İşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı - ( 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa Göre )
İşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı - ( 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa Göre )
Selçuk ŞAHİN
Sayfa Sayısı
:
269
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2018
ISBN NO
:
9786053003472
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa Göre İşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı
İş sağlığı ve iş güvenliği önlemleri, her şeyden önce çalışanların temel bir hakkı olarak kabul edilmektedir. Çalışanların sağlık ve güvenliklerinin korunması, risk ve kaza faktörlerinin asgari düzeye indirilmesi ile işyerinde sağlık ve güvenlik şartlarının sürekli olarak iyileştirilmesi için alınacak önlemler iş sağlığı ve güvenliğinin temel amacını oluşturur. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla işverenin işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurma yükümlülüğü öngörülmüştür. İşyeri hekimi; iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hekimliği belgesine sahip hekim biçiminde tanımlanmıştır (6331 sayılı Kanun md3/1-ı). İş Güvenliği Uzmanı ise Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı ifade etmektedir (6331 sayılı Kanun md3/1-f) .
6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimlerinin nitelikleri, görevleri, yetkileri ve sorumlulukları ayrıca düzenlenmiştir. Bunun yanında işverene karşı görevlerini etkin bir şekilde yerine getirebilmeleri için kanun koyucu özellikle iş sözleşmesinin feshine karşı güvenceler öngörmüştür. Bu sayede iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi amaçlanmıştır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ/TEŞEKKÜR......................................................................................................... VII
ÖZET............................................................................................................................... IX
ABSTRACT ...................................................................................................................... XI
İÇİNDEKİLER ................................................................................................................. XIII
KISALTMALAR.............................................................................................................. XVII
GİRİŞ ......................................................................................................................... 1
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMI, TANIMI,
TARİHSEL GELİŞİMİ, ÖNEMİ VE AMAÇLARI
I. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ ................................... 3
A. Genel Olarak ..................................................................................................... 3
B. Terim................................................................................................................. 7
C. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi...................................................... 16
1. Dünya’da İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi .............................. 16
2. Osmanlı’da İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi ........................... 31
3. Cumhuriyet Dönemi İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi ............ 38
II. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN ÖNEMİ VE AMAÇLARI ............................................. 45
A. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Önemi ..................................................................... 45
1. Sosyal Açıdan Önemi ............................................................................... 45
2. İşletmeler Açısından Önemi..................................................................... 45
3. Çalışanlar Açısından Önemi ..................................................................... 46
4. Ülke Ekonomisi Açısından Önemi ............................................................ 47
B. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amaçları.................................................................. 47
1. Çalışanları Korumak ................................................................................. 48
2. Üretim Güvenliğini Sağlamak................................................................... 48
3. İşletme Güvenliğini Sağlamak .................................................................. 48
XIV İçindekiler
İKİNCİ BÖLÜM
İŞYERİ HEKİMLİĞİ
I. İŞYERİ HEKİMLİĞİ KAVRAMI ................................................................................... 49
II. İŞYERİ HEKİMLİĞİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ .............................................................. 50
III. YABANCI ÜLKE HUKUKLARINDA İŞYERİ HEKİMLİĞİ ................................................ 56
A. Belçika’da İşyeri Hekimi .................................................................................. 56
B. Fransa’da İşyeri Hekimliği ............................................................................... 57
C. Almanya’da İşyeri Hekimliği............................................................................ 59
D. Diğer Ülke Örnekleri ....................................................................................... 59
IV. İŞYERİ HEKİMLİĞİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR............................................................... 59
V. İŞYERİ HEKİMİNİN GÖREVLERİ ............................................................................... 60
VI. İŞYERİ HEKİMİNİN YETKİLERİ .................................................................................. 72
VII. İŞYERİ HEKİMİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ .................................................................... 73
VIII. İŞYERİ HEKİMİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ VE ÜCRETİ ................................................. 75
A. Çalışma Süreleri .............................................................................................. 75
B. Ücretleri .......................................................................................................... 76
IX. İŞYERİ HEKİMLİĞİNİN GÜVENCESİ.......................................................................... 84
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI
I. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI KAVRAMI........................................................................... 89
II. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ NİTELİKLERİ ................................................................. 91
A. Genel Olarak ................................................................................................... 91
B. Mevzuatta Öngörülen Programlardan Mezun Olmak..................................... 93
C. Eğitim Kurumunda Eğitim Görme ve Katılım Belgesi Alma ............................. 96
1. Eğitim Görme ve Staj Yapma.................................................................... 96
2. Eğitim Programı ..................................................................................... 101
3. Yenileme Eğitimleri................................................................................ 102
4. Katılım Belgesi Alma .............................................................................. 103
5. Diğer Bazı Hususlar ................................................................................ 103
D. Sınavda Başarılı Olma ve Uzman Belgesi Alma ............................................. 104
1. Sınavda Başarılı Olma............................................................................. 104
2. Uzman Belgesi Alma-İş Güvenliği Uzmanlarının Sınıflandırılması ......... 104
a. (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi;........................................... 106
İçindekiler XV
b. (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi;........................................... 106
c. (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi;........................................... 107
d. Mevcut Sertifika ve Belgeler........................................................... 108
E. Belgelerin Askıya Alınması ve İptali .............................................................. 108
1. Belgelerin Askıya Alınması ..................................................................... 108
2. Belgelerin İptal Edilmesi ........................................................................ 110
3. İhlaller ve İhtar Puanı Uygulanması ....................................................... 111
4. Diğer Hususlar........................................................................................ 112
III. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREVLENDİRİLMESİ................................................ 112
IV. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ GÖREV, YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ....................... 114
A. İş Güvenliği Uzmanının Görevleri.................................................................. 115
1. Rehberlik................................................................................................ 115
a. Genel Olarak ................................................................................... 115
b. Öneride Bulunmak.......................................................................... 119
c. İşyerinde Alınması Gereken Tedbirleri İşverene Yazılı Olarak
Bildirmek......................................................................................... 120
2. Risk Değerlendirmesi ............................................................................. 121
a. Genel Olarak ................................................................................... 121
b. Risk Değerlendirme Ekibi ................................................................ 122
c. Risk Değerlendirmesi Yapılırken Dikkate Alınacak Hususlar ........... 123
d. Risk Değerlendirmesi Aşamaları ..................................................... 123
e. Risk Değerlendirmesinin Yenilenmesi............................................. 124
f. Uygulamada Yaşanan Bazı Sorunlar................................................ 124
3. Çalışma Ortamı Gözetimi ....................................................................... 129
a. Genel Olarak ................................................................................... 129
b. Acil Durumla İlgili Hususlar ............................................................. 132
4. Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt ................................................................ 134
a. Eğitim.............................................................................................. 134
b. Bilgilendirme................................................................................... 145
c. Kayıt................................................................................................ 147
5. İlgili Birimlerle İşbirliği ve Koordinasyon................................................ 149
B. İş Güvenliği Uzmanının Yetkileri ................................................................... 157
1. İşin Durdurulması İçin İşverene Başvurma............................................. 157
2. Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne Bildirimde Bulunma .................. 158
XVI İçindekiler
3. İnceleme ve Araştırma, Gerekli Bilgi ve Belgelere Ulaşma ve
Çalışanlarla Görüşme ............................................................................. 159
4. İlgili Kurum ve Kuruluşlarla İşbirliği Yapma............................................ 160
C. İş Güvenliği Uzmanının Hak ve Yükümlülükleri............................................. 161
1. İş Güvenliği Uzmanının Güvencesi ......................................................... 161
2. İş Güvenliği Uzmanının Yükümlülükleri.................................................. 163
a. Genel Olarak ................................................................................... 163
b. İşini Özenle Yapma......................................................................... 163
c. Sır Saklamak ve Gizliliğe Uymak...................................................... 164
d. Defter Tutma .................................................................................. 167
e. Diğer Hususlar................................................................................. 169
V. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ ÇALIŞMA SÜRELERİ ............................................. 170
SONUÇ ...................................................................................................................173
KAYNAKÇA.............................................................................................................175
EKLER
EK 1. İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK .................................183
EK 2. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE
EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK..............................................................220
EK 3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ..........248
EK 4. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ............................255