İspat Gerekçe ve Hüküm ( Ceza Yargılamasında İstinaf Sistemine Göre )
İspat Gerekçe ve Hüküm ( Ceza Yargılamasında İstinaf Sistemine Göre )
Ali PARLAR / Erdal ŞENSOY / Reyhan YAMAN
Sayfa Sayısı
:
1568
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2017
ISBN NO
:
9786056743887
Ceza muhakemesinin amacı, usul kurallarının öngördüğü ilkeler nazara alınarak, somut gerçeğin her türlü şüpheden uzak biçimde kesin olarak ortaya çıkarılmasıdır. Bu bağlamda 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu; adil, etkin ve hukuka uygun bir yargılama yapılarak maddi gerçeğe varmayı amaç edinmiştir. Bu nedenle ispat denilen bu faaliyette, ulaşılma imkanı bulunan bütün delillerin ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle adaletin tam olarak tecelli edebilmesi için bu ispat faaliyetinde maddi gerçeğe ulaşma amacına hizmet edecek tüm kanuni delillerin toplanması ve tartışılmasında zorunluluk bulunmaktadır.
Bir ekip çalışması ürünü olan bu kitapta öncelikle ispat faaliyeti ile ilgili olarak CMK’nun hükümleri, delillerin değerlendirilmesi ve hukuka aykırı deliller, sonraki bölümlerde ise gerekçe gösterme zorunluluğu, hukuka kesin aykırılık halleri hüküm kurma faaliyeti sırasında gözetilecek olan cezaların bireyselleştirilmesi ve hükmün ihtiva edeceği diğer konular hakkında okuyucuya dipnotlu anlatım sistemiyle açıklama, emsal Yargıtay ve İstinaf Kararları bir sistematik dahilinde sunulmuştur.
BÖLÜM
DELİLLERİN ORTAYA KONULMASI VE
TARTIŞILMASI
Delillerin ortaya konulması ve reddi
CMK. Madde 206…………………………………………………………….. 37
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 37
1) İSTİNAF KARARI……………………………………………………….. 38
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………… 40
Delil ve olayın geç bildirilmesi
CMK. Madde 207…………………………………………………………….. 49
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 49
YARGITAY KARARI………………………………………………………. 50
Tanığın duruşma salonundan ayrılması
CMK. Madde 208…………………………………………………………….. 50
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 50
Duruşmada okunması zorunlu belge ve tutanaklar
cmk. Madde 209…………………………………………………………….. 51
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 51
A- Belgeler……………………………………………………………………… 52
B- Belge delillerinin sınıflandırılmaları………………………………….. 52
a) Yazılı belgeler………………………………………………………….. 53
b) Şekil tespit eden belgeler…………………………………………… 54
c) Ses ve/veya görüntü kayıtları…………………………………….. 54
YARGITAY KARARLARI………………………………………………. 56
Duruşmada okunmayacak belgeler
cmk. Madde 210…………………………………………………………….. 58
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 59
YARGITAY KARARLARI………………………………………………. 59
Duruşmada okunmasıyla yetinilebilecek belgeler
CMK. Madde 211…………………………………………………………….. 62
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 62
YARGITAY KARARLARI………………………………………………. 63
Tanığın önceki ifadesinin okunması
CMK. Madde 212…………………………………………………………….. 65
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 65
YARGITAY KARARLARI………………………………………………. 66
Sanığın önceki ifadesinin okunması
CMK. Madde 213…………………………………………………………….. 73
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 73
YARGITAY KARARLARI………………………………………………. 73
Rapor, belge ve diğer yazıların okunması
CMK. Madde 214…………………………………………………………….. 74
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 74
YARGITAY KARARLARI………………………………………………. 75
Dinleme ve okumadan sonra diyeceğin sorulması
CMK. Madde 215…………………………………………………………….. 80
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 80
YARGITAY KARARLARI………………………………………………. 82
Delillerin tartışılması
CMK. Madde 216…………………………………………………………….. 84
AÇIKLAMA……………………………………………………………………… 84
YARGITAY KARARLARI………………………………………………. 86
Delilleri takdir yetkisi
CMK. Madde 217…………………………………………………………… 106
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 106
A- Ceza muhakemesi hukukunun amacı………………………………. 106
B- İspat hukukuna ilişkin ilkeler…………………………………………. 107
Maddi gerçeğin araştırılması ilkesi……………………………. 107
Delillerin doğrudan doğruyalığı (vasıtasızlık) ilkesi…….. 109
Delillerin serbestçe değerlendirilmesi (vicdani delil sistemi) ilkesi 111
Şüpheden sanık yararlanır ilkesi……………………………….. 113
C- İspatın esasları ve kapsamı…………………………………………….. 116
a) İspat kavramı…………………………………………………………. 116
b) İspatın ilkeleri………………………………………………………… 117
c) İspatın kapsamı………………………………………………………. 118
D- Delil çeşitleri……………………………………………………………….. 120
a) Delil araçlarının değerlendirilmesinde izlenecek yöntemler 121
b) Belirti delillerinin değerlendirilmesi………………………….. 121
c) Şüpheli ve sanık açıklamaları ve ikrarın delil olarak değerlendirilmesi 122
d) Tanık açıklamalarının delil olarak değerlendirilmesi……. 123
e) Mağdurun ve suçtan zarar görenin açıklamalarının değerlendirilmesi 124
f) Bilirkişi görüşünün (raporunun) değerlendirilmesi………. 124
g) Keşif delilinin değerlendirilmesi………………………………. 124
h) Belge delillerinin değerlendirilmesi…………………………… 125
E- Hukuka aykırı delillerin değerlendirilmesi yasağı (delil yasakları) 126
Genel olarak hukuka aykırılık kavramı………………………. 126
Hukuka aykırı deliller kavramı…………………………………. 127
Delil yasaklarının çeşitleri………………………………………… 129
a) Delil elde etme yasağı……………………………………….. 130
aa) İfade alma ve sorguda yasak usuller……………… 130
bb) Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi 131
cc) Delil aracı yasakları…………………………………….. 133
dd) Delil konusu yasakları…………………………………. 134
b) Delil değerlendirme yasağı………………………………… 134
c) Delil yasaklarının uzak etkisi……………………………… 136
d) Karşılaştırmalı hukukta doktrin ve uygulamamızda değerlendirme yasağı 136
e) Hukuka aykırı işlem yapan kişilerin cezai sorumluluğu 139
f) Özel kişiler tarafından hukuka aykırı olarak elde edilen deliller 140
g) Tesadüfen elde edilen delillerin hukuka aykırılığı sorunu 140
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 140
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 146
BÖLÜM
KARARLAR VE HÜKÜMLERDE
GEREKÇE GÖSTERME ZORUNLULUĞU
Duruşmanın sona ermesi ve hüküm
CMK. Madde 223…………………………………………………………… 293
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 294
a) Beraat kararı………………………………………………………………… 296
b) Ceza verilmesine yer olmadığı kararı………………………………. 297
c) Mahkumiyet kararı……………………………………………………….. 299
d) Güvenlik tedbirine hükmedilmesi…………………………………… 299
e) Davanın reddi kararı…………………………………………………….. 299
f) Davanın düşmesi kararı…………………………………………………. 300
g) Görevsizlik kararı…………………………………………………………. 300
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 300
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 305
Karar ve hükümlerde gerekli oy sayısı
CMK. MADDE 224…………………………………………………………… 365
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 365
Kararların gerekçeli olması
CMK. MADDE 34…………………………………………………………….. 365
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 365
Gerekçe gösterme zorunluluğu……………………………………….. 365
Gerekçenin yazımında göz önünde bulundurulacak hususlar 366
III. Kararda kanun yolu, süresi, mercii ve şekillerinin gösterilmesi zorunluluğu 367
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 367
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 374
Hükmün gerekçesinde gösterilmesi gereken hususlar
CMK. Madde 230…………………………………………………………… 397
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 398
a) Mesele (sorun)……………………………………………………………… 399
b) Gerekçe 399
Mahkumiyet hükmünün gerekçesi…………………………….. 401
Beraat hükmünün gerekçesi…………………………………….. 403
Diğer hükümlerde gerekçe………………………………………. 403
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 404
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 409
Hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması
CMK. MADDE 231…………………………………………………………… 432
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 435
A) Hükmün açıklanması…………………………………………………….. 435
B) Hükmün açıklanmasının geri bırakılması………………………….. 436
a) Genel olarak………………………………………………………….. 436
b) Koşulları……………………………………………………………….. 438
aa) Objektif koşullar………………………………………………. 438
Suça ilişkin koşul………………………………………… 438
Cezaya ilişkin koşul…………………………………….. 439
bb) Sübjektif koşullar……………………………………………… 439
Sanığın geçmişteki haline ilişkin koşul…………… 439
Liyakat koşulu……………………………………………. 440
Zararın giderilmesi koşulu……………………………. 440
Sanığın kabul etmesi koşulu…………………………. 440
c) Uygulanması………………………………………………………….. 440
d) Kanun yolu……………………………………………………………. 441
e) Sonuçları……………………………………………………………….. 441
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 442
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 444
HÜKMÜN GEREKÇESİ VE HÜKÜM FIKRASININ İÇERECEĞİ HUSUSLAR
CMK. MADDE 232…………………………………………………………… 486
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 487
1) İSTİNAF KARARI……………………………………………………… 488
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 492
Yargılama giderleri
CMK. MADDE 324…………………………………………………………… 504
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 505
1) İSTİNAF KARARI……………………………………………………… 507
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 508
Sanığın yükümlülüğü
CMK. MADDE 325…………………………………………………………… 515
AÇIKLAMA…………………………………………………………………. 516
YARGITAY KARARI…………………………………………………….. 517
Bağlantılı davalarda giderler
CMK. MADDE 326…………………………………………………………… 518
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 518
YARGITAY KARARI…………………………………………………….. 519
Beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi hâlinde gider
CMK. MADDE 327…………………………………………………………… 520
AÇIKLAMA…………………………………………………………………. 520
YARGITAY KARARLARI…………………………………………….. 521
Karşılıklı hakaret hâllerinde gider
CMK. MADDE 328…………………………………………………………… 521
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 521
YARGITAY KARARLARI…………………………………………….. 522
Suç uydurma ve iftira gibi hâllerde gider
CMK. MADDE 329…………………………………………………………… 523
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 523
Kanun yollarına başvuru sonucunda gider
CMK. MADDE 330…………………………………………………………… 524
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 524
III. BÖLÜM
CEZALAR VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ
CEZALAR
TCK. MADDE 45……………………………………………………………… 527
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 527
HAPİS CEZALARI
TCK. MADDE 46……………………………………………………………… 528
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 528
1) İSTİNAF KARARI……………………………………………………… 528
AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS CEZASI
TCK. MADDE 47……………………………………………………………… 532
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 532
a) Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezasının İnfaz Rejimi………. 532
b) Koşullu Salıverilme………………………………………………………. 533
MÜEBBET HAPİS CEZASI
TCK. MADDE 48……………………………………………………………… 535
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 535
SÜRELİ HAPİS CEZASI
TCK. MADDE 49……………………………………………………………… 536
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 536
a) Süreli Hapis Cezası………………………………………………………. 536
b) Kısa Süreli Hapis Cezası (49/2.f.)…………………………………… 537
c) Kısa Süreli Hapis Cezalarının Özel İnfaz Şekilleri…………….. 537
aa) Özel infaz usulü hakkında karar verecek olan mahkeme. 537
bb) Özel infaz şekilleri………………………………………………….. 538
1- Hafta sonu infaz………………………………………………. 538
2- Geceleri infaz…………………………………………………… 538
3- Konutta infazın yerine getirilmesi……………………….. 538
cc) Özel infaz usulüne göre çektirilen cezalarda koşullu salıverilme 539
dd) Özel infaz usulünün gereklerine uyulmaması……………… 539
YARGITAY KARARLARI…………………………………………….. 539
KISA SÜRELİ HAPİS CEZASINA SEÇENEK YAPTIRIMLAR
TCK. MADDE 50……………………………………………………………… 542
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 544
I- Kısa Süreli Hapis Cezalarının İnfaz Kurumunda Çektirilmesinin Doğurduğu Sakıncalar 544
II- Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar………………. 547
1- Seçenek Yaptırımlara Çevrilebilme Konusunda Ölçü Olarak Alınması Gereken Hususlar 547
2- Uygulanabilecek Olan Seçenek Yaptırımlar……………….. 548
a) Adli Para Cezası………………………………………………. 549
b) Zararın Tamamen Giderilmesi…………………………….. 549
c) Bir Eğitim Kurumuna Devam Etmek………………….. 551
d) Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanma 551
e) İlgili Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri Alınması, Belli Bir Meslek ve Sanatı Yapmaktan Yasaklanma……………………………………………………… 552
f) Gönüllü Olmak Koşuluyla Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırma 553
III- Seçenek Yaptırımlardan Birine Çevrilme Zorunluluğu Bulunan Haller 554
IV- Seçenek Yaptırıma Çevrilme Halinde Asıl Mahkumiyet……. 555
V- Adli Para Cezasının veya Tedbirin Gereklerinin Yerine Getirilmemesinin Hukuki Sonuçları 555
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 555
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 571
HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ
TCK. MADDE 51……………………………………………………………… 673
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 675
I- ERTELEMENİN TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ…….. 675
II- HAPİS CEZASININ ERTELENMESİNİN KOŞULLARI 677
1- Mahkum Olunan Suça İlişkin Koşullar……………………… 677
2- Önceki Mahkumiyete İlişkin Koşullar……………………….. 678
3- Ertelemenin Ehliyet Koşulu ve Gerekçe……………………. 678
4- Koşullu Erteleme……………………………………………………. 680
III- DENETİM ALTINDA BULUNDURULMA…………………. 680
IV- DENETİM GÖREVLİSİ……………………………………………… 681
V- ERTELENEN CEZANIN İNFAZI……………………………….. 682
VI- DENETİM SÜRESİNİN KANUNİ KOŞULLARA UYGUN GEÇİRİLMESİ 682
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 682
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 685
ADLÎ PARA CEZASI
TCK. MADDE 52……………………………………………………………… 735
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 735
I- ADLİ (GÜN) PARA CEZASI SİSTEMİNİN TARİHÇESİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ 735
II- ADLİ PARA CEZASI SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ……………. 737
III- ADLİ PARA CEZASININ HESAPLANMASI……………… 737
a) 52/1.Fıkra……………………………………………………………… 737
b) 52/2.Fıkra……………………………………………………………… 739
c) 52/3.Fıkra……………………………………………………………… 739
d) 52/4.Fıkra……………………………………………………………… 740
IV- ADLİ PARA CEZASININ İNFAZI……………………………… 740
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 741
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 749
BELLİ HAKLARI KULLANMAKTAN YOKSUN BIRAKILMA
TCK. MADDE 53……………………………………………………………… 786
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 787
1- BELLİ HAKLARI KULLANMAKTAN YASAKLANMANIN KOŞULLARI 787
a) Kasıtlı bir suç işlenmesi koşulu…………………………………. 788
b) Suçun karşılığı olarak hapis cezasına mahkum olma koşulu 788
2- KASITLI BİR SUÇTAN HAPİS CEZASINA MAHKUMİYETİN DOĞAL SONUCU OLAN YASAKLILIKLAR…………………………………………………….. 788
3- HAK YOKSUNLUKLARININ UYGULANMAYACAĞI HALLER 789
4- İNFAZDAN SONRA DA UYGULANACAK HAK YOKSUNLUKLARI 790
a) Maddenin 5.Fıkrası……………………………………………. 791
b) Maddenin 6.Fıkrası……………………………………………. 792
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 794
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 797
EŞYA MÜSADERESİ
TCK. MADDE 54……………………………………………………………… 809
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 810
I- GETİRİLEN YENİLİKLERİN ANA HATLARI…………… 810
II- MÜSADERE KAVRAMI, TANIMI VE ÇEŞİTLERİ……. 811
III- MÜSADERENİN HUKUKİ NİTELİĞİ……………………….. 814
IV- KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA MÜSADERE…………. 814
V- KORUMA TEDBİRİ OLARAK MÜSADEREYE KONU EŞYAYA ELKOYMA 816
VI- EŞYA MÜSADERESİNİN KOŞULLARI
(TCK.54.MD.)…………………………………………………………….. 817
1- 54.MADDENİN 1.FIKRASI………………………………….. 817
a) Bir Eşyanın Bulunması Koşulu…………………………… 818
aa) Suçun işlenmesinde kullanılan eşya………………. 818
bb) Suçun işlenmesine tahsis edilen eşya…………….. 819
cc) Suçtan meydana gelen eşya…………………………. 819
dd) Suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan eşya 820
b) Kasıtlı Bir Suçun İşlenmesi Koşulu…………………….. 821
c) Eşyanın İyiniyetli Üçüncü Kişilere Ait Olmaması Koşulu 821
d) Dava ve Cezanın Düşürülmesinin Müsadereye Etkisi 824
aa) Sanığın veya hükümlünün ölümü………………….. 824
bb) Genel ve özel af ve şikayetten vazgeçme……….. 824
cc) Ceza zamanaşımı………………………………………… 824
dd) Dava zamanaşımı……………………………………….. 825
ee) Önödeme…………………………………………………… 825
e) Hukuka Uygunluk Nedenleri ve Sınırın Aşılması Halinin Müsadereye Etkisi 825
f) Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı, Sağır ve Dilsizlik Hallerinin Müsadereye Etkisi 826
2- 54.MADDENİN 2.FIKRASI (MÜSADERENİN İMKANSIZ KILINMASI HALİNDE, BUNUN DEĞERİ KADAR PARA TUTARININ MÜSADERESİNE HÜKMOLUNMASI) 826
3- 54.MADDENİN 3.FIKRASI (MÜSADEREDE ORANTILILIK KURALI) 827
4- 54.MADDENİN 4.FIKRASI (SUÇ OLUŞTURAN EŞYANIN MÜSADERESİ) 827
5- 54.MADDENİN 5.FIKRASI (KISMİ MÜSADERE).. 828
6- 54.MADDENİN 6.FIKRASI (MÜŞTEREK VEYA İŞTİRAK HALİNDE MÜLKİYETE KONU OLAN EŞYANIN MÜSADERESİ)……………………….. 828
VII- MÜSADERE USULÜ (CMK.256-259.MD.)………………… 829
a) Başvuru (CMK.256.md.)………………………………………… 829
b) Duruşma ve Karar (CMK.257.md.)………………………….. 829
c) Kanun Yolu (CMK.258.md.)…………………………………… 829
d) Suç Konusu Olmayan Eşyanın Müsaderesi (CMK.259.md.) 829
1) İSTİNAF KARARLARI………………………………………………. 830
2) YARGITAY KARARLARI…………………………………………. 833
KAZANÇ MÜSADERESİ
TCK. MADDE 55……………………………………………………………… 883
AÇIKLAMA……………………………………………………………………. 884
I- KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KAZANÇ MÜSADERESİ 884
1- Amerikan Ceza Hukukunda…………………………………….. 884
2- Danimarka Ceza Hukukunda………………………&am