Demokratik Yönetişim ve Poliste Hesap Verebilirlik
Demokratik Yönetişim ve Poliste Hesap Verebilirlik
Süleyman SÖZEN
Sayfa Sayısı
:
180
Kitap Ölçüleri
:
16x24
Basım Yılı
:
2014
ISBN NO
:
9786051465111
20. yüzyılın son on yılından itibaren devlet ve toplum, idare ve vatandaÅŸ arasındaki iliÅŸkilerde önemli deÄŸiÅŸimler yaÅŸanmaktadır. Yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası boyutlarda yaÅŸanmakta olan bu deÄŸiÅŸimi açıklayabilmek için yeni kavramlar ileri sürülmüÅŸ veya kullanımda olmakla birlikte kenarda kalmış kavramlar, yeni anlamlar yüklenerek, popüler hale gelmiÅŸtir. Bu baÄŸlamda yönetiÅŸim, hesap verebilirlik, ÅŸeffaflık, iyi yönetiÅŸim ve demokratik yönetiÅŸim kavramları siyasiler, yöneticiler, liderler, gazeteciler ve akademisyenler gibi toplumun birçok kesimi tarafından sıklıkla kullanılmaya baÅŸlamıştır.
Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER
BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
KAMU YÖNETÄ°MÄ°NDE DEĞİŞİM: YÖNETÄ°MDEN YÖNETİŞİME GEÇÄ°Åž
I. -GELENEKSEL KAMU YÖNETÄ°MÄ° YAKLAÅžIMI-7
II. -YENÄ° KAMU YÖNETÄ°MÄ° (KAMU Ä°ÅžLETMECÄ°LİĞİ) YAKLAÅžIMI-9
III. -YÖNETİŞİM YAKLAÅžIMI-13
A. -Ä°yi YönetiÅŸim-18
B. -Demokratik YönetiÅŸim-20
Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
DEMOKRATÄ°K YÖNETİŞİMVE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K
I. -HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K KAVRAMI-26
II. -HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ° VE UNSURLARI-30
III. -HESAP VEREBİLİRLİĞİN BOYUTLARI-33
A. -Cevap Verebilirlik Boyutu-34
B. -Yaptırım Boyutu-35
IV. -HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K TÜRLERÄ°-36
A. -Siyasi Hesap Verebilirlik-36
B. -Hukuki Hesap Verebilirlik-38
C. -Bürokratik Hesap Verebilirlik-40
D. -Profesyonel Hesap Verebilirlik-40
E. -Sosyal Hesap Verebilirlik-41
F. -Dikey ve Yatay Hesap Verebilirlik-43
V. -KAMU YÖNETÄ°MÄ° VE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K-45
A. -Kamu Yönetiminde Hesap VerebilirliÄŸin Önemi-47
B. -Kamu Yönetimi Reformu ve DeÄŸiÅŸen Hesap Verebilirlik Ä°liÅŸkileri-50
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEMOKRATÄ°K POLÄ°SLÄ°KVE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K
I. -DEMOKRATÄ°K YÖNETİŞİM VE POLÄ°S-58
A. -Demokratik PolisliÄŸin Temel Ä°lkeleri-60
1. -Hukukilik (Yasal Yönetim)-61
2. -MeÅŸruiyet-62
3. -EÅŸitlik-64
4. -İnsan Haklarını Korumak-64
5. -Vatandaş Odaklı Hizmet Anlayışı-65
6. -Hesap Verebilirlik-65
II. -POLÄ°STE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLİĞİN ÖNEMÄ°-67
III. -POLİSTE HESAP VEREBİLİRLİĞİN KAPSAMI-69
IV. -POLÄ°STE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K MEKANÄ°ZMALARI-70
A. -Kurum Ä°çi Hesap Verebilirlik Mekanizmaları-72
1. -Bürokratik (HiyerarÅŸik) Hesap Verebilirlik-72
2. -Profesyonel Hesap Verebilirlik-74
B. -Kurum Dışı Hesap Verebilirlik Mekanizmaları-76
1. -Devlet Organlarına Hesap Verebilirlik-77
a)-Yasama Organına Hesap Verebilirlik-77
b)-Yürütme Organına Hesap Verebilirlik-78
c)-Yargı Organlarına Hesap Verebilirlik-78
2. -Bağımsız Kurum ve Kurullara Hesap Verebilirlik-80
3. -Sosyal Hesap Verebilirlik-82
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKÄ°YE’DE POLÄ°SÄ°N HESAP VEREBÄ°LÄ°RLİĞİ
I. -KURUM Ä°ÇÄ° HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K MEKANÄ°ZMALARI-88
A. -Bürokratik (HiyerarÅŸik) Hesap Verebilirlik-89
1. -Emir-Komuta Zinciri-89
a)-HiyerarÅŸik Amirler Olarak Vali ve Kaymakamların Polis Üzerindeki Gözetim ve Denetim Yetkileri-90
b)-Mülki Ä°dare Amirlerinin Polis Üzerindeki Gözetim ve Denetim Yetkilerine Ä°liÅŸkin Sorun Alanları-93
2. -Disiplin Kuralları ve Disiplin Soruşturması-95
3. -Polis TeftiÅŸ Kurulu-102
B. -Profesyonel Hesap Verebilirlik-105
II. -KURUM DIÅžI HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K MEKANÄ°ZMALARI-107
A. -Devlet Organlarına Hesap Verebilirlik-107
1. -Türkiye Büyük Millet Meclisine Hesap Verebilirlik-108
a)-TBMM’ye Dilekçeyle BaÅŸvurma Hakkı ve Dilekçe Komisyonu-112
b)-TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu-114
c)-TBMM’nin Gözetim ve Denetim Yetkisine Ä°liÅŸkin DeÄŸerlendirme-115
2. -Yürütme Organına Hesap Verebilirlik-118
a)-Cumhurbaşkanı-118
b)-Bakanlar Kurulu-121
c)-Ä°çiÅŸleri Bakanı-122
3. -Yargı Organlarına Hesap Verebilirlik-125
a)-Ceza Soruşturması ve Kovuşturması-126
b)-Polisle İlgili Ceza Soruşturmalarının Etkinliği Sorunu-128
B. -Bağımsız Kurum ve Kurullara Hesap Verebilirlik-129
1. -Kamu DenetçiliÄŸi Kurumu-129
2. -Türkiye Ä°nsan Hakları Kurumu-135
3. -Ä°l ve Ä°lçe Ä°nsan Hakları Kurulları-138
4. -Kamu Görevlileri Etik Kurulu-139
C. -Sosyal Hesap Verebilirlik-142
1. -Toplum Destekli Polislik Uygulaması ve Güvenlik Hizmetlerine Katılım-145
GENEL DEÄžERLENDÄ°RME VE ÖNERÄ°LER-151
I. -BÜROKRATÄ°K HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°ÄžE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÖNERÄ°LER-155
II. -PROFESYONEL HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°ÄžE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÖNERÄ°LER-163
III. -DEVLET ORGANLARINA HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°KLE Ä°LGÄ°LÄ° ÖNERÄ°LER-163
IV. -BAÄžIMSIZ KURUMLARA HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°KLE Ä°LGÄ°LÄ° ÖNERÄ°LER-165
V. -SOSYAL HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°ÄžE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÖNERÄ°LER-167
KAYNAKÇA-171
BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
KAMU YÖNETÄ°MÄ°NDE DEĞİŞİM: YÖNETÄ°MDEN YÖNETİŞİME GEÇÄ°Åž
I. -GELENEKSEL KAMU YÖNETÄ°MÄ° YAKLAÅžIMI-7
II. -YENÄ° KAMU YÖNETÄ°MÄ° (KAMU Ä°ÅžLETMECÄ°LİĞİ) YAKLAÅžIMI-9
III. -YÖNETİŞİM YAKLAÅžIMI-13
A. -Ä°yi YönetiÅŸim-18
B. -Demokratik YönetiÅŸim-20
Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
DEMOKRATÄ°K YÖNETİŞİMVE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K
I. -HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K KAVRAMI-26
II. -HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ° VE UNSURLARI-30
III. -HESAP VEREBİLİRLİĞİN BOYUTLARI-33
A. -Cevap Verebilirlik Boyutu-34
B. -Yaptırım Boyutu-35
IV. -HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K TÜRLERÄ°-36
A. -Siyasi Hesap Verebilirlik-36
B. -Hukuki Hesap Verebilirlik-38
C. -Bürokratik Hesap Verebilirlik-40
D. -Profesyonel Hesap Verebilirlik-40
E. -Sosyal Hesap Verebilirlik-41
F. -Dikey ve Yatay Hesap Verebilirlik-43
V. -KAMU YÖNETÄ°MÄ° VE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K-45
A. -Kamu Yönetiminde Hesap VerebilirliÄŸin Önemi-47
B. -Kamu Yönetimi Reformu ve DeÄŸiÅŸen Hesap Verebilirlik Ä°liÅŸkileri-50
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEMOKRATÄ°K POLÄ°SLÄ°KVE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K
I. -DEMOKRATÄ°K YÖNETİŞİM VE POLÄ°S-58
A. -Demokratik PolisliÄŸin Temel Ä°lkeleri-60
1. -Hukukilik (Yasal Yönetim)-61
2. -MeÅŸruiyet-62
3. -EÅŸitlik-64
4. -İnsan Haklarını Korumak-64
5. -Vatandaş Odaklı Hizmet Anlayışı-65
6. -Hesap Verebilirlik-65
II. -POLÄ°STE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLİĞİN ÖNEMÄ°-67
III. -POLİSTE HESAP VEREBİLİRLİĞİN KAPSAMI-69
IV. -POLÄ°STE HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K MEKANÄ°ZMALARI-70
A. -Kurum Ä°çi Hesap Verebilirlik Mekanizmaları-72
1. -Bürokratik (HiyerarÅŸik) Hesap Verebilirlik-72
2. -Profesyonel Hesap Verebilirlik-74
B. -Kurum Dışı Hesap Verebilirlik Mekanizmaları-76
1. -Devlet Organlarına Hesap Verebilirlik-77
a)-Yasama Organına Hesap Verebilirlik-77
b)-Yürütme Organına Hesap Verebilirlik-78
c)-Yargı Organlarına Hesap Verebilirlik-78
2. -Bağımsız Kurum ve Kurullara Hesap Verebilirlik-80
3. -Sosyal Hesap Verebilirlik-82
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKÄ°YE’DE POLÄ°SÄ°N HESAP VEREBÄ°LÄ°RLİĞİ
I. -KURUM Ä°ÇÄ° HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K MEKANÄ°ZMALARI-88
A. -Bürokratik (HiyerarÅŸik) Hesap Verebilirlik-89
1. -Emir-Komuta Zinciri-89
a)-HiyerarÅŸik Amirler Olarak Vali ve Kaymakamların Polis Üzerindeki Gözetim ve Denetim Yetkileri-90
b)-Mülki Ä°dare Amirlerinin Polis Üzerindeki Gözetim ve Denetim Yetkilerine Ä°liÅŸkin Sorun Alanları-93
2. -Disiplin Kuralları ve Disiplin Soruşturması-95
3. -Polis TeftiÅŸ Kurulu-102
B. -Profesyonel Hesap Verebilirlik-105
II. -KURUM DIÅžI HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°K MEKANÄ°ZMALARI-107
A. -Devlet Organlarına Hesap Verebilirlik-107
1. -Türkiye Büyük Millet Meclisine Hesap Verebilirlik-108
a)-TBMM’ye Dilekçeyle BaÅŸvurma Hakkı ve Dilekçe Komisyonu-112
b)-TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu-114
c)-TBMM’nin Gözetim ve Denetim Yetkisine Ä°liÅŸkin DeÄŸerlendirme-115
2. -Yürütme Organına Hesap Verebilirlik-118
a)-Cumhurbaşkanı-118
b)-Bakanlar Kurulu-121
c)-Ä°çiÅŸleri Bakanı-122
3. -Yargı Organlarına Hesap Verebilirlik-125
a)-Ceza Soruşturması ve Kovuşturması-126
b)-Polisle İlgili Ceza Soruşturmalarının Etkinliği Sorunu-128
B. -Bağımsız Kurum ve Kurullara Hesap Verebilirlik-129
1. -Kamu DenetçiliÄŸi Kurumu-129
2. -Türkiye Ä°nsan Hakları Kurumu-135
3. -Ä°l ve Ä°lçe Ä°nsan Hakları Kurulları-138
4. -Kamu Görevlileri Etik Kurulu-139
C. -Sosyal Hesap Verebilirlik-142
1. -Toplum Destekli Polislik Uygulaması ve Güvenlik Hizmetlerine Katılım-145
GENEL DEÄžERLENDÄ°RME VE ÖNERÄ°LER-151
I. -BÜROKRATÄ°K HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°ÄžE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÖNERÄ°LER-155
II. -PROFESYONEL HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°ÄžE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÖNERÄ°LER-163
III. -DEVLET ORGANLARINA HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°KLE Ä°LGÄ°LÄ° ÖNERÄ°LER-163
IV. -BAÄžIMSIZ KURUMLARA HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°KLE Ä°LGÄ°LÄ° ÖNERÄ°LER-165
V. -SOSYAL HESAP VEREBÄ°LÄ°RLÄ°ÄžE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÖNERÄ°LER-167
KAYNAKÇA-171