Hangi Hallerde Aranmaz? 288
8. Dördüncü KiÅŸinin SorumluluÄŸu Ä°çin Kötü Niyetinin Ä°spatlanması Åžart mıdır? 288
9. Tapu Kaydı Dava Dışı Bırakılan 4. KiÅŸide OlduÄŸu Gerekçesiyle Ä°ptal Davasının Reddi Ä°sabetli midir? 289
10. Borcun DoÄŸumunun Tasarruf Tarihinden Önce OlduÄŸu Ä°ddiası Mahkemece
Araştırılmalı mıdır? 290
11. Ticari İşletmenin Devrinde Yasal Karinenin Aksi Kimin Tarafından Nasıl İspatlanabilir? 291
12. FahiÅŸ Fark Dördüncü KiÅŸiyi Etkiler mi? 292
13. FahiÅŸ Fark Ä°yi Niyet Sahibi 3. KiÅŸiyi Etkiler mi? 293
14. İhtiyati Haciz Tutanağının Aciz Belgesi Sayılmasının Şartı Nedir? 294
15. Borçluya Ait Haczi Kabil Mal Bulunmamasından Amaç Nedir? 295
16. Ä°lgisiz Yerde Tutulan Borçlu Malının Bulunmadığı Yazılı Haciz Tutanağı Aciz Belgesi Sayılır mı? 296
17. Ä°cra Müdürünce Takip Alacaklısına “Geçici Aciz Belgesi” Düzenlenip Verilmesi
Yasal mıdır? 296
18. Süresinde Satış Ä°stenmediÄŸinde, Haciz Tutanağının Geçici Aciz Belgesi NiteliÄŸi
Kalkar mı? 297
19. Muvazaaya Dayalı Üçüncü KiÅŸiye Ait Kaydın Ä°ptali ve Borçlu Üzerine Tescili Ä°stemi Ä°ptal Davası Olarak Kabul Edilebilir mi? 297
20. İptal Davasında Hangi Halde Zorunlu ya da İhtiyari Dava Arkadaşlığı Vardır? 299
21. KesinleÅŸmemiÅŸ Alacak Yönüyle Tasarrufun Ä°ptali Davası Açılabilir mi? 300
22. Ä°stihkak Davasına Karşı Açılan Tasarrufun Ä°ptali Davası Hangi Durumda Ä°cra Mahkemesinde Bakılamaz? 301
23. Tasarrufun Ä°ptali Davasının Borçlu Mirasçılarına Karşı Açılması Mümkün müdür? 302
24. Alacaklılardan Mal Kaçırmaya Dayalı Ä°ÅŸlemler Yasal Olarak Muvazaalı ya da Ahlaka Aykırı Sayılacak mıdır? Davanın Amacı, Åžartları Nedir? 304
25. Davalı 3. KiÅŸi, Davacı Alacaklının Borçludan “Gerçek” Bir Alacağının Bulunmadığını Savunabilir mi? 306
26. İtiraz ve Şikayete Konu Edilmemiş Olan Aciz Belgesinin Kapsamı, Tasarrufun İptali Davasında Hukuken Yetersizliği Şeklinde Değerlendirmeye Konu Yapılabilir mi? 307
27. Borçlu Hakkında Bir BaÅŸkasına VerilmiÅŸ Aciz Belgesi Dayanak Yapılarak Tasarrufun Ä°ptali Davası Açılabilir mi? 309
28. Aciz Belgesi Olmadan Tasarrufun Ä°ptali Davası Açılabilir mi? 309
29. Taşınmaz Satışına Ä°liÅŸkin Ä°ÅŸlemin Ä°ptali Davasında Mahkemenin Göz Önünde Tutacağı Hususlar Nelerdir? 311
30. Alacaklı, Borçlunun Farklı KiÅŸilerle Yaptığı Tasarrufların Aynı Dava Ä°çinde Ä°ptalini Ä°steyebilir mi? 313
31. Kesin Veya Geçici Aciz Belgesinin Bulunmaması Ancak Borçlunun Aciz Halinin Var OlduÄŸunun Anlaşılması Durumunda Tasarrufun Ä°ptali Davası reddedilir mi? 315
32. Alacaklının, Davalı Borçluda Gerçek Bir Alacağının Bulunmadığı Borçlu ve 3. KiÅŸi Tarafından Ä°leri Sürülebilir mi? 316
33. Tasarrufun Ä°ptaline Ä°liÅŸkin Hüküm KesinleÅŸmeden Ä°cra Takibine Konulabilir mi? 317
34. Tasarrufun Ä°ptali Davasında “Yetki Ä°tirazı” Tüm Davalılar Tarafından Birlikte mi Yapılmalıdır? 318
35. Borçlu Tasarrufunun Ä°ptali Ä°çin Borçlunun Temerrüde DüÅŸmesi Åžart mıdır? 320
36. Davanın Tazminata DönüÅŸmesi Halinde Kaim DeÄŸer Üzerine Ä°htiyati Haciz Konabilir mi? 321
37. Ä°htiyati Haciz Talebi Ä°cra Takibinin KesinleÅŸmemesi Nedeniyle Reddedilebilir mi? 323
38. Geriye DoÄŸru Bir Yıllık Sürenin Hesaplanmasında Herhangi Bir Haciz mi, Yoksa Adreste Yapılan Haciz Mi Dikkate Alınacaktır? 324
39. Tasarrufun Ä°ptali Davasının Reddi Halinde Vekalet Ücreti Kimler Lehine Hükmedilir? 326
40. Üçüncü KiÅŸinin Tasarruf Konusunu Elden Çıkarması Halinde Bedelle Sorumlu mudur? 327
41. Tasarrufun iptali davaları ticari davalardan mıdır? 328
42. İptal Davalarında Zorunlu ve İhtiyari Dava Arkadaşlığı Hangi Davalılar Arasındadır? 330
43. Tasarrufun Ä°ptali Davalarında AraÅŸtırılması Gereken Ön KoÅŸul ve KoÅŸullar Nelerdir? 331
44. Araştırma Yapılmadan Aciz Belgesi Yokluğundan Tasarrufun İptali Davası
Reddedilir mi? 333
45. Borcun Dava Sırasında ÖdenmiÅŸ Olması Halinde DoÄŸrudan Davanın Reddine Karar Verilmeli midir? 334
46. Zorunlu Dava Arkadaşlığının Bulunması Halinde Taraf Teşkili Zorunluluğu Gerekir mi? 335
47. Dördüncü KiÅŸinin Kötü Niyetinin Kanıtlanmaması Halinde Hükmün Kapsamı Ne Yönde Olmalıdır? 337
48. Tasarruf Konusu Mala Konulan İhtiyati Haciz, İcrada Sıra Cetvelinde Dikkate Alınır mı? 339
49. Dava Åžartı Yönüyle Davanın Reddi Halinde Nispi Mi Yoksa Maktu Mu Vekalet Ücretine Hükmedilir? 341
50. Hangi Halde Ä°cra Tutanağı Geçici Aciz Belgesi Yerine Geçer? 342
51. Tasarrufun Ä°ptali Davası Borçlu Mirasçılarına Karşı Açılabilir mi? 344
52. Ä°stemin Bedele DönüÅŸtürülmesi Halinde Ayrıca Dava Tarihinden Ä°tibaren Yasal Faize Hükmedilir mi? 346
53. Ä°leri Sürülen Tasarrufun Ä°ptali Sebepleriyle Mahkemenin BaÄŸlı Olup Olmadığı 348
54. Muvazaa (TBK 19) ile Tasarrufun İptali (İİK 277 vd.) Davası Arasındaki Farklar Nedir? 348
Kaynakça 353