Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mayıs (38)      Nisan (73)      Mart (139)      Şubat (116)

Kurumlar Vergisinde VERGİ PLANLAMASI

Kurumlar Vergisinde VERGİ PLANLAMASI



Sayfa Sayısı
:  
132
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2014
ISBN NO
:  
9786053270065

90,00 TL









ÖNSÖZ

 

Vergi planlaması. Türk Vergi Sistemimde yerleşik bir kavram değildir. Gelişmiş ülke­lere bakıldığında ise kavram, maliye literatürüne yerleşmiş ve uygulamada hemen hemen her vergi türü için kullanılabilmektedir. Türkiye'de vergi planlaması denildiğinde gelen ilk tepki, :'bu, vergiden kaçınma olmuyor mu?" sorusu olmaktadır. Oysa vergi planlaması yoluy­la vergi yükünün azaltılması tümüyle kanunların özüne ve ruhuna uygunluk göstermektedir, Çalışma ile öncelikle amaçlanan, vergi planlamasının, vergi yükünü düşürmeyi sağlayan diğer uygulamalardan farklı olarak mükellefiyetle ilgili bir hak olduğunun ortaya koyulması­dır. Türkiye'de kavramın yerleşmesi ve doğru kullanılması, gelişmiş ülkelere göre teoride ve uygulamada geride kalmıştır. Çalışmanın bir diğer amacı da vergi planlaması kavramının Türkiye'de kullanımının yaygınlaşmasını sağlamaktır.

 

Vergi planlaması, her vergi türü için ayrı yapılabilmektedir. Çalışmada kurumlar ver­gisi esas alınarak vergi planlaması anlatılmaktadır. Konu itibariyle çalışma, mükellefler üze­rindeki kurumlar vergisi yükünün planlama ile düşürülmesi yollarını ele almaktadır. Bu kap­samda: vergi planlaması yapan kurumlar vergisi mükelleflerinin, vergi yüklerini hukuka uy­gun şekilde düşürmelerini sağlayacak stratejilere yer verilmektedir.

  Çalışmanın kitap haline getirilme sürecinde ve mesleki hayatımın her aşamasında, minicik haliyle emeğime yaşından büyük anlayış ve sabır gösteren biricik kızım Aze Naz GÜNER'e, okumalarıma ve düzeltmelerime katkı sağlayan Bülent Ecevit Üniversitesi iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr.Mehmet CURAL'a ve araştırma görevlisi Arş.Gör.Mehmet AVCI'ya, geri bildirimleri yoluyla gelişmemi sağlayan tüm öğrencilerime, kitabın kütüphanemize basılı bir metin olarak koyulmasını sağlayan başta Veysel ŞİMŞEK olmak üzere Ekin Kitabevi'nin birbirinden değerli çalışanlarına ve manevi katkısı bulunan bütün dostlarıma gönülden teşekkür ediyorum.   Çalışmanın bu bilim denizinde ufak da olsa bir dalga etkisi yaratmasını diliyorum ve dalganın büyümesi için eleştirilerinizi bekliyorum.

Yrd.Doç.Dr.Onur EROĞLU Zonguldak/2014


 

GİRİŞ

  Günümüzde gerek yurtiçi gerekse yurtdışında faaliyet gösteren işletmele­rin faaliyetlerinin devamlılığını sağlamada en önemli çevresel faktörlerden birisi vergidir. İşletmelerin yatırım kararlarını verirken yüklenecekleri vergiyi hesaba katmaları gerekmektedir. Mükelleflerin vergi yükünü hesaba katmamaları, üst­lenmeleri gereken vergiden kaçınmak için çeşitli yollara başvurmaları ve zaman farklılıkları ile vergi yüklerini ertelemeleri işletmelere vergi konusunda geçici tasarruflar sağlamaktadır. Geçici olarak ertelenebilmesine rağmen vergi, işlet­melerin faaliyetlerini sürdürürken katlanacağı en temel maliyet unsurlarından kabul edilmekte ve mükelleflerin bir şekilde vergiye uyum göstermeleri gerek­mektedir. Vergi uyumunun sağlanması denildiğinde iki türlü yol belirmektedir: Gönüllü uyum ve zorunlu uyum. Gönüllü uyum, mükellefler tarafından sağla­nırken; zorunlu uyumu belirleyen taraf, devlettir. Zamanında ve eksiksiz be­yanname vermek, mükelleflerin vergiye karşı gönüllü uyum göstermelerindeki en önemli ve yaygın yoldur. Vergi planlaması, gelir ve kurumlar vergisi mükel­lefi işletmelerin vergiye gönüllü uyumunu sağlayan ve zorunlu uyum gösterme­nin yollarını engelleyen işletme faaliyetlerinden birisidir. Vergi planlaması, iş­letmeleri vergi kaçırma yoluna gitmeyerek mevzuat boşluklarından yararlan­mak suretiyle vergisel açıdan rahatlatan bir yoldur. Vergiye karşı direnme yolu şeklinde değerlendirilmekle birlikte vergi planlaması ile işletmelerin hem vergi­ye gönüllü uyumu sağlanmakta hem de birtakım vergi avantajlarından yararla­nılarak vergi sonrası gelirleri artırabilmektedir.  

Vergi avantajları indirim, istisna ve muafiyet gibi kanuni olarak yararlanı­lan teşvik mekanizmaları aracılığıyla sağlanabileceği gibi; hukukî boşluklardan yararlanılarak düzenlemelerin olmadığı durumları lehe çevirerek de sağlana­bilmektedir.

  Vergi planlaması hem devlet hem de mükellefler tarafından kendi lehle­rine menfaatler oluşturacak şekilde ayrı ayrı yapılmakla birlikte, bu çalışmada mükellefler tarafından gerçekleştirilen vergi planlaması üzerinde durulacaktır. Çalışma genel olarak kurumlar vergisinde matrahın belirlenmesini konu almak­ta ve matrahın belirlenmesinde mükelleflere avantaj yaratacak uygulamalar açıklanmaktadır.

İşletmeler açısından vergi planlamasının amacı, bir yatırım maliyeti olan vergi yükünün mümkün olduğu kadar düşürülmesidir. Dolayısıyla çalışmada kurumlar vergisi mükelleflerinin yasal yollarla vergi yüklerini asgariye indirerek, işletme maliyetlerini azaltmayı sağlayacak planlama stratejileri hakkında bilgi verilmesi amaçlanmaktadır.  

Türk Vergi Sistemi'nde vergi planlaması ifadesi yerleşik bir ifade olma­makla birlikte, kavrama Batı sistemlerinde oldukça sık rastlanılmaktadır. Ba­tı'da vergi yükünün azaltılması ile ilgili çalışmaların genellikle vergi planlaması başlığına yer verdiği dikkati çekmektedir. Vergi yükünün azaltılmasında mükel­leflerin izlediği bütün yollar hukuka uygun şekilde belirlenmekte ve vergi plan­lamasının konusunu, izlenen bu yollar oluşturmaktadır.

 

Vergi planlamasında mükellefler, sadece bir dönemlik vergi yüklerinin
düşürülmesi hedefini belirlemeyip bu düşüklüğün sürekliliğini hedeflemektedir­
ler. Mükellefler açısından vergi planlamasının kapsamında, vergi yükünün dü­
şürülmesi vardır; fakat yük azaltılırken kesinlikle hukuka aykırı hareket edilme­
mektedir.                                                                                       

Bu açıklamalar çerçevesinde; çalışma, her biri ayrı bir araştırma konusu olacak şekilde on müstakil bölümden oluşmaktadır. İlk bölümlerde vergi plan­lamasının teorik olarak bir tanıtımı yapılmaktadır. Teorik çerçevede vergi plan­lamasının tanımı, vergi yükünün düşürülmesini amaçlayan diğer kurumlarla farklılıkları ele alınmaktadır. Teorik çerçevenin sunumundan sonra 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer alan vergi planlamasına imkân tanıyan mü­esseselere yer verilerek, mükelleflerin bu müesseselerden yararlanırken dikkat etmeleri gereken noktalar teorisi, uygulaması ve hukukî yönleriyle tartışılmaya çalışılmaktadır. Bu açıklamalarda Türk Ticaret Kanunu kapsamındaki şirketle­rin faaliyetlerinin, vergi planlamalarını nasıl etkilediği 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu göz önünde bulundurularak Kurumlar Vergisi Kanunu'nu ile örtüşen noktalarıyla açıklanmaktadır.

 

Çalışmada sadece ulusal vergi planlaması değil uluslararası şirketlerin vergi planlaması faaliyetlerine yer veren stratejiler de kurumlar vergisi çerçeve­sinde ele alınmaktadır. Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer alan vergi planlaması araçlarına yer verildikten sonra Türkiye'de vergi planlaması yapılmasının zor­lukları ele alınmaktadır. Aslında mükellefler açısından önemli bir husus olan vergi planlamasına devlet açısından ne gibi hukukî sınırlamaların getirildiği ve bu sınırlamaların uygulanış şekillerine yer verilmektedir. Bu şekilde vergi plan­laması kavramının Türkiye'de neden yerleşik bir kavram olamadığı genel bir değerlendirme ile sonuçlanacaktır.

    İÇİNDEKİLER   GİRİŞ     1 BİRİNCİ BÖLÜM TEORİK OLARAK VERGİ PLANLAMASI

  1. VERGİ PLANLAMASININ GELİŞİMİ               3
  2. VERGİ PLANLAMASI TANIMI VE AŞAMALARI           4
  3. Tanım    4
  4. Bireysel (Mikro) Vergi Planlaması  5
  5. Vergi Yükünün Minimize Edilmesi 5
  6. Verginin Minimize Edilmesi             6
2,  Devlet Açısından (Makro) Vergi Planlaması                6
  1. Vergi Planyacısı  7
  2. Vergi Planlaması Süreci   8
  3. VERGİ PLANLAMASININ OLUMLU YÖNLERİ             9
  4. VERGİ PLANLAMASININ OLUMSUZ YÖNLERİ          10
  5. SONUÇ                 11
İKİNCİ BÖLÜM VERGİ PLANLAMASININ ALTERNATİFLERİ VE ALTERNATİFLERİNE GÖRE FARKLILIKLARI
  1. GENEL AÇIKLAMA            13
  2. VERGİ KAÇIRMA                13
  3. VERGİDEN KAÇINMA       15
  4. VERGİ KANUNLARININ DOLANILMASI - PEÇELEME SÖZLEŞMELERİ             15
  5. VERGİ PLANLAMASININ ALTERNATİFLERİNE GÖRE FARKLILIKLARI               16
  6. SONUÇ                 18
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İŞLETMELERİN KURULUŞ YERİ SEÇİMİNDE VERGİ PLANLAMASI
  1. SERBEST BÖLGELERDE YATIRIM                21
  2. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNDE YATIRIM               23
  3. İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI         24
  4. indirimli Vergi Uygulamasının Konusu         25
  5. Yatırıma Katkı Tutarı           26
  6. Yatırıma Katkı Oranı           26
indirimli Vergi Uygulamasının Kapsamı       27
  1. Büyük Ölçekli Yatırımlar    28
  2. Sektörel Yatırımlar              30
  3. Stratejik Yatırımlar              31
C. Vergi Planlaması Açısından Örnek Açıklama         32 IV. SONUÇ           33 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İŞLETMELERİN SERMAYE YAPISININ BELİRLENMESİNDE VERGİ PLANLAMASI
  1. SERMAYE YAPISI KAVRAMI            35
  2. SERMAYE YAPISI VE VERGİ PLANLAMASI İLİŞKİSİ 35
  3. Teorik Çerçeve    36
  4. Sermaye Yapısının Yabancı Kaynaklardan Oluşması               37
  5. Yabancı Kaynak Kullanımı Sonuçlarına Göre Vergi Planlaması            37
3,   Aşırı Borçlanma Yoluyla Vergi Planlaması   38 4,   Yetersiz Sermaye Yoluyla Vergi Planlaması               38
  1. Yabancı Kaynak Kullanımı Risklerine Karşı Finansman Gider Kısıtlaması          38
  2. Finansman Gider Kısıtlaması Ölçütleri          39
  3. Bilanço Testi        39
  4. Gelir Tablosu Testi             39
  5. Emsallere             Uygunluk Ölçütü 40
  6. Finansman Gider Kısıtlaması Yöntemleri     40
  7. Faiz Bariyeri Kuralı             41
  8. Kazanç Gizleyici/Azaltıcı işlemlere Karşı Kural           43
  9. Sermaye Yapısının Özkaynaklardan Oluşması           44
  10. SONUÇ 45
BEŞİNCİ BÖLÜM GİDER VE İNDİRİMLERİN VERGİ PLANLAMASI ARACI OLARAK KULLANILMASI
  1. GENEL  AÇIKLAMA           47
  2. SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKETLERDE KOMANDİTE ORTAĞIN
KÂR PAYI              49
  1. DİĞER İNDİRİMLER           49
  2. Bağış ve Yardımlar             50
  3. Kurum Kazancının %5'i ile İndirim Konusu Olan Bağış ve Yardımlar    50
  4. Tamamı indirim Konusu Olan Bağış ve Yardımlar     51
  5. Ar-Ge Harcamaları indirimi              52
  6. Sponsorluk Harcamaları   53
  7. Girişim Sermayesi Fonu   53
  8. Yurtdışı Hizmet ihracatı Teşviki       55
  9. Korumalı işyeri indirimi     55
SONUÇ 56 GENEL AÇIKLAMA           
  1. TÜRK VERGİ HUKUKUNDA AMORTİSMAN UYGULAMASI
  2. MUHASEBE AÇISINDAN AMORTİSMAN UYGULAMASI
  3. Amortisman Uygulamasının TMS/TFRS'ye göre Ortaya ÇıkardIğı Ertelenen .    53
  4. AMORTİSMAN YÖNTEMLERİ         
  5. Normal Amortisman                          35
  6. Azalan Bakiyeler Usulü ile Amortisman                                       67
  7. Fevkalade Amortisman                                    69
  8. Madenlerde Amortisman                                 69
  9. Kist Amortisman Uygulaması          69
  10. AMORTİSMAN AYIRMA İLE VERGİ PLANLAMASI İLİŞKİSİ      70
  11. Azalan Bakiyeler Yönteminden Normal Amortisman Uygulamasına Geçiş        70
  12. Yenileme Fonu Uygulaması            72
  13. Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatları       73
İ.                     SONUÇ                 74 YEDİNCİ BÖLÜM ŞİRKET YENİDEN YAPILANMALARINDA VERGİ PLANLAMASI 5,                   ŞİRKET YENİDEN YAPILANMALARI             75
  1. Birleşme               75
  2. Birleşmesi Mümkün Olan Şirketler 76
  3. Şirket Birleşmelerinde Vergi Planlaması      77
  4. Yeni Kuruluş Yoluyla Şirket Birleşmeleri (Vergili Birleşme)     77
  5. Devir Yoluyla Şirket Birleşmeleri (Vergisiz Birleşme)                78
  6. Bölünme               79
  7. Tam Bölünmede Vergi Planlaması               79
  8. Kısmî Bölünmede Vergi Planlaması             80
  9. Tür Değiştirme    81
6,                   ŞİRKET YENİDEN YAPILANMALARINDA ORTAYA ÇIKAN VERGİ PLANLAMASI STRATEJİLERİ    81
  1. Vergi Ertelemesi Olanağı 81
  2. Devralınan Kurumun Zarar Mahsubu            82
İ.    Birleşme, Devir, Bölünme, Fesih ve Tasfiye Giderleri İndirimi                83
  1. Amortisman indirimi          83
  2. Emisyon Primi istisnası     83
  3. Özellikli Durum: Küçük ve Orta Büyüklükteki işletme Birleşmeleri         84
7, ŞİRKET SATIN ALMALARINDA VERGİ PLANLAMASI              84 8,  VARLIKLARIN SATIN ALINMASINDA VERGİ PLANLAMASI    85 9,  SONUÇ                 85 SEKİZİNCİ BÖLÜM İŞLETMELERİN SERMAYE ARTIRIMI, AZALTIMI VE KÂR PAYI DAĞITIMLARINDA VERGİ PLANLAMASI
  1. SERMAYE ARTIRIMI YOLUYLA VERGİ PLANLAMASI               8
  2. Esas Sermaye Sistemi ve Sermaye Artırımında Vergi Planlaması        8
  3. Kayıtlı Sermaye Sistemi ve Sermaye Artırımında Vergi Planlaması      8
  4. SERMAYE AZALTILMASI YOLUYLA VERGİ PLANLAMASI      9'
  5. Sermaye Azaltımının işletme Ortaklarının Koydukları Aynî veya Nakdî Sermayeden Oluşması    9
  6. Sermaye Azaltımının Kurumlar Vergisinden istisna Edilen Kazançlardan Oluşması        9:
  7. Sermaye Azaltımının Geçmiş Yıl Zararlarından Oluşması       9i
  8. KÂR PAYI DAĞITILMASI VE VERGİ PLANLAMASI İLİŞKİSİ     9-
  9. Kâr Dağıtım Zorunluluğu  87
  10. Şirket Ortaklarına Huzur Hakkı, Ücret, ikramiye, Prim Verilmesi            95
  11. SONUÇ 96
DOKUZUNCU BÖLÜM ULUSLARARASI VERGİ PLANLAMASI 10, ULUSLARARASI VERGİ PLANLAMASI         99
  1. Uluslararası Vergi Planlamasının Avantajları              10C
  2. Uluslararası Vergi Planlamasının Dezavantajları       10C
  3. Avrupa Birliği’nde Vergi Planlaması              101
11,                ULUSLARARASI VERGİ PLANLAMASI STRATEJİLERİ            101
  1. Transfer Fiyatlandırması   101
  2. OECD Düzenlemeleri Kapsamında Transfer Fiyatlandırması                102
  3. Transfer Fiyatlandırma ile Sağlanan Vergi Planlaması            102
  4. Vergi Cennetlerine Kazanç Aktarımı             104
  5. Vergi Cenneti Ülkelerin Genel Özellikleri     100
  6. Vergi Cenneti Ülkelerin Vergi Planlaması Aracı Olma Özellikleri          105
  7. YURTDIŞI İŞTİRAK KAZANÇLARI   107
  8. YURTDIŞI İNŞAAT, ONARIM, MONTAJ VE TEKNİK HİZMETLER           108
12,                SONUÇ 109 ONUNCU BÖLÜM TÜRK KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN VERGİ PLANLAMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ I. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU'NDA VERGİ PLANLAMASI YAPILMASINA SINIRLAMA GETİREN KURUMLAR                      111 A. Transfer Fiyatlaması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı ve Vergi Planlamasını Sınırlandıran Kurumlan    111
  1. ilişkili Kişi              112
  2. Emsallere Uygunluk ilkesi               113
3. Peşin Fiyatlandırma Anlaşması                                                                114
  1. Örtülü Sermaye Uygulaması           116
  2. Kapsamı ve Şartları           116
  3. Örtülü Sermaye Sayılmayacak Borçlanmalar             117
  4. Öz sermaye Üzerinden Borçlanma Maliyetlerinin Giderleştirilememesi              118
  5. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı        118
  6. Dar Mükelleflere Vergi Tevkifatı     120
  7. Finansman Gider Kısıtlaması          120
  8. TÜRK VERGİ SİSTEMİNDE VERGİ PLANLAMASINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER            121
  9. Sık Mevzuat Değişiklikleri 121
  10. Hukukî Güvenlik ilkesinin Yıpratılması          121
13, Kanunların Belirliliği ilkesine Aykırılık            122 14,Kanunların Geriye Yürümezliği ilkesine Aykırılık        122
  1. Vergi Planlaması Yapmanın Maliyeti            123
  2. VERGİ PLANLAMASININ SONUÇLARI         123
  3. SONUÇ                 124
  4. KAYNAKÇA         127