Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
İş Hukuku Açısından İşyeri ve İşletmelerde MOBBİNG
.jpg){kind=small}
İş Hukuku Açısından İşyeri ve İşletmelerde MOBBİNG
Ahmet TAŞKIN
Sayfa Sayısı
:
620
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2016
ISBN NO
:
9786050500707
450,00
TL İş yaşamımızda her zaman var olmuş, ancak yakın zamana kadar adlandırılmamış bir olgu olan mobbing kavramı, etimolojik olarak başlangıçta bazı hayvanların, daha sonra genel anlamda insanların ve nihayet işyerinde, örgütlerde ve kurumlarda çalışanların psikolojik yıldırma, baskı kurma, bıktırma, dışlama ve tecavüzkâr şekildeki davranışları olarak ele alınmıştır. Çalışma hayatında mobbing kavramı, iş yaşamıyla bağlantılı psiko-sosyal bir şiddet unsurunu ifade etmektedir. Geçtiğimiz on yıldan bu güne mobbing, modern toplumlarda çalışanların fiziksel ve psikolojik durumları üzerinde ciddi etkiler bırakan ahlaki, hukuki ve insani açıdan ciddi problem teşkil eden bir davranış olarak ele alınmaktadır.
Mobbing konusunda Türkiye’de 2005 yılından bugüne kadar 26’sı doktora, 314’ü yüksek lisans olmak üzere 340 kadar tez yazılmıştır. Yazılan makale ile yapılan araştırma sayısı ise bundan çok daha fazladır. Aynı dönem içinde eğitim, işletme, psikoloji ve sağlık alanlarında yazılan tez sayısı 260 civarındadır. Hukuk, kamu yönetimi, turizm, çalışma ekonomisi, spor, halkla ilişkiler, iletişim, mimarlık, mühendislik, psikiyatri ve sosyoloji gibi birçok alanda tez çalışmasına konu olan mobbing multi disipliner olmayı en fazla hak eden bir kavram ve olgulardan birisidir. Olgusal olarak çok daha eskilere dayansa da, kavramsal olarak yaklaşık 55 yıllık bir geçmişi olan mobbingin bugün bile tam olarak bilinememesinde onun multidisipliner rolünün önemi büyüktür. Mobbing konusunda yazılan birçok makalede mobbingin yeni bir kavram olduğu ve fazla bilinmediği ifade edilmektedir. Mobbingin akademik alanda fazla bilinnmediğini söylemek çok doğru olmasa da, hukuksal ve toplumsal açıdan fazla bilinmediğini, benzer kavramlarla karıştırıldığını ve mobbingin hukuki sonuçlarının öngörülemediğini söylemek pek de yanlış olmaz.
Mobbing; gelişmiş, gelişmemiş veya gelişmekte olan tüm ülkelerde, özel veya kamu olmak üzere tüm çalışma hayatında, iş, işyeri, işletme ve kurumlarda görülebilen bir olgudur. Mobbing, bazı Avrupa ülkelerinde suç olarak düzenlenmişken diğerlerinde sadece özel hukukla ilgili yasalarda haksız fiil olarak düzenlenmiştir. Ülkemizde ceza hukuku anlamında suç teşkil etmeyen mobbing Türk Borçlar Kanunu açısından manevi tazminatı gerektiren haksız bir fiil olarak düzenleme altına alınmıştır. Mobbing hala tam olarak bilinmediği için buna maruz kalanlar haklarını yeterince arayamamakta, arayanlar iddialarını ispat edememekte ve mobbingle gerektiği gibi bir mücadele yapılamamaktadır. 2006-2015 yılları arasında Yargıtay’a gelen 665.248 iş davasından sadece 236 tanesi mobbingle ilgilidir. Bunların büyük bir kısmında ise manevi tazminat talebi yoktur. Benzer şekilde 2010-2015 yılları arasında Yargıtay’a gelen 492.422 iş davasından sadece 221 tanesi mobbingle ilgili olup bunlardan da yalnızca 54 tanesinde manevi tazminat isteminde bulunulmuştur. Mobbing nedeniyle manevi tazminat istenen 54 davanın 43 tanesi manevi tazminat talebi iddianın ispatlanmadığı için reddedilmiştir. Mobbingle ilgili şikayetleri almak ve mağdurlara hizmet vermek amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezinde kurulan ALO 170 hattına 15 Kasım 2010-31 Aralık 2012 tarihleri arasında 5.007.377 çağrı gelmiştir. İki yılda beş milyonun üzerinde mobbing iddiasıyla bu amaçla kurulmuş çağrı merkezine şikayet yapıldığı halde 2010-2015 yılları arasında mobbing nedeniyle açılan manevi tazminat davalarının sayısı sadece 221 olması oldukça düşündürücüdür. Kanaatimizce bunun temel nedenlerinden en başta geleni kavramın yeterince bilinmediği ve dava açılsa bile ispatlanamayacağına ilişkin bir inancın varlığıdır. Birçok mağdur mobbinge maruz kaldığı ve ilgili birime şikayette bulunduğu halde dava açmıyorsa temel nedeni kavramın yeterince bilinmediğinde ve ispatta ciddi sorunlar bulunduğunda görmek gerekir.
Mobbingle ilgili olarak açılan iş davaları incelendiğinde söz konusu kavramın benzer kavramlarla karıştırıldığı, yeterince bilinmediği, genel olarak kıdem ve ihbar tazminatının alınabilmesi için iddianın bir araç olarak kullanıldığı, gizli yürütülen bir eylem olduğu için delil ibraz etmekte sıkıntılar yaşandığı ve olgunun ispatlanamadığı görülmüştür. Kitabın hazırlanmasında tüm bu hususlar göz önünde bulundurulmuş, konu yer yer ayrıntılı şekilde ele alınmış, benzer tüm kavramlara değinilmiş ve mobbinge mücadelede çözüm önerileri getirilmiştir. (Önsöz'den)
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ VE AMAÇ 21
1.1. MOBBİNGİN TANIMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 22
1.1.1. Mobbing Kavramı ve Tanımı 22
1.1.2. Mobbing Yerine Kullanılan Kavramlar 26
1.1.3. Mobbingin Tarihsel Gelişimi 28
1.1.4. Mobbingin Boyutları 30
1.2. MOBBİNGİN HEDEF ALDIĞI DEĞERLER 31
1.2.1. İletişimin Etkilenmesi 31
1.2.2. Sosyal İlişkilere Saldırılması 33
1.2.3. İtibara Saldırılması 34
1.2.4. Yasam Kalitesine ve Mesleki Konuma Saldırılması 35
1.2.5. Kişinin Sağlığına Saldırılması 37
1.3. MOBBİNGİN BENZER EYLEMLERDEN FARKI 38
1.3.1. Bullying ile Mobbing Ayrımı 38
1.3.2. Tekil Haksızlıklar ile Mobbing Ayrımı 42
1.3.2.1. Mobbingde Haksızlık ve Psikolojik Baskı Süreklidir 43
1.3.2.2. Mobbingde Kaynak Aynıdır 43
1.3.2.3. Mobbingde Adaletsizlik Vardır 44
1.3.2.4. Mobbingde Mağdur Yalnızdır 44
1.3.3. Şiddet ve Saldırganlık 45
1.3.3.1. Genel Olarak Şiddet 46
1.3.3.2. İşyerinde Şiddet 47
1.3.3.3. Saldırganlık 49
1.3.4.4. Mobbingin Şiddet ve Saldırganlıkla İlişkisi 49
1.3.4. İşyeri Kabalığı ve İş Sürtüşmesi 52
1.3.4.1. İşyeri Kabalığı Kavramı 52
1.3.4.2. Kabalık Sayılan Durumlar 53
1.3.4.3. İş Sürtüşmesi 55
1.3.5. Mobbing ile Haksız Takip (Stalking) Ayrımı 55
1.3.5.1. Haksız Takip Kavramı 55
1.3.5.2. Haksız Takip Yapanın Davranışları 58
1.3.5.3. Stalking ile Mobbing Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar 59
1.3.6. Psikolojik Baskının Mobbingden Farkı 60
1.3.7. Yönetim Hakkının Kötüye Kullanılması ve Çalışma Şartlarının Ağırlaşması 64
1.3.7.1. Yönetim Hakkı Kavramı 65
1.3.7.2. Çalışma Şartlarında Esaslı Değişiklik 68
1.3.7.3. İşçinin Nakledilmesi 73
1.3.7.4. Yönetim Hakkı ve İş Koşullarında Değişiklik 74
1.3.8. Örgütsel Çatışma 75
1.3.8.1. Örgütsel Çatışma Kavramı 75
1.3.8.2. Örgütsel Çatışmanın Mobbingle Benzerliği ve Farklılığı 76
1.3.9. Örgütsel Sinizm ve Yabancılaşma 78
1.3.9.1. Örgütsel Sinizm 78
1.3.9.2. Yabancılaşma 79
1.3.9.3. Örgütsel Sinizm ve Yabancılaşma ile Mobbing Ayrımı 80
1.4. MOBBİNGİN AŞAMALARI 81
1.4.1. Çatışma Sebebinin Ortaya Çıkması 83
1.4.2. Failin Mağdura Saldırısı ve Tacizi 84
1.4.3. Mağdurun Hedef Alındığını Fark Etmesi ve Tepkisi 85
1.4.4. Baskının Sürekli Hale Gelmesi ve Şiddetlenmesi 85
1.4.5. Yönetimin Sessizliği veya Mobbinge Katkısı 86
1.4.6. Amaca Ulaşma 87
1.4.7. Mobbingden Vazgeçme veya Mobbingin Önlenmesi 88
1.5. MOBBİNGİN UYGULAMA ŞEKLİ VE MAĞDURUN TEPKİSİ 90
1.5.1. Mobbing Sayılan Davranışlar ve Mobbing Yöntemleri 90
1.5.2. Söylenti ve Dedikodu 94
1.5.3. Mobbingin Uygulanması 95
1.5.4. Mağdurun Mobbinge ve Faile Tepkisi 97
1.5.5. Mağdur Tarafından Mobbing Olarak Algılanan Durumlar 99
1.6. MOBBİNGİN GRUPLANDIRILMASI 102
1.6.1. Kaynağına Göre 102
1.6.1.1. Dikey Mobbing 102
1.6.1.2. Düşey Mobbing 104
1.6.1.3. Yatay Mobbing 105
1.6.2. Mağdura Göre 106
1.6.2.1. Azınlıkta Olma ve Farklı Olma 108
1.6.2.2. Başarılı veya Başarısız Olma 108
1.6.2.3. Kıdemli veya Kıdemsiz Olma 109
1.6.2.4. Kadın veya Erkek Olma 111
1.6.2.5. Kişisel Özellikler 111
1.6.3. İşyerlerine Göre 113
1.6.4. Saldırgana Göre 115
1.6.4.1. Saldırganın Psikolojik Özellikleri 115
1.6.4.2. Saldırganın Kişilik ve Davranışsal Özellikleri 117
1.7. MOBBİNGE NEDEN OLAN FAKTÖRLER 123
1.7.1. Mesleki Risk veya İşin Mahiyeti 125
1.7.2. İşletmesel ve Örgütsel Nedenler 126
1.7.3. Yasal Boşluklar ve İspat Zorluğu 129
1.7.4. Ekonomik Yapı 130
1.7.5. İnsan Kaynaklarının Yapısı 131
1.7.6. Dış ve Toplumsal Etkiler 134
1.7.7. Kişiyi Mobbing Davranışına İten Nedenler 135
1.8. İŞ HUKUKUNA VE İŞLETME YÖNETİMİNE
İLİŞKİN KAVRAMLAR 137
1.8.1. İşçi 137
1.8.2. İşveren 139
1.8.2.1. Asıl İşveren 140
1.8.2.2. Soyut ve Somut İşveren 141
1.8.2.3. Alt İşveren 142
1.8.3. İş Sözleşmesi 143
1.8.4. İşyeri ve İşletme 144
1.8.4.1. İşyeri 144
1.8.4.2. İşletme 146
1.8.5. İnsan Kaynakları 151
1.8.5.1. İnsan Kaynakları Kavramı 151
1.8.5.2. İnsan Kaynakları Yönetimi 152
1.9. İŞ HUKUKUNDA MOBBİNG VE İLGİLİ DAVALAR 154
1.9.1. Tazminat Davası 155
1.9.1.1. Manevi Tazminat Davası 157
1.9.1.1.1 Zarar Kavramı 157
1.9.1.1.2. Manevi Tazminatın Koşulları 159
1.9.1.1.3. Davanın Konusu ve İspat Edilecek Hususlar 161
1.9.1.2. Maddi Tazminat Davası 162
1.9.1.2.1. Haksız Fiil Sorumluluğu 162
1.9.1.2.2. Mobbingin Haksız Fiil Sorumluluğunu Gerektirmesi 164
1.9.1.2.3. Zararın ve Kusurun İspatı, Tazminatın Belirlenmesi 165
1.9.1.2.4. Kusursuz Sorumluluk 166
1.9.1.3. Saldırının Önlenmesi veya Sona Erdirilmesi Davası 166
1.9.1.4. Gözetme Borcuna Aykırılık Halinde Zararın Tazmini Yolları 167
1.9.1.5. Ayrımcılık Tazminatı- Eşit Davranma Borcuna Aykırılık 169
1.9.1.6. Saldırının Hukuka Aykırılığının Tespiti Davası 173
1.9.1.7. İş Göremezlik Tazminatı 174
1.9.2. İşe İade Davası 175
1.9.2.1. İş Güvencesi Kavramı 176
1.9.2.2.1. Dar Anlamda İş Güvencesi 178
1.9.2.3.2. Geniş Anlamda İş Güvencesi 179
1.9.2.4. İş Güvencesinden Yararlanma Koşulları 180
1.9.2.5. İşe İade Davası Nedeniyle Mobbing Uygulaması 180
1.9.3. İş Sözleşmesinin Fesih Nedeni Olarak Mobbing 181
1.9.3.1. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Nedenle Feshi 181
1.9.3.2. İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Haklı Nedenle Feshi 183
1.9.4. Yabancı Ülke Hukuklarında Mobbing 184
1.9.4.1. Fransa’da 186
1.9.4.2. Almanya’da 187
1.9.4.3. İsviçre’de 189
1.9.4.4. ABD’de 189
1.9.4.5. Japonya’da 190
1.9.4.6. İsveç’de 191
1.9.4.7. Belçika’da 191
1.9.4.8. İngiltere’de 193
1.9.4.9. İtalya’da 194
1.9.4.10. İspanya’da 194
1.9.4.11. Hollanda’da 195
1.9.5. Uluslararası Belgelerde 195
1.9.5.1. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 195
1.9.5.2. AB Yönergesi 197
1.9.5.3. ILO Sözleşmeleri 197
1.9.5.4. İşyerlerinde Taciz ve Şiddetle Mücadele Çerçeve Anlaşması 198
1.9.5.5. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 199
1.9.6. Dava Açma Hakkının Kötüye Kullanılması 200
1.9.7. Ulusal Hukukta Mobbing 200
1.9.7.1. İş Hukukunda Mobbing 200
1.9.7.2. Türk Medeni Kanununda Mobbing 202
1.9.7.3. Türk Borçlar Kanununda Mobbing 202
1.9.7.4. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümleri 204
1.10. İŞYERİ VE İŞLETMELERDE MOBBİNG 206
1.10.1. Genel Olarak 206
1.10.2. Mobbingin Uygulanma Nedenleri 208
1.10.2.1. İşçiyi Emekliliğe Sevk Etmek 208
1.10.2.2. İşçinin İstifa Etmesini Sağlamak 210
1.10.2.2.1. İş Hukukunda ve Yargıtay Kararlarında İstifa 210
1.10.2.2.2. İstifaya Yönelik Psikolojik Baskı ve Mobbing 213
1.10.2.3. İşçiyi İkaleye Zorlamak 216
1.10.2.3.1. İkale Kavramı ve Geçerliliği 216
1.10.2.3.2. İkaleye Yönelik Baskı ve Mobbing 218
1.10.2.4. İşçiyi Rotasyona Mecbur Etmek 220
1.10.2.4.1. Rotasyon Kavramı 220
1.10.2.4.2. Rotasyona Yönelik Baskı ve Mobbing 221
1.10.2.5. İşçinin Prim veya Ödül Almasını Engellemek 224
1.10.2.5.1. Genel Olarak Ücret, Ödül ve Prim Kavramı 224
1.10.2.5.2. Ücret, Ödül ve Prim Kaynaklı Mobbing 224
1.10.2.6. İşçinin İşletme İçinde Yükselmesini Önlemek 225
1.10.2.7. Sendikalaşmayı Önlemek 226
1.10.2.7.1. Sendika Kavramı 226
1.10.2.7.2. Sendika Kurma ve Faaliyette Bulunma Hakkı 226
1.10.2.7.3. Sendikal Faaliyetin Mobbingle Kısıtlanması 228
1.10.2.8. İşletme İçi Rekabet 229
1.10.2.9. Ayrımcılık Aracı Olarak Mobbing 230
1.10.2.10. Yönetim Anlayışı Olarak Mobbing 231
1.10.2.11. İşe Başlatmama Nedeni Olarak Mobbing 231
1.10.2.12. Bir Hakkın Kullanımı Nedeniyle Mobbing 233
1.11. MOBBİNGİN ETKİLERİ 234
1.11.1. Mobbingin Çalışanlar Üzerinde Etkisi 234
1.11.1.1. Genel Olarak Sağlık Üzerine Etkisi 236
1.11.1.2. Fizyolojik Bozukluklar 237
1.11.1.3. Stres 238
1.11.1.4. Mobbing Sendromu 240
1.11.1.5. Tükenmişlik Sendromu 241
1.11.1.6. Duygusal Semptomlar 243
1.11.1.7. Depresyon ve Anksiyete 243
1.11.1.8. Öğrenilmiş Çaresizlik 246
1.11.1.9. Davranışlar Üzerinde Etkisi 247
1.11.1.10. Aile ve Toplum Üzerindeki Etkisi 248
1.11.2. Mobbingin İşverenler Üzerinde Etkisi 251
1.11.3. Mobbingin İş, İşyeri ve İşletme Üzerinde Etkisi 252
1.11.3.1. İş Üzerine Etkisi 252
1.11.3.2. İşyeri ve İşletme Üzerine Etkisi 253
1.11.3.3. Psikolojik Etki 255
1.11.3.4. Ekonomik ve Mali Etki 256
1.11.3.5. Örgütsel Bağlılığa Etkisi 256
1.11.3.6. İnsan Kaynaklarına Etkisi 259
1.11.3.7. İşletmenin Rekabet Gücüne Etkisi 260
1.11.3.8. Örgütsel İletişime Etkisi 262
1.11.4. Mobbingin Ekonomi Üzerinde Etkisi 263
1.11.5. Mobbingin Çalışma Özgürlüğüne ve İşçinin İktisadi Bütünlüğüne Etkisi 263
1.12. MOBBİNGİN İHLAL ETTİĞİ HAK VE BORÇLAR 264
1.12.1. İşverenin İşçiyi Gözetme ve Koruma Borcuna Aykırılık 265
1.12.1.1. Genel Olarak Gözetme ve Koruma Borcu 265
1.12.1.2. Kamu Hukukundan Doğan Sorumluluk 266
1.12.1.3. Özel Hukuktan Doğan Sorumluluk 266
1.12.1.4. İşverenin İşçiyi Koruma ve Gözetme Borcu 267
1.12.2. İş Sağlığını ve Güvenliğini Sağlama Borcuna Aykırılık 269
1.12.2.1. İş Sağlığı 272
1.12.2.2. İş Güvenliği 274
1.12.2.2.1. İş Kazası 275
1.12.2.2.2. Meslek Hastalığı 277
1.12.3. İşverenin Eşit Davranma Borcuna Aykırılık ve Ayrımcılık Yasağı 280
1.12.3.1. Eşitlik Kavramı 280
1.12.3.2. Eşitliğin, Hakkaniyet ve Adalet Kavramından Farkı 281
1.12.3.3. Eşitlik İlkesine İlişkin Görüşler 282
1.12.3.4. Eşitliğin Önemi ve Temel Yasalardaki Yeri 282
1.12.3.5. İş Hukukunda İşverenin Eşit Davranma Borcu 284
1.12.3.6. Eşit Davranma Borcuna Aykırılık Durumu 284
1.12.3.7. Eşit Davranma Borcunu İhlal Etmeyen Haller 286
1.12.3.8. İş Hukukunda Ayrımcılık Yasağı 288
1.12.3.9. Mobbingin Eşit İşlem Yapma Borcuna Aykırılığı 290
1.12.4. İşçinin Sadakat ve Dürüstlük Borcu ile İş Sözleşmesine Aykırılığı 291
1.12.4.1. Sadakat Borcunun İhlali 291
1.12.4.2. Dürüstlük ve İyiniyet Borcu 293
1.12.5. Örgütsel Özdeşleşme 294
1.12.6. İş Sözleşmesine Aykırılık 296
1.12.7. İnsan Haklarına ve Onuruna Aykırılık 296
1.12.7.1. İnsan Onuru Kavramı 298
1.12.7.2. İşçinin Onuru 298
1.12.7.3. Mobbingin İnsan Haklarına Aykırılığı 299
1.12.7.4. Etik ve Ahlak Kurallarına Aykırılık 302
1.12.7.5. Etik Kavramı 303
1.12.7.6. İş Ahlakı ve İşletme Etiği 304
1.12.7.7. Mobbingin Etik ve Ahlaka Aykırılığı 306
1.12.8. Kişilik Hakkının İhlali 308
1.12.8.1. Kişi ve Kişilik Hakkı Kavramları 308
1.12.8.2. Kişilik Hakkının Nitelikleri ve Türleri 310
1.12.8.3. Giriş-Çıkış Kontrolü, Üst Araması 310
1.12.8.4. İşçinin Kişilik Hakkının Korunması 311
1.12.8.5. Mobbingin Kişilik Hakkına Aykırılığı 312
1.13. MOBBİNGLE MÜCADELE 314
1.13.1. Bireysel Mücadele 316
1.13.1.1. Genel Olarak 316
1.13.1.2. Mağdur ve Vekillerinin Bilinçlendirilmesi 319
1.13.1.3. Düşey Mobbingde Mücadele 320
1.13.1.4. Dikey Mobbingde Mücadele 322
1.13.1.5. Yatay Mobbingde Mücadele 323
1.13.2. İşletmesel Mücadele 325
1.13.2.1. Örgüt Kültürü 325
1.13.2.2. Örgüt İklimi 327
1.13.2.3. Örgütsel Sosyalleşme 328
1.13.2.4. İşletmesel Gereklilik 329
1.13.2.5. Örgütsel Adalet 331
1.13.2.6. Örgütsel İletişim ve Örgütsel Sessizlik 333
1.13.2.7. Kişisel ve Mesleki Gelişim Programları 335
1.13.2.8. İş ve Yaşam Doyumu, İş Tatmini 336
1.13.2.9. Yöneticileri Bilgilendirmek ve Duygusal Zekâyı Geliştirmek 338
1.13.2.10. Politika, Strateji ve Uygulamalar 340
1.13.2.11. İş Monotonluğu 340
1.13.2.12. İşletmenin Alacağı Tedbirler ve Önemi 342
1.13.3. Özel Hukuk Yoluyla Mücadele 345
1.13.4. Ceza Hukuku Yoluyla Mücadele 346
1.13.4.1. Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar 348
1.13.4.2. Cinsel Saldırı 350
1.13.4.3. Cinsel Taciz 351
1.13.4.3.1. TCK Açısından Cinsel Taciz 352
1.13.4.3.2. İş Hukuku Açısından Cinsel Taciz 353
1.13.4.3.2.1. Genel Olarak 353
1.13.4.3.2.2. Fesih Sebebi Olarak Cinsel Taciz 354
1.13.4.3.2.3. İşçiyi Koruma Yükümlüğünün İhlali Açısından 355
1.13.4.3.2.4. İşverenin Eşit Davranma Yükümlülüğünün İhlali Açısından 357
1.13.4.3.2.5. İspat Açısından 358
1.13.4.4. Hakaret 359
1.13.4.5. Hürriyete Karşı Suçlar 361
1.13.4.6. Mobbingle Mücadelede Cezai Yaptırımın Gerekliliği 364
1.13.4.7. Mobbingin Suç Olarak Yasalaşması 367
1.13.5. Sendikal Mücadele 368
1.13.5.1. Genel Olarak Sendikalar 368
1.13.5.2. Mobbingle Mücadelede Sendikaların Rolü 369
1.13.5.3. Türkiye’de Durum 372
1.13.6. Eğitsel ve Örgütsel Mücadele 373
1.13.7. Sosyal Mücadele 376
1.13.7.1. Genel Olarak 376
1.13.7.2. Sivil Toplum Kuruluşlarının Mobbingle Mücadeleye Katkısı 378
1.13.8. İşyeri Hekimi ve Sağlık Personeli 379
1.13.8.1. İşyeri Hekimi 379
1.13.8.1.1. İşyeri Hekiminin Genel Görevleri 380
1.13.8.1.2. Mobbing Açısından Görevleri 381
1.13.8.2. Sağlık Kavramı 383
1.13.8.3. Hastalık Kavramı 385
1.13.8.4. Sağlık Personeli 386
1.13.8.5. İş Güvenliği Uzmanı 387
1.14. MAHKEME VE YARGITAY KARARLARINDA MOBBİNG 388
1.14.1. Mahkeme Kararlarının Gerekçeli Oluşu 388
1.14.2. Mobbingin Kabulünde İspat Derecesi 390
1.14.3. Mobbing İddiasının Araçsallığı 394
1.14.4. Resen Araştırma Yasağı ve Taraflarca Getirilme İlkesi 396
1.14.5. Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevi 399
1.14.5.1. Aydınlatma Fonksiyonu 400
1.14.5.2. Tamamlama Fonksiyonu 401
1.14.5.3. Dönüştürme Fonksiyonu 402
1.14.6. İş Davalarında Resen Araştırma ve Davayı Aydınlatma Ödevi 402
1.14.6.1. Genel Olarak 402
1.14.6.2. Eksik Araştırma 406
1.14.7. Yargı Kararlarında Mobbing Kavramı 408
1.14.8. Mobbing İddiaları 410
1.14.9. Mahkeme Kararlarında Mobbing İddiasının İspatına Bakış 415
1.14.10. Mobbing Davalarında Görevli Mahkeme 417
1.15. İSPAT, HUKUKA AYKIRILIK VE ÖZEL HAYATIN KORUNMASI 418
1.15.1. Genel Olarak 418
1.15.2. İspat Kavramı 420
1.15.3. Hukuk Muhakemeleri Kanununda İspat 422
1.15.3.1. İspatın ve Delilin Konusu 423
1.15.3.2. İspat Şekilleri 424
1.15.3.2.1. Tam İspat ve Yaklaşık İspat 425
1.15.3.2.2. İspat Kolaylığı 427
1.15.3.2.3. Doğrudan İspat ve Dolaylı İspat 428
1.15.3.2.4. Asıl İspat, Karşı İspat ve Aksine İspat 429
1.15.3.2.5. İlk Görünüş İspatı 430
1.15.3.2.6. Hayatın Olağan Akışı Ölçütü 432
1.15.3.2.7. İspatta İhtimal Kavramı 435
1.15.3.2.8. Emarelere Dayanan İspat 436
1.15.4. İspat Hakkı ve İspat Yükü 437
1.15.4.1. İspat Hakkı 437
1.15.4.2. İspat (Delil Gösterme) Yükü 439
1.15.4.2.1. Normal Durumun Aksini İspat 441
1.15.4.2.2. İspat Yükünün Kanunla Belirlendiği Haller 441
1.15.4.2.3. Karineler 442
1.15.5. İspat Ölçüsü 443
1.15.5.1. Sübjektif İspat Ölçüsü 443
1.15.5.2. Objektif İspat Ölçüsü 444
1.15.6. İkrar, Yemin ve Tanık Beyanı 444
1.15.6.1. İkrar 444
1.15.6.2. Yemin 446
1.15.6.3. Tanık Beyanı 447
1.15.7. Delil Başlangıcı 448
1.15.8. Delillerin Değerlendirilmesi ve Lehe Yorum İlkesi 448
1.15.8.1. Delillerin Değerlendirilmesi 448
1.15.8.2. Vicdani Kanaat 449
1.15.8.3. İşçi Lehine Yorum İlkesi 450
1.15.9. İş Hukukunda İspatın Konusu ve Sorunu 452
1.16. MOBBİNGDE İSPAT SORUNU 456
1.16.1. Yargılamanın Tarafı Olarak Mağdur 456
1.16.2. Yargılama Makamları 459
1.16.3. Bazı Avrupa Ülkelerinde Mobbinge İlişkin İspat Sorunu 461
1.16.3.1. Belçika Hukukunda İspat Sorunu 461
1.16.3.2. Alman Hukukunda İspat Sorunu 461
1.16.3.3. Fransız Hukukunda İspat Sorunu 462
1.16.3.4. Avrupa Birliği Yönergesi’nde İspat 462
1.16.4.4. Türkiye’de Durum 463
1.17. HUKUKA AYKIRI DELİL KAVRAMI 464
1.17.1. Genel Olarak 464
1.17.2. Ceza Muhakemesi Hukukunda Hukuka Aykırı Delil 466
1.17.3. Hukuk Muhakemesinde Hukuka Aykırı Delil 468
1.17.4. Genel Olarak Mobbingde Dayanılan Deliller 468
1.17.5. Hukuka Aykırı Delil 469
1.18. ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ VE KORUNMASI 470
1.18.1. Özel Hayatın Gizliliği 471
1.18.2. Özel Hayatın Korunması 473
1.18.3. Özel Hayatın İçeriği, Kapsamı ve Sınırı 474
1.18.4. Özel Hayata Sahip Olma Hakkı 477
1.18.5. Haberleşme Özgürlüğüne Saygı 478
1.18.6. Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu 479
1.19. SES VE GÖRÜNTÜ KAYDI ALINMASI 480
1.19.1. Genel Olarak 480
1.19.2. Kamuya Açık Alanda Dinleme ve İzleme 484
1.19.3. Çalışanların İşyerinde Elektronik İzlenmesi 485
1.19.3.1. İzleme ve Gözetim Kavramı 486
1.19.3.2. İzleme Yöntemi 486
1.19.3.3. Çalışanları İşyerinde İzlemenin Gerekliliği 487
1.19.3.4. İzlemenin Sınırı 489
1.19.3.4.1. Genel Olarak 489
1.19.3.4.2. Ses ve Görüntü Kaydında Sınır 491
1.19.3.4.3. Telefon Görüşmelerinde Sınır 491
1.19.3.4.4. İnternet, Elektronik Posta ve Sesli Postada Sınır 493
1.20. HÂKİMİN TAKDİRİ 494
1.20.1. Takdir Kavramı 494
1.20.2. Hâkimin Takdir Yetkisi ve Görevi 495
2. GEREÇ VE YÖNTEM 497
3. BULGULAR 500
3.1. YILLARA GÖRE YARGITAY İŞ DAİRELERİNE GELEN DAVA SAYISI 500
3.2. YILLARA GÖRE MOBBİNG DAVALARI 500
3.3. MOBBİNGİN MAĞDURUN CİNSİYETİNE GÖRE DAĞILIMI 503
3.4. MOBBİNGİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI 504
3.5. YARGILAMAYA İLİŞKİN DURUM 505
3.6. GENEL OLARAK MOBBİNG ŞEKLİ VE GÜDÜLEN AMAÇ 506
3.7. MOBBİNG KAVRAMININ ARAÇSALLAŞMASI 507
3.8. MOBBİNG İDDİALARINDA İSPAT SORUNU 509
3.9. SALDIRGANLARIN İŞYERİNDEKİ KONUMU VE MOBBİNGİN SONUCU 511
3.10. MAHKEME VE YARGITAY KARARLARINDA MOBBİNGİN KABUL VE RET SAYISI 512
4. TARTIŞMA 512
4.1. GENEL OLARAK 512
4.1.1. İşçiyi Çalışma veya İşten Ayrılma Konusunda Tercihe Zorlama 515
4.1.2. İşverene Karşı Mobbing Yapılması 515
4.1.3. İş Davalarında Mobbing İddiasında Yanılgı 516
4.1.4. Mobbingin En Sık Görüldüğü İşyerleri ve İşletmeler 518
4.2. MOBBİNGİN UNSURLARI 518
4.2.1. Fail Aynı İşyerinde İşveren veya İşçi Olmalıdır 520
4.2.2. Fail Bir veya Birden Fazla Gerçek Kişidir 520
4.2.3. Eylemler Sık, Sürekli ve Sistematik Olmalıdır 521
4.2.4. Mobbingi Oluşturan Söz ve Hareketler Belli Amaçla Yapılmalıdır 524
4.2.5. Eylem veya Davranışlar Zarar Verici Nitelikte Olmalıdır 526
4.2.6. Eylem ve Davranışlar Kasten Yapılmalıdır 529
4.2.7. Eylemler Haksız Olmalıdır 529
4.2.8. Güçler Arasında Denge Olmamalıdır 531
4.3. MOBBİNGİN VARLIĞI HALİNDE VERİLECEK MANEVİ TAZMİNAT MİKTARI 532
4.4. SONUÇ 534
4.4.1. Mobbing Kavramının Tarihsel Gelişimi Açısından 534
4.4.2. Mobbingin Unsurları ve Diğer Kavramlara Benzerliği Açısından 536
4.4.3. Manevi Tazminat Açısından 539
4.4.4. Mobbingin Amacı Açısından 541
4.4.5. İspat Açısından 542
4.4.6. Mobbingle Mücadelede Cezai Yaptırımın Gerekliliği Açısından 545
5. KAYNAKLAR 546
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı