Orta Doğu ' da Küresel Tehditler ( Suriye Krizi IŞİD Terörü )
Orta Doğu ' da Küresel Tehditler ( Suriye Krizi IŞİD Terörü )
Mahmut CENGİZ
Sayfa Sayısı
:
221
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2016
ISBN NO
:
9786051469287
IŞİD’i inceleyerek başladığım çalışmamda; zamanla IŞİD’in ortaya çıkmasına veya güçlenmesine zemin hazırlayan suç işbirliği ağları, yolsuzluk ve istikrarsızlık ilişkisi, Suriye’deki suç ve çatışma ilişkisi, terör örgütlerinin ilgi duyduğu, hatta kullandığı kitle imha silahları ve IŞİD’in Türkiye üzerindeki etkilerini de incelemem gerektiğini düşündüm. Sonuçta, incelemelerim ve analizlerim beni, Orta Doğu Bölgesi’nde Arap Baharı süreci ile başlayan küresel tehditlere götürdü. Türkiye’nin yoğun gündemi içinde yeterince akademik analizlerin yapılmadığını gördüğüm bir dönemde, bu kitabın literatüre kazandırılmasının, Orta Doğu’da yaşanan gelişmelerin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacağını umuyorum.
GİRİŞ-1
ORTA DOĞU’DA YOLSUZLUKVE ARAP BAHARI SÜRECİ
GİRİŞ-5
YOLSUZLUK PROBLEMİ-6
ORTA DOĞU’DA YOLSUZLUK-11
ORTA DOĞU’DA YOLSUZLUĞUN SONUÇLARI-13
Halkın Yoksullaşması-13
Sosyal Yapı Üzerindeki Etkisi-16
Ekonomik Gelişmeye Etkisi-17
Otoriterleşmeye Etkisi-19
Nükleer Yayılma Üzerindeki Etkisi-22
ORTA DOĞU’DA YOLSUZLUĞUN İSTİKRARSIZLIĞA ETKİLERİ-23
Arap Baharının Yaşanması-23
Terör Örgütlerine Meşruiyet Kazandırması-31
Çatışmaların Şiddeti-32
ORTA DOĞU’DAKİ İSTİKRARSIZLIKTA ENERJİ SEKTÖRÜNÜN ROLÜ-33
ORTA DOĞU’DA DÖNEMSEL YOLSUZLUK VE İSTİKRARSIZLIK İLİŞKİSİ-36
İstikrarsız Dönem Öncesi-38
İstikrarsızlığın Yaşandığı Dönem-40
İstikrarsızlık Sonrası Dönem-41
SONUÇ-43
Kaynakça-44
SURİYE KRİZİVE SUÇUN ETKİSİ
GİRİŞ-49
ÇATIŞMA BÖLGELERİNDE ORGANİZE SUÇ-50
ARAP BAHARI’NIN TETİKLEDİĞİ ÜLKE SURİYE-54
SURİYE’DE ORGANİZE SUÇ POTANSİYELİ-57
Geleneksel Organize Suç Faaliyetleri-57
Suriye Devleti’nin Çanak Tutması-58
Irak’taki Gelişmeler-60
Suç Ağlarının Gelişmesi-61
Suriyeli Göçmenlerin Rolü-62
Yasa dışı Ticaret-64
Uyuşturucu Potansiyeli-65
Coğrafik Konum-66
Yolsuzluk-66
SURİYE’DEKİ ÇATIŞMA VE SUÇ İLİŞKİSİ-69
Suriye’de Organize Suç Faaliyet Alanları-71
Uyuşturucu Madde Ticareti-71
Kaçakçılık Faaliyetleri-72
Göçmen Kaçakçılığı-73
Akaryakıt Kaçakçılığı-74
Tarihi Eser Kaçakçılığı-75
İnsan Ticareti-75
Kara para Aklama Faaliyetleri-76
SURİYE’DEKİ ORGANİZE SUÇ POTANSİYELİNİN SONUÇLARI-77
SURİYE’DEKİ ORGANİZE SUÇ VE ÇATIŞMA İLİŞKİSİNE YÖNELİK GELECEK ÖNGÖRÜLERİ-79
SONUÇ-81
Kaynakça-83
ORTA DOĞU’DA KÜRESEL TEHDİDİN ARTMASINDASUÇ İŞBİRLİĞİ AĞLARININ ROLÜ
GİRİŞ-87
SUÇ İŞBİRLİĞİ AĞLARI NEDİR?-88
İŞBİRLİĞİ AĞLARININ SONUÇLARI-94
Organize Suç Örgütlerinin Gelişmesi-94
Ağların Farklı Alanlara Transfer Edilebilme Potansiyeli-96
Terör Örgütlerinin Gelişmesi-98
Organize Suç Tehdidinin Artması-99
Çatışma Bölgelerinde Döngüsel İlişki-99
ORTADOĞU BÖLGESİ’NDE UYUŞTURUCU MADDE TİCARETİ-100
Orta Doğu’da İşbirliği Ağlarının Gelişmesinde Etkili Faktörler-100
Güzergahlar-101
Madde Bağımlılığı-103
Orta Doğu Bölgesi’nde Terörün Finansmanında İşbirliği Ağları-104
Hizbullah-105
PKK-107
IŞID-108
Orta Doğu Bölgesi’nde Uyuşturucu İşbirliği Ağları-109
Ortadoğu’da İşbirliği Ağlarının Sonuçları-111
POLİTİKA ÖNERİLERİ-116
SONUÇ-118
Kaynakça-120
ORTA DOĞU’DA KİTLE İMHA SİLAHLARIVE TERÖR ÖRGÜTLERİ
GİRİŞ-123
KİTLE İMHA SİLAHLARI-123
DÜNYADA KİTLE İMHA SİLAHLARI-126
BİR KİS ALANI OLARAK NÜKLEER PROLİFERASYON-132
Nükleer Madde Kaçakçılığı-134
Arz Kısmında Yer Alanlar-136
Talep Kısmında Yer Alanlar-137
Terör Örgütleri-138
ORTA DOĞU’DA KİTLE İMHA SİLAHLARI POTANSİYELİ-139
Suriye’de KİS Potansiyeli-143
Orta Doğu Ülkelerinin KİS’e İlgi Duyma Nedenleri-145
ORTA DOĞU’DA TERÖR ÖRGÜTLERİ VE KİS-146
TÜRKİYE’DEKİ TERÖR ÖRGÜTLERİ VE KİS-149
SONUÇ-150
Kaynakça-152
ORTA DOĞU’DAN YÜKSELEN KÜRESEL TEHDİT: IŞİD TERÖRÜ
GİRİŞ-155
IŞİD’İN KURULMASI-156
EL KAİDE VE IŞİD ÇEKİŞMESİ-161
IŞİD’İN İDEOLOJİK ALT YAPISI-165
IŞİDİN BÜYÜMESİNDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER-170
IŞID’İN KULLANDIĞI YÖNTEMLER: KUTUPLAŞTIRMA VE ALGI YÖNETİMİ-173
IŞİD’İN İNSAN KAYNAKLARI-175
Özgür Suriye Ordusu’ndan Ayrılanlar-178
El Nusra’dan Ayrılanlar-179
Kadrolu Cihatçılar-179
Doğrudan IŞİD’e Katılanlar-180
IŞİD’İN MASRAFLARI-181
IŞİD’İN FİNANS KAYNAKLARI-182
Ülke destekleri-183
Akaryakıt Geliri-184
Vergilendirme, Haraç ve Hırsızlık-187
Antika Eser-188
Bağışlar-190
İnsan Ticareti-191
Fidye Karşılığı Adam Kaçırma-191
Uyuşturucu Madde Kaçakçılığı-192
Diğer Gelirler-193
Kara Para Aklama-195
IŞİD’İN VARLIĞININ BEKLENEN/BEKLENMEYEN SONUÇLARI-196
SONUÇ-200
Kaynakça-201
SURİYE’DEKİ ÇATIŞMALARINTÜRKİYE ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
GİRİŞ-207
METODOLOJİ-207
SURİYE’DEKİ ÇATIŞMALARIN ETKİSİ-208
Suriyeli Göçmenler-208
Suç Etkileri-209
Asayiş Suçları-210
İnsan Ticareti-210
Uyuşturucu Madde Ticareti-211
Kaçakçılık Suçları-213
SONUÇ-220
Kaynakça-220
ŞEKİLLER, GRAFİKLER VEHARİTALAR LİSTESİ
Şekil 1. 1: Orta Doğu’da Yolsuzluk ve İstikrarsızlık İlişkisi-37
Tablo 3. 1: Mafya Tipi Suç Örgütlerinde Grup Yoğunluğunun Ölçümü-89
Tablo 3. 2: Uyuşturucu Madde Kaçakçılığı Örgütlerinde Grup Yoğunluğu Ölçümü-90
Şekil 3. 1: Grup Yoğunluğu En Fazla Olan Mafya Tipi Suç Örgütünün Temsili Gösterimi (olay 3)-91
Şekil 3. 2: Uyuşturucu Suç Örgütünün Temsili Gösterimi (olay 3)-92
Şekil 3. 3: Uyuşturucu Suç Örgütünün Temsili Gösterimi (olay 6)-92
Şekil 3. 4: Uyuşturucu Suç Örgütünün Temsili Gösterimi (olay 1)-93
Harita 3. 1: Dünya Eroin Güzergahları-102
Şekil 4. 1: KİS’in Proliferasyonunda Genel Örüntüler (19501989 Yılları Arası)-127
Şekil 4. 2: KİS’in Proliferasyonunda Genel Örüntüler (19902000 Yıları Arası)-128
Şekil 4. 3: KİS’in Proliferasyonunda Genel Örüntüler (20012013)-129
Harita 4. 1: KİS Anlaşmalarına Ülkelerin Uyma Derecesi-132
Şekil 4. 4: Ambargo Öncesi ve Sonrasında İran’ın Petrol Satış Miktarı-142
Şekil 4. 5: Basit Düzenekte Uranyumdan Nükleer Bomba Elde Edilmesi-142
Harita 4. 2: Esad Hükümetinin Klor Gazının Kullandığı Üç Olayın Alanları-144
Fotoğraf 4. 1: IŞİD’in Hardal Gazı Kullanmasına İlişkin Fotoğraf-148
Tablo 5. 1: IŞİD’in Gelişimi-156
Grafik 5. 1: Yıllara Göre Irak’ta Sivil Kayıplar-158
Harita 5. 1: IŞİD’in Küresel Stratejisi (Eylül 2015)-159
Grafik 5. 2: IŞİD’in Küresel Faaliyet Alanları-160
Harita 5. 2: El Kaide’nin Küresel Bağlantıları-162
Harita 5. 3: El Kaide ve IŞİD’in Faaliyet Bölgeleri-163
Harita 5. 4: Levant Olarak Tanımlanan Bölge-164
Harita 5. 5: Mezheplere Göre Müslümanların Dağılımı-166
Grafik 5. 3: IŞİD’in Sahip Olduğu Twitter Hesabı Sayısı-172
Harita 5. 6: IŞİD’teki Yabancı Savaşçılar-175
Grafik 5. 4: Ülkelere Göre Suriye ve Irak’taki Yabancı Savaşçılar-175
Grafik 5. 5: Batılı Ülkelerden IŞİD’e Katılanların Tahmini Sayısı-176
Grafik 5. 6: 19822013 Arasında Yıllara Göre Selefi-Cihatçı Grupların Sayısı-177
Harita 5. 7: IŞİD Kontrolündeki Petrol Rafinerileri ve Kuyuları-180
Harita 5. 8: IŞID’in Petrol Güzergahı-184
Grafik 5. 7: Türkiye’de Yakalanan Suriye Kaynaklı Akaryakıt Miktarı-185
Tablo 5. 2: IŞİD’in 2014 Yılında Irak’ta Elde Ettiği Gelir-186
Harita 5. 9: Suriye ve Irak Dünya Miras Sitesi Olarak Kabul Edilen Alanlar-187
Grafik 5. 8: 2010 ve 2012 Yıllarında Gaziantep ve Hatay’da Yakalanan Antika Eser Sayısı-189
Grafik 5. 9: Terör Örgütlerinin Yıllık Gelirleri (milyon dolar)-190