Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (50)      Mart (140)      Şubat (116)      Ocak (138)

Çocuk Koruma Hukuku

Çocuk Koruma Hukuku



Sayfa Sayısı
:  
420
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2013
ISBN NO
:  
9789750223471

74,00 TL

Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...











Sunuş Çocuk Ceza Hukuku genç failler ve fiili işledikleri sırada çocukluk ve yetişkinlik arasında bulunanlar açısından özel bir ceza hukuku ve özel bir ceza muhakemesi hukuku branşıdır. Gelişme psikolojisi açısından bakıldı¬ğında, bir çocuk ancak belli bir yaşa ulaştıktan sonra, yaptığı fiilin haksızlık içeriği bulunduğunu algılayabilir ve davranışlarını yönlendirme yeteneğini kazanır (TCK 31/2). Bu nedenle, çocuk hakkında uygulanan yaptırım, gen¬cin gelişmesini olumsuz bir yönde etkilememelidir. Suç siyaseti açısından bakıldığında, çocuklar tarafından işlenen suçların özel bir branş olan çocuk ceza hukuku ve çocuk ceza muhakemesi hukuku tarafından ele alınmasının gerekli olduğu görülür. Bu kabulün sebebi, çocuk¬lar tarafından işlenen suçların genellikle çocukluktan yetişkinliğe geçiş evre¬sinde gerçekleştirilen ve genellikle zararsız nitelikte olan basit sapmalar niteliği göstermesidir. Yaşamının çocukluktan yetişkinliğe geçiş evresini yaşayan bütün genç¬ler, toplumun hangi tabakasına mensup olurlarsa olsunlar, toplum normla¬rından sapıcı nitelikteki bazı davranışlarda bulunabilirler. Bu gibi durumlar¬da genç fail hakkında \\\"ciddi bir ikaz\\\" veya \\\"hafif bir yaptırım\\\" uygulanması yerinde olur. Böylece, toplum normlarından sapma gösteren bir davranışta bulunan gence, bunların onu da bağladığım göstermek gereklidir, fakat ağır bir ceza vererek, gelişmesini olumsuz yönde etkilememelidir. Çocuk ceza hukuku, çocuk yaştaki bir failin yaptığı fiilin ceza hukuku anlamında cezai sorumluluğunu algılayamayacağına veya davranışlarını yönlendirme yetene¬ğinin gelişmemiş olabileceğine dayanmaktadır. Bazı hallerde çocuk fail işlediği fiilin hukuki anlamım (haksızlık içeriği¬ni) ve sonuçlarını algılayabildiği halde, davranışlarını yönlendirme yeteneği getirince gelişmemiş olabilir (TCK 31/2). Bu nedenle, suça sürüklenen çocuk hakkında yürütülen bir ceza muhakemesinde, fiili işlediği sırada, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayabilme veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmiş olup olmadığının incelenmesi ve araştırılması gerekir. Alman Hukukunda bu düşünceden yola çıkılarak, yetişkin ceza huku¬kunda kabul edilen bir kavram olan \\\"ceza sorumluluğu\\\" yerine, çocuk ceza hukukunda hesap verebilme olgunluğu (Verantwortungsreife: JGG 3) terimi kullanılmıştır. Hesap verebilme olgunluğunun tespiti ile, yetişkinler hukukun¬daki \\\"kusur ehliyeti\\\" arasında fark vardır. Mesela, 14 yaşlarındaki bir çocuk, bir başkasına vurmasının veya başkasının malını almasının \\\"haksızlık\\\" oluştu¬racağını, prensip olarak algılayabilmesine rağmen, karmaşık yapıya sahip olan bir suç açısından, bunun \\\"haksızlık\\\" oluşturabileceğini algılamayabilir. Bu nedenle, her suç bakımından, çocuk failin işlediği fiilin \\\"hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneğinin\\\", ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Çocuk failler yetişkinlere nazaran daha kolay \\\"yönlendirilebilirler\\\". Çocuğun bu özelliği, \\\"çocuk ceza hukukunun\\\" yapısının farklı olmasını gerektirir. Çocuk hukundaki yaptırımların, genel ceza hukukundaki yaptırımlardan farklı bir yapıya sahip bulunması şarttır. Yetişkinler için ceza hukukundaki yaptırımı oluşturan \\\"ceza\\\"nın ağırlığının, failin kusuru ile orantılı olması zorunludur. Çocuk ceza hukukunda ise, uygulanacak yaptırımın amacı, sa¬dece \\\"özel önleme\\\" olmalıdır; yani tek amaç sapma gösteren davranış yapan çocuk failin eğitilmesi amacı olmalıdır. Çocuk ceza hukukunda uygulanan \\\"yaptırımın amacı\\\", barıştırma, kor¬kutma, ödetme veya toplumu bu failden korumak olmayıp, sadece \\\"eğitim\\\" ve \\\"topluma yeniden kazandırma\\\" olmalıdır. Çocuk ceza hukuku, \\\"fail ceza hukukudur\\\". \\\"Genel ceza hukuku\\\" ise, fi¬ilin yargılandığı, failin kişiliğinin sadece cezanın belirlenmesinde gözönünde tutulduğu bir hukuk branşıdır. Çocuk ceza hukukunda önemli olan ise, \\\"çocuğun işlediği fiil\\\" değil, çocuğun geniş kapsamlı olarak irde¬lenmesi gereken, \\\"kişilik yapısıdır\\\". Çocuk ceza hukukunun erişmek istediği nihai amaç, çocuk failin top¬lumsal davranış kurallarına uygun bir davranış biçimi içine girmesini sağla¬maktır. Bu nedenle \\\"öğrenme ile ilgili\\\" bilim dalı olan pedagoji ve sosyal¬leşme açısından failin eksik olan yönlerinin giderilmesi gibi düşüncelerin ön plana çıkması gerekir. Çocuk hakkında uygulanan yaptırım, insan haklarına uygun olmalıdır. \\\"Eğitici ceza hukuku\\\" olan çocuk ceza hukukunda, suça itilen her çocuğu topluma yeniden kazandırmak için uygulanacak olan yaptırımların \\\"Hukuk Devleti ilkelerine\\\" uygun olması ve bunlar yapılandırılırken temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması söz konusu olduğundan, hakların da gözönünde tutulması gereklidir. Özellikle ailenin çocuğu üzerinde sahip bulunduğu eğitim hakkı (Any. 41) ve gençliğin korunması yükümlülüğü (Any. 58) hakkı uygulanacak tedbirlerle kısıtlanacağından, bu tedbirlerin hukuka uy¬gun olarak kanun ile uygulanması gerekir. Ceza sorumluluğu yaşı, fiili işle¬diği sırada 12 yaşını doldurma olarak kabul edilmiştir (TCK 31/2). Dönmezer Komisyonun çalışmalarında Adalet Bakanlığı temsilcisi ola¬rak yer alan ve daha sonra çocuk hukuku alanındaki çalışmaları ile dikkat çeken Dr. Yusuf Solmaz Balo tarafından yazılan bu Öz Kitapta, \\\"korunma ihtiyacı içinde bulunan çocuklar\\\", \\\"suç mağduru çocuklar\\\" ile \\\"suça sürükle¬nen çocuklar\\\" bakımından ortak hususlara yer verilmiştir. Çocuk, çocuklu¬ğun başlangıcı ve sonu, çocuk haklarının gelişimi, bu alanda uluslararası değeri bulunan sözleşmeler, çocuk haklarını koruyan kurumlar, çocuk huku¬kuna hakim olan ilkeler ile çocuk mahkemesi savcılığı, çocuk mahkemeleri, çocuğun korunması, sosyal inceleme ile ÇKK sisteminin temelini oluşturan koruyucu ve destekleyici tedbirler ele alınmıştır. Kitabın özelliği, çocuğun korunması, mağdur olduğu durumdaki hakları ve suça sürüklendiği hallerdeki yasal durumunu, ayrı bölümler halinde ince¬lemesidir. Çocuk bu ayrı durumlarda ayrı özellikler taşıyan bir statü içine girmektedir. Müşterek noktaların ortaya konduğu birinci bölümden sonra, takip eden bölümlerde; korunma ihtiyacı, mağdur olması ve suça sürüklen¬mesi hallerinin derinlemesine incelenmesi, doktrine önemli bir katkı oluş¬turmuştur. Amerika\\\′da yaptığı bilimsel çalışmalarla da dikkat çeken sayın Dr. Yu¬suf Solmaz Balo\\\′yu, çocuk hukukuna yeni bakış açıları getiren bu yeni eseri nedeni ile candan kutluyor ve yeni çalışmalarını bizlere yakın zamanda sunmasını temenni ediyorum. Prof. Dr. Feridun Yenisey Önsöz Çocuğun, yetişkinlere nazaran zayıf ve her türlü istismara açık, koruma¬sız yapısı nedeniyle onun özel ihtimama ve korunmaya ihtiyacı bulunmakta¬dır. Bu nedenle olsa gerek ki, çocukluk dış dünyayla başa çıkamayacak ka¬dar zayıf ve güçsüz olduğumuz dönem olarak tanımlanmaktadır1. Bu neden¬le insan yavrusu olarak \\\"çocuk\\\" ile birçok disiplin ilgilenmektedir. Tıp, psi¬koloji, pedagoji, pedagoji, sosyoloji, tarih, hukuk gibi birçok disiplinde ço¬cuk özellik ve ihtiyaçlarını karşılamak amaçlarıyla ayrı başlıklar altında ir¬delenmektedir. Çocuk haklarının kullanılması ve korunması konusunda ulusal ve ulus¬lararası düzeyde görülen en önemli sorun bize göre \\\"farkındalık\\\" ve \\\"örgüt¬sel yapılanma\\\" eksiklikleridir2. Gerçekten de, çocuk haklarının kullanılması ve korunması konusunda toplumda farkındalığın sağlanması ve bu farkındalığı, hakların kullanılmasını sağlayacak örgütsel yapılanma temin edilmek suretiyle karşılayacak sistemin kurulması önem taşımaktadır. Çocuk Adalet Sistemimizi (ÇAS) evrensel ve çağdaş ilkeler doğrultu¬sunda gözden geçirmek için tümüyle zihniyet değişikliğine ve temelden bir dönüşüme ihtiyaç bulunmaktadır. Asıl olan çocuğun kanunlarla ihtilafa düşmemesi olmakla birlikte, bir gerçektir ki, insan olarak ve özelde de ço¬cukluk döneminde kanunla ihtilafa düşmek, sosyal sapma gösteren hareket¬ler sergilemek ve bunların bir kısmının suç olarak kabul edilmiş olması ha¬yatın kaçınılmazlarındandır. Bu kapsamda, kanunla ihtilafa düşmüş çocuğa ceza hukuku araçlarıyla yaklaşım, özellikle de hürriyeti kısıtlayıcı cezalarla yaklaşım en son başvurulacak bir önlem olarak düşünülmelidir (ÇHDS m.37). Bundan da önemlisi, çocuğu korumak, eğitmek, sağlıklı gelişmesi için olanakları ve elverişli ortamları hazırlamak ve topluma yeniden kazan¬dırmayı amaç edinmektir. Kanunla ihtilafa düşen çocuklar bakımından, sos¬yal sapma gösteren davranışların yenilenmesini ve çocukta kalıcı bir nitelik halini almasını önlemek3 çocuğun yüksek yararının gözetilmesine ilişkin temel ilkenin (ÇHDS m.3) bir gereğidir. Çocuğun sosyal risk altında bulun¬duğu durumlarda bu riski ortadan kaldırmak için uygun ve yeterli önlemlerin alınmaması, çocuktaki sosyal sapma gösteren hareketlerin tekrarlanması ve yerleşmesi riskini barındırmaktadır. Öte yandan, önlem alınması sadece suç¬luluğun azaltılması için değil, çocuğun içinde bulunduğu zaman diliminde haklarının ve güvenliğinin korunması ve esenliğinin sağlanması için de zo¬runludur4. Suça sürüklenen çocuk veya suça yönelmiş çocuklar sorunu, bir ülkede yalnız devlet organlarının değil, başta siyasetle uğraşanlar, hukukçular, ida¬reciler, eğitimciler, yerel yöneticiler ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere bütün vatandaşları ilgilendiren bir konudur. Adalet Bakanlığı tarafından Prof. Dr. Ali Naim İNAN başkanlığında 26.6.2003 tarihinde oluşturulan Komisyon ilk toplantısını 12.9.2003 tarihin¬de yapmış ve çalışmalarını 13.2.2005 tamamlamıştır. Komisyon çalışmaları sonucunda \\\"Çocuk Koruma Kanunu Tasarısı, Çocuk Mahkemeleri Kanunu Tasarısı, Şiddet Suçu Mağduru Çocuklara Yardım Hakkında Kanun Tasarısı ve Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Veçhelerine Dair Kanun Tasarı¬sı\\\" olmak üzere dört kanun tasarısı hazırlanmıştır. Çocuk Mahkemeleri Kanununda yer alan hükümler de alınmak suretiyle yeniden hazırlanan Çocuk Koruma Kanun Tasarısı 18.2.2005 tarihinde ka¬nunlaşma sürecinin başlatılması için Başbakanlığa sevk edilmiştir. Kanun Tasarısı Başbakanlık tarafından 10.3.2005 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sevk edilmiştir. Kanun Tasarısı TBMM Genel Kurulunda temel kanun olarak 3.7.2005 tarihinde görüşülmüş ve Genel Kurulda kabul edile¬rek 5395 sayı ile Kanunlaşmış ve 15 Temmuz 2005 tarihli ve 25876 sayılı Resmi Gazete\\\′de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Çocuk hukuku alanına bir ölçü de olsa katkı sağlamak amacıyla hazır¬lamış olduğum ilk kitap Adil Yayınevi tarafından 2003 yılında yayınlanmış olan \\\"Çocuk Ceza Hukuku\\\" adlı kitap olmuştur. Daha sonra bu kitabın ikin¬ci baskısı Adalet Yayınevi tarafından 2005 yılında gerçekleştirilmiştir. Ki¬tapta, çocukların ceza hukuku müesseseleri karşısındaki durumları irdelen¬miş ve konularla ilgili Yüksek Yargı kararlan verilmiştir. Ayrıca, tartışmalı konular hakkındaki görüşlerimiz paylaşılmıştır. 2005 yılında Çocuk Koruma Kanununun (ÇKK) yürürlüğe girmesiyle, Kanunun uygulanmasına hizmet etmek amacıyla hazırlamış olduğum \\\"Uluslararası İlkeler Işığında (,\\\′ocuk Koruma Kanunu ve Uygulaması\\\" isimli kitap Seçkin Yayınevi tarafından bastırılmıştır. Kitabın ikinci baskısı 2009 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu kitapta daha ziyade çocukların medeni hukuk alanında korunmasına ilişkin usul ve esaslar üzerinde durulmuştur. Ancak, suç mağduru çocuklar ü/erincie hiç durulamamış, suça sürüklenen çocuklarla ilgili hükümler üzerinde ise konuyla ilgili müstakil kitabımızın varlığı sebebiyle, genel olarak durulmuş¬tur. Ancak ÇKK\\\′nun 2005 yılından itibaren uygulama sonuçlan bize gös¬termiştir ki; Türk hukukçuları çocuk mahkemelerini \\\"ceza mahkemesi\\\" ola¬rak görmekte ve suça sürüklenen olmuş olsa bile bir çocuğun aynı /amanda korunma ihtiyacı içinde olabileceğini kabul edememektedir. Çocuğun işle¬miş olduğu suçla ilgilenirken, suça iten sebepler üzerinde durmayan bir ÇAS daha ön plana çıkmaktadır. Oysa, Kanun Koyucunun suça sürüklenen ço¬cuklarda dahil olmak üzere, çocuklara bakışını yansıtmak amacıyla adını \\\"Çocuk Koruma Kanunu\\\" olarak kabul ettiği Kanun, çocuklara bütüncül bir bakışı ve suça veya sosyal sapma gösteren eylemlerinin arka planına bakıl¬masını istemekteydi. İşte bu sebeplerle, bütüncül bir bakışa yaklaşımına hizmet etmek ama¬cıyla, bu kitapta korunma ihtiyacı içinde bulunan çocuklar, suç mağduru çocuklar ve suça sürüklenen çocuklar üzerinde durulmuştur. Bu nedenlerle, konuların kapsamı bizi her grupta bulunan çocuklarla ilgili uluslar arası yak¬laşımlar, çocuk hukukunun temel ilke ve değerleri, ÇKK ve Türk Medeni Kanununun (TMK) konuyla ilgili hükümleri üzerinde genel durmamıza se¬bep olmuştur. Kitabın yararlı olması amacıyla, konularla ilgili Yüksek Mah¬keme kararlan ve tartışmalı hususlarla ilgili düşüncelerimiz paylaşılmıştır. Suça sürüklenen çocuklar hakkında soruşturma ve kovuşturma evresine iliş¬kin kurallar ve bunların uygulaması üzerinde durulmuş, çalışmanın kapsamı göz önünde bulundurularak çocuklar hakkında verilen hapis cezalarının in¬fazı ile ilgili düzenleme ve uygulamalar üzerinde durulmamıştır. Kitap bir anlamda, korunma ihtiyacı içinde bulunan çocuklar, suç mağ¬duru olan çocuklar ve suça sürüklenen çocuklar hakkında \\\"Öz Kitap\\\" fonk¬siyonu icra etmesi amacıyla hazırlanmıştır. Yüksek lisans tezimin konusunu belirlemek suretiyle, çocuk hukukuyla ilgilenmem ve çalışmalarımın önemli bir kısmını bu alana yönlendirmem hususunda değerli katkıları olan, büyük ilgi ve teşviklerini gördüğüm değerli hocam Sayın Prof. Dr. Feridun YENİSEY\\\′e şükran duygularımı ifade etmek isterim. Yaşamım boyunca desteklerini hep hissettiğim kıymetli Annem ve Ba bam\\\′a sonsuz minnet ve teşekkürlerimi sunuyorum. Eğitim ve öğretim haya¬tımda destek ve teşvikleriyle sürekli yanımda olan değerli Ağabeyim Yılmaz Balo\\\′ya teşekkürü bir borç olarak görmekteyim. Değerli eşim Akgül Balo ve çocuklarımız Cafer, Melike ve Eren\\\′e kitap üzerindeki çalışmalarımda göstermiş oldukları anlayış ve teşvikten dolayı müteşekkirim. Onların desteği olmamış olsa, onların zamanlarını bu kitap üzerinde kullanmamış olsaydım çalışmanın neticelenmesi oldukça zor ola¬caktı. Bu çalışmanın, hukukçulara, sosyal çalışma görevlilerine ve özellikle uygulayıcılara yararlı olması en içten dileğimizdir. Yanlışlarımız, hataları¬mız muhakkaktır; fakat değiştirilmeye de açıktır. Yusuf Solmaz BALO Urankent, Mart 2013 Giriş Türk Çocuk Adalet Sistemimiz henüz gelişme evresindedir. Bu nedenle bu alandaki gelişine ve değişimlerin takibinde ihtiyaç bulunmaktadır. Bu alandaki gelişmeleri incelemek ve verileri gözler önüne sermek, alınacak önlemler, üretilecek sosyal politikalar açısından önem taşımaktadır. Türk toplumu, siyasetçisi, hukukçusu ve yöneticisinin gündemine ço¬cuk, \\\"suça sürüklenen çocuklar\\\" ve \\\"kimsesiz kalmış çocuklar\\\" olarak düş¬müş ve uzun bir süre bu iki çocuk grubu üzerinden, Türk Çocuk Adalet Sis¬teminin değerleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Oysa, birey olarak bizatihi 18 yaşından küçük yaşta bulunmakla kişi, yetişkinlerden farklıydı ve farklı bir statüye ihtiyaç göstermekteydi. 18 yaşından küçük olan bu kişi, karşımıza bazen aile hukuku müesseselerinin bir muhatabı, bazen vatandaşlık hukuku¬nun bir yararlanıcısı, bazen iş hukuku ve sosyal güvenlik hukuk ilkelerinin konusu, bazen işlemiş olduğu veya kendisine karşı işlenen bir suç dolayısıy¬la ceza hukukunun muhatabı, bazen bir vatandaş olarak belediye hizmetleri başta olmak üzere, eğitim, sağlık hizmetlerinin bir yararlanıcısı olarak kar¬şımıza çıkmaktaydı ki, çocuğun farklı statüde ortaya çıktığı bu durumlar daha onlarca alanda kendini göstermektedir. Ve ne yazık ki, çocuk Türk Çocuk Adalet Sisteminde çelişkilerle kendisine bakılan bur durumdadır, henüz bütüncül bir bakışla \\\"özel statüsü\\\"nü kazanmış değildir. Çocuklar için \\\"Çocuk Bayramı\\\" olarak her sene kutlama yapacak dere¬cede çocuğunu yükselten bir yaklaşım ve eğitim, sağlık ve sosyal koruma hizmetleri gibi temel hizmetlerden çocuklann karşılıksız yararlandırılması yaklaşımındaki çocuğa bakış ne kadar \\\"çocuğun yüksek yararı\\\"na uygunsa, suç işleyen çocuklarına sadece \\\"indirimli ceza\\\" politikası yaklaşımı sergile¬mek bu yaklaşıma bir o kadar tezat teşkil etmektedir. Dahası, çocuğunu icra hukukunun konusu yapan bir adalet sistemi hiçbir şekilde bu yaklaşımı ser¬gileyen aynı ülkenin yaklaşımı olamaz5. Yine, Suriye\\\′den Ülkemize göç etmek zorunda kalan ailelerin çocukları için eğitim hizmetlerini derhal ver¬meye başlayan politikadaki irade ile suç mağduru çocuklarına sunulacak hizmetlerden sorumlu örgütsel yapılanmayı kurma ve işler hale getirme ko¬nusundaki tereddütlü yaklaşım örtüşmemektedir. Türk Çocuk Adalet sisteminde çocuğa farklı ve oldukça tezat teşkil eden yaklaşım örnekleri oldukça fazladır. Bunun değişik nedenleri bulunmaktadır. Bize göre, bunun en önemli nedeni Türkiye\\\′nin bir \\\"Çocuk Politikasına. sahip olmamasıdır. Yargı organı da dahil olmak üzere, bakanlık, kamu ku¬rum ve kuruluşları ile basın, yayın kuruluşları ve özel sektör kuruluşlarının değişik durumlarda karşımıza çıkan çocuklara6 karşı yaklaşım ilkelerini tes¬pit eden, kamu görevlilerinin göz önünde bulunduracakları genel esasları belirlemiş olan böyle bir belge, Türkiye\\\′nin çocuk adalet sisteminin değerle¬rini, önceliklerini bütüncül bir bakışla düzenlemelidir. İkinci sebep, kamu kurum ve kuruluşlarının eşgüdüm eksikliğidir. Her bakanlık veya kuruluş, çocuğa kendi görevleriyle sınırlı olarak bakmakta, \\\"sorumluluktan kurtulma\\\" yaklaşımını sergileyebilmektedir. Değişik durum¬larda ortaya çıkan, bir işlem veya eylemin konusu olan çocukla ilgili olarak Devletin hiçbir kurumu \\\"bu çocuğun her aşamadaki sorunlarından ben so¬rumluyum\\\" yaklaşımını ortaya koyamamaktadır. Çocuğa karşı bu hizmet yaklaşım modeli, ilgili kuram ve kuruluşların sunmuş olduğu hizmetlerdeki ilgili kurumun sorumluluğu bakımından irdelendiğinde, hizmetlerde bir ek¬siklik ortaya çıkmaz iken, çocuğun durumu açısından konuya bakıldığında, yine de çocukta kendisine sunulan hizmetler veya bulunduğu statü itibarıyla mağduriyetlerinin olduğu görülmektedir. Türk Çocuk Adalet Sisteminde çocuğa tezat teşkil edecek yaklaşımların üçüncü sebebi bu alanda sunulacak hizmetler bakımından merkezi yönetim ile yerel yönetimlerin statü, görev ve yetkilerinin açık ve net bir şekilde ortaya konulmamış olmasıdır {görev tanımındaki belirsizlik). Aynı görev, merkezi yönetim kurum ve kuruluşlarına verildiği gibi, belediyelere de verilmiştir. Tüm bunlardan daha önemli ve dördüncü husus ise, çocuğun yüksek ya¬rarının ne olduğu konusundaki bilinçsizlik ve duyarsızlık, konuya bütüncül bakış eksikliği ile çağdaş ve evrensel geçerliliği olan ilkeler doğrultusunda zihniyet değişikliğine olan ihtiyaçtır7. Çocuğun suç ve benzeri sosyal riskler altında bulunduğu durumlarda, bu riski bertaraf etmek için uygun ve yeterli önlemin alınmaması halinde, çocuğun sosyal sapma gösteren bu davranışlarının tekrarlanması ve giderek yerleşik davranışlar halini alması olasılığı bulunmaktadır. Bu önlemlerin alınması sadece suçluluğun azaltılması için değil, çocuğun bugün içinde bulunduğu zaman diliminde hakları¬nın ve güvenliğinin korunması ve esenliğinin sağlanması için de zorunludur8. Uygulamada yanlış anlamalardan birisi de suça sürüklenen veya suçun mağduru durumunda bulunan çocuğun aynı zamanda korunmaya muhtaç çocuk statüsünde olup olamayacağı hususundaki tereddütlerdir. ÇKK\\\′nu korunmaya muhtaç çocuk tanımını oldukça genişletmiştir. Bir suçun mağdu¬ru bu suçtan bedenen veya ruhen etkilenmiştir. ÇKK, bedensel, zihinsel ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede bulunan, ihmal veya istis¬mar edilen çocukları korunmaya muhtaç çocuk saydığı gibi, oluşabilecek tereddütleri gidermek için bir suçun mağduru durumunda olan çocuğu her halükarda korunmaya muhtaç çocuk kabul ettiğini ifade etmektedir (ÇKK m.3). Dolayısıyla, çocuğa karşı gerçekleştirilmiş eylemin suç olup olmadığı¬nı, çocuğun mağdur olup olmadığını, mağduriyetin bu eylemden kaynakla¬nıp kaynaklanmadığını araştırmaya gerek bulunmamaktadır. Kanun Koyucu, bu hususlarda ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermek muradıyla \\\"Beden¬sel, zihinsel ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede bulunan, ih¬mal veya istismar edilen çocuklar\\\" ile \\\"suç mağduru çocuk\\\" ayrımını yap¬mış ve her iki grupta bulunan çocukların da \\\"korunmaya muhtaç çocuk\\\" sayıldığını kabul etmiştir. Öte yandan, bir suç işlemiş olan çocuk da aynı zamanda \\\"korunmaya muhtaç\\\′\\\′\\\′ çocuk olabilir. Çünkü, suç işlemiş olan çocuk, \\\"zihinsel, ahlaki veya sosyal ya da duygusal gelişimi^ tehlikede bulunan çocuktur. Zihinsel, ahlaki, sosyal veya duygusal gelişimi tehlikede bulunan çocuk ise \\\"korun¬maya muhtaç çocuk\\\" olarak kabul edilmiştir (ÇKK m.3). Çünkü, toplumla¬rın geleceği, çocuklarının bedensel, ruhsal, ahlaksal ve fikirsel olarak iyi korunmasına, gelişmesine ve eğitilmesine, başka bir deyişle yaşama iyi ve kusursuz hazırlanmasına bağlıdır9. Bu durumda, bize göre suç mağduru çocuklar ile suça sürüklenmiş ço¬cuklar her halükarda aynı zamanda korunmaya muhtaç çocukturlar. Yasa Koyucunun bu husustaki yaklaşımından bu sonucu çıkarmak gerekmektedir. Bu sonuca bağlı olarak da, suça sürüklenmiş veya bir suçun mağduru duru¬munda bulunan çocuk hakkında, korunmaya muhtaç çocukluk statüsüne bağlanmış hukuki sonuçların sağlanması gerekmektedir. Esasen, bu Kitapta korunmaya muhtaç çocuklar, suça sürüklenen çocuklar ve suç mağduru ço¬cuklar her biri ayrı bölümlerde ele alınmışsa da, korunmaya muhtaç çocuklar hakkında uygulanabilecek koruma tedbirlerinin, suça sürüklenen çocuklar ile mağdur çocuklar hakkında da uygulanabileceği, bazı durumlarda mutlaka uygulanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır. Çocukların refahını arttırmak amacı ile aile, gönüllüler ve öteki toplum¬sal gruplar yanında okullar ile diğer kurumlar da dahil olmak üzere her kay¬nağın harekete geçilerek elbirliği ile çalışmalarını sağlamak yönünde gerekli özenin gösterilmesi ve çocuk adalet sisteminin müdahalesinin olabildiğince aza indirilmesi ve hukuka aykırı davranışta bulunan çocuklara etkili, hakka¬niyetli ve insanca davranılmasının temin edilmesi ÇHDS\\\′ye taraf devletler bakımından bir yükümlülüktür (Pekin Kuralları m.l). Bu kitap esas itibarıyla korunma ihtiyacı içinde bulunan çocuklar, suç mağduru çocuklar ile suça sürüklenen çocuklar hakkında uluslararası ilke, belge ve değerler kapsamında Türk Çocuk Adalet Sisteminin değerlerini ortaya koyma, uygulamayı gösterme ve bunların uluslararası ölçülerle kıyas¬lamasını yapmak suretiyle sonuçlar çıkartmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde ortak hususlara yer verilmiş, diğer bölümlerin her birinde ise sırasıyla korunma ihliyacı içinde olan çocuklar, suça sürüklenen çocuklar ve suç mağduru çocuklar üzerinde durulmuştur. Birinci Bölümde, çocuk, çocukluğun başlangıcı \\\\e sonu, ço¬cuk haklarının gelişimi, bu alanda uluslararası değeri bulunan sözleşmeler ve bu sözleşmelerin Türk uygulamacısı bakımından ifade ettiği değer, ço¬cuk haklarını koruyan bağımsız kurumlar, çocuk hukukuna hâkim olan ilkeler ile çocuk mahkemesi savcılığı, çocuk mahkemeleri, çocuğun ko¬runması, sosyal inceleme ile ÇKK sisteminin temelini oluşturan koruyucu ve destekleyici tedbirler üzerinde durulmuştur. Bu bölümün ortak özelliği, korunma ihtiyacı içinde bulunan çocuklar, suç mağduru çocuklar ile suça sürüklenen çocuklar hakkında uygulanabilir hususlara bu Bölümde yer verilmiş olmasıdır. Kitabın İkinci Bölümünde, korunma ihtiyacı içinde olan çocuk kavramı, sosyal hizmetlerin esasları, 2828 sayılı Kanuna göre koruma altında bulu¬nanlar, görevli ve yetkili yargı organları ile Aile ve Sosyal Politikalar Ba¬kanlığının sosyal hizmetler alanındaki görev ve sorumlulukları üzerinde durulmuştur. Kitabın Üçüncü Bölümünde, suça sürüklenen çocuklar, bunların yargı¬lamasına hâkim olan ilkeler ve suça sürüklenen çocuklar hakkında ceza hu¬kukunda yer verilmiş olan özel kurallar üzerinde durulmuş, konularla ilgili Yargıtay kararlan paylaşılmıştır. Kitabın son Bölümünde, suç mağduru çocuklara ilişkin hükümlere yer verilmiştir. Suç mağduru çocuklarm soruşturma ve kovuşturma evrelerinde¬ki haklan, bu hakların ne şekilde sağlanabileceği, suç mağdurlarının yargı¬lama sürecinde yeni mağduriyetlerine neden olmamak için yapılması gere¬kenler bu bölümün ana başlıklarını oluşturmaktadır. İçindekiler Sunuş .7 Önsöz ....11 Kısaltmalar 25 Giriş 27 Birinci Bölüm KAVRAMLAR VE GENEL HUSUSLAR I. ÇOCUK 33 A. ÇHDS′de Çocuk 34 B. Türk Hukuk Sisteminde Çocukluğun Başlangıcı 35 1. Genel Olarak 35 a. Çocuğun Ana Rahminden Tümüyle Ayrılması 35 b. Ayrılmanın Sağ Olarak Gerçekleşmesi 36 2. Ceninin Hukuksal Durumu 36 a. Miras Hakkı 37 b. Aile Hukukunda Koruma 38 C. Türk Hukuk Sisteminde Kişiliğin Sonu 38 1. Kişiliğin Doğal Yolla Sona Ermesi: Ölüm 39 2. Kişiliğin Varsayımsal Olarak Sona Ermesi 40 a. Ölüm Karinesi 40 b. Gaiplik 41 D. Türk Hukuk Sisteminde Çocukluğun Sonu 42 1. Genel Olarak 42 2. Türk Hukuku ve Değerlendirme 42 II. ÇOCUK HAKLARI 44 A. Genel Olarak 44 B. Çocuk Haklarındaki Gelişmeler 46 1. Uluslararası Hukukta Gelişmeler 46 2. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (ÇHDS) 50 3. Çocuk Haklarının Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesi 51 4. Çocuk Hakları Alanındaki Sözleşmelerin Doğrudan Uygulanabilirliği 52 a. Genel Olarak 52 b. Yargı Kararları 53 C. Çocuk Adalet Sisteminin Tarihsel Gelişimi 55 1. Suç Kontrol Modeli- Klasik Yaklaşım 56 2. Rehabilitasyon Modeli - Refah Yaklaşımı 56 3. Adil Yargılanma Modeli - Adalet Yaklaşımı 57 D. Çocuk Haklarını Koruyan Bağımsız Kurumlar 57 1. Genel Olarak 57 2. Kamu Denetçiliği 57 a. Gelişimi 57 b. İşlevi 58 c. Türkiye′de Durum 59 III. ÇOCUK HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER 61 A. Ayrımcılığın Önlenmesi (ÇHDS m.2).... 61 B. Çocuğun Yüksek Yararı (ÇHDS m.3) 63 1. Genel Olarak 63 2. İlkenin Kapsamı 65 3. ilkenin Özellikle Uygulandığı Bazı Durumlar 66 4. Yargı Kararlarında İlkenin Yorumlanması 67 C. Yaşama ve Gelişme Hakkı (m.6) 69 D. Katılım Hakkı (ÇHDS m.12) 71 1. Genel Olarak 71 2. Yargı Kararlan 73 E. Çocuğun Bilgilere Erişim Hakkı (ÇHDS m.17) 76 IV. ÇOCUK MAHKEMESİ SAVCILIĞI 78 A. Genel Olarak 78 B. ÇKK′da Savcılık.. 78 1. Genel Olarak 78 2. Yargı Kararlan 79 V. ÇOCUK MAHKEMELERİ 79 A. Genel Olarak 79 B. Türkiye′de Çocuk Mahkemeleri 80 1. Genel Olarak 80 2. Görevleri 81 3. Yargı Kararları 83 VI. ÇOCUĞUN KORUNMASI 85 A. Çocuğun Aile İçinde Korunması-Velâyet 87 1. Ailenin Önemi 87 2. Ailenin Korunması 88 a. Uluslararası Belgelerde Ailenin Korunması 89 b. Anayasa ve Kanunlarımızda Ailenin Korunması 92 3. Velayet 95 a. Genel Olarak 95 b. Hukuku Niteliği 96 c. Kapsamı 97 aa. Genel Olarak 97 bb. Çocuğun Eğitimi 98 cc. Çocuğun Dini Eğitimi 98 d. Yargı Kararlan 99 e. Velayet Hakkının Kaldırılması 114 aa. Genel Olarak 114 bb. Yargı Kararlan 115 4. Çocuğun Korunması 123 a. Anayasa 123 b. Türk Medenî Kanunu, Çocuk Koruma Kanunu ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 124 aa. Uygun Önlem Alınması 124 aaa. Genel Olarak 124 bbb. Yargı Kararları 126 bb. Çocuk Hakkında Uygulanabilecek Tedbirler 127 cc. Acil Korunma Kararı Alınması 128 dd. Kuruma Başvuru 129 ee. Tespit, inceleme ve Koruma 129 ff. Çocukların Yerleştirilmesi 129 gg. Tedbirin Süresi 130 hh. Birden Fazla Tedbir Uygulaması 131 ıı. Tedbir Uygulamasının Denetim Altında Yürütülmesi 131 jj. Tedbirlerin izlenmesi 132 kk. Tedbir Kararının Alınmasında Usul 132 II. Velayet, Vesayet, Kayyım, Nafaka ve Kişisel ilişki Tesisi Konularında Karar Verilmesi 132 aaa. Genel Olarak 132 bbb. Yargı Kararları 134 mm. Tedbirlerde Görevli ve Yetkili Mahkeme 137 aaa. Genel Olarak 137 bbb. Yargı Kararlan 146 nn. Bakım ve Barınma Kararlarının Yerine Getirilmesi 166 c. Yargı Kararları 166 B. Çocuğun Aile Dışında Korunması-Vesâyet 180 1. Genel Olarak . 180 2. Vasinin Görevleri 182 3. Yargı Kararlan 183 C. Ceza Hukuku Alanında Koruma 184 1. Türk Ceza Kanununda 184 a. Terk Suçu (m. 97) 184 b. Yardım veya Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi (m. 98) 185 c. Kötü Muamele (m. 232) 186 d. Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün ihlâli (m. 233) 188 e. Cenin Bakımından 188 f. Suçta Kullanılan Çocuk Bakımından 189 2. Ceza Muhakemesinde 189 3. infaz Hukukunda 191 4. Ceza Mevzuatımızda 15 Yaşından Küçükler Bakımından Öngörülen Lehe Hükümlerin 15 Yaşından Büyük Çocuklar Hakkında da Uygulanması Sorunu 191 a. Genel Olarak 191 b. Yargı Kararları 192 VII. SOSYAL İNCELEME VE SOSYAL ÇALIŞMA RAPORU , 201 A. Sosyal İnceleme Raporlarının Kimler Hakkında Talep Edileceği 201 1. Genel Olarak 201 2. Suça Sürüklenen Çocuklar Hakkında Sosyal İnceleme 201 B. Sosyal İnceleme Raporlarının Kapsam ve içeriği , 203 C. Sosyal İnceleme Raporlarının Fonksiyonu 204 D. Yargı Kararlan 205 VIII. KORUYUCU VE DESTEKLEYİCİ TEDBİRLER 212 A. Genel Olarak 212 B. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler 217 1. Danışmanlık Tedbiri 217 a. Tanım ve Genel Olarak 217 b. Danışman Görevlendirme 217 c. Danışmanlık Tedbirini Yerine Getirecek Uzman 217 d. Danışmanlık Tedbirinin Yerine Getirilmesi 218 2. Eğitim Tedbiri 218 a. Tanım ve Genel Olarak 218 b. 15 Yaşını Doldurmamış Çocuklar Hakkında 219 c. 15 Yaşını Doldurmuş Çocuklar Hakkında 219 d. Hiç Eğitim Almamış-Zorunlu Eğitimini Tamamlamamış Olanlar 220 e. Eğitim Tedbirinin Yerine Getirilmesi 220 3. Bakım Tedbiri 220 a. Tanım ve Genel Olarak 220 b. Rehabilitasyona İhtiyacı Olan Çocuklar Hakkında Bakım Tedbiri Uygulaması 221 c. Sağlık ve Bakım Tedbirinin Birlikte Uygulanması 221 d. Bulaşıcı Hastalığı Olan Çocuklar Hakkında Bakım Tedbiri Uygulaması 221 e. Yabancı Çocukların Durumu 221 f. Yardım ve Destek Talebi 222 g. Bakım Tedbirinin Yerine Getirilmesi 222 4. Sağlık Tedbiri 222 a. Tanım ve Genel Olarak 222 b. Akıl Hastası veya Madde Bağımlısı Çocuklar 223 c. Haklarında Bakım veya Barınma Tedbiri Bulunanlar 224 d. Alkol ya da Uyuşturucu Bağımlısı Çocuklar 224 e. Sağlık Tedbirinin Yerine Getirilmesi 224 5. Barınma Tedbiri 225 a. Tanım ve Genel Olarak 225 b. Sağlık Kontrolü Yapılması 225 c. Yabancı Çocukların Durumu 225 d. Yardım ve Destek Talebi 225 e. Giderlerin Karşılanması 226 f. Barınma Tedbirinin Yerine Getirilmesi 226 C. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirlerin Kimler Hakkında Uygulanacağı 226 1. Korunma İhtiyacı içinde Bulunan Çocuklar 226 2. Suç Mağduru Çocuklar 226 3. Suça Sürüklenen Çocuklar ve Ceza Sorumluluğu Olmayan Çocuklar 227 4. Suça Sürüklenen ve Ceza Sorumluluğu Olan Çocuklar 227 D. Görevli Mahkeme 229 E. Yargı Kararları 230 İkinci Bölüm KORUNMA İHTİYACI İÇİNDE OLAN ÇOCUK I. KORUNMA İHTİYACI İÇİNDE OLAN ÇOCUK 237 II. SOSYAL HİZMETLER 243 A. Genel Olarak 243 B. Sosyal Hizmetlerin Genel Esasları 243 C. 2828 sayılı Kanuna Göre Koruma Kapsamında Bulunanlar 245 1. Korunmaya Muhtaç Çocuk 245 a. Genel Olarak 245 b. Yargı Kararları 246 2. Özürlü 246 3. Bakıma Muhtaç Özürlü 247 4. Muhtaç Yaşlı 247 D. 2828 sayılı Kanuna Göre Korunacakların Tespiti 247 E. Korunma Kararı Alınması 248 1. Adli Yönden: Koruma Kararı Davası 248 a. Genel Olarak 248 b. Görevli Mahkeme 250 aa. Çocuk Mahkemesi Kurulu Yerler 250 bb. Çocuk Mahkemesi Kurulu Olmayan Yerler 251 cc. Çocuk Mahkemesi ve Aile Mahkemesi Kurulu Olmayan Yerler 251 dd. Yargı Kararları 251 c. Yetkili Mahkeme 256 d. Yargılama Usulü 256 e. Koruma Kararı ve Değiştirilmesi 257 2. idari Yönden 257 F. Korunma Kararının Süresi ve Kaldırılması , 257 G. Koruma Davasında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Durumu 258 1. Genel Olarak 258 2. Yargı Kararları 258 H. Ceza Davasında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Durumu 260 1. Genel Olarak 260 2. Yargı Kararları 260 I, Sosyal Hizmet Kuruluşlarında Kaldığının Tespitini isteme... 260 1. Genel Olarak 260 2. Yargı Kararları 261 İli. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI 263 A. Kuruluş ve Yapılanma 263 B. Genel Olarak Görevleri 264 C. ÇKK Hükümleri Çerçevesinde Görevleri 266 Üçüncü Bölüm SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUK I. SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUK KAVRAMI 269 II. ÇOCUK SUÇLULUĞU..... , 270 A. Genel Olarak 270 B. Son Yüzyılda Gelişmeler 271 III. ÇOCUK YARGILAMASINA HÂKİM OLAN İLKELER 273 A. Genel Olarak 273 B. Saygınlığına Özen Gösterilme Hakkı 274 C. Yasal Temsilcinin Hazır Bulunması Hakkı 275 D. Küçükler Hakkında Özel Hizmet Model ve Kurumları Oluşturulması 275 E. Ceza Hukuku Karşısında Sorumluluk Konusunda Asgari Bir Yaş Belirlenmesi 277 F. Adli Kovuşturma Olmaksızın Önlem Alınması 278 G. Orantılılık İlkesi..... 279 H. Özgürlüğe Müdahalenin Son Çare Olması 280 i. Sadelik, Basitlik ve Çabukluk İlkeleri 281 J. Takdir Yetkisi 282 IV. ÇOCUK VE CEZA SORUMLULUĞU 282 A. Genel Olarak. 282 B. Ceza Sorumluluğu Yaşı 286 C. Kusurun Tespiti , 287 D. Türk Ceza Hukuku Sisteminde Çocuk ve Ceza Sorumluluğu 289 1. Genel Olarak 289 2. Ceza Sorumluluğunun Tespiti 292 a. Genel Olarak 292 b. Alınacak Raporlar ve Hangi Yaş Grubunda Yer Alanlar İçin Alınacağı Hususu 293 c. Yargı Kararları. 295 3. Yaş Grupları 304 a. Genel Olarak 304 b. 12 Yaşını Doldurmamış Olan Çocuklar 305 aa. Genel Olarak 305 bb. Yakalama ve Gözaltına Alma 307 c. 12-15 Yaş Grubunda Oian Çocuklar 307 aa. Genel Olarak 307 bb. Yargı Kararları 313 d. 15-18 Yaş Grubunda Bulunan Çocuklar 319 aa. Genel Olarak 319 bb. Yargı Kararlan 319 E, Türkiye′de Suça Sürüklenen Çocuklara Götürülecek Hizmetlerden Sorumluluk 322 V. ÇOCUKLARA ÖZGÜ GÜVENLİK TEDBİRLERİ 324 A. Genel Olarak 324 B. Yargı Kararları 325 VI. BAZI CEZA HUKUKU KURUMLARI VE ÇOCUKLARIN DURUMU 328 A. Yetişkinlerle Birlikte Suç işlenmesi: Ayrı Soruşturma Yürütme Zorunluluğu 329 1. Genel Olarak 329 2. Yargı Kararları 329 B. Sanık - Suça Sürüklenen Çocuk 331 1. Genel Olarak 331 2. Yargı Kararları 332 C. Tutuklama ve Adlî Kontrol 332 1. Çocukların Tutuklanması Konusunda Uluslararası Ölçütler 332 2. Türkiye′de Durum 334 D. Duruşmanın Gizli Yürütülmesi 334 1. Genel Olarak 334 2. Yargı Kararlan 334 E. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 336 1. Genel Olarak 336 2. Yargı Kararları 338 F. Hapis Cezasının Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi (TCK m.50) 343 1. Genel Olarak 343 2. Yargı Kararları 344 G. Hapis Cezasının Ertelenmesi (TCK m.51) 352 1. Genel Olarak 352 2. Yargı Kararları 353 H. Hak Yoksunluğu ve Çocuklar (TCK m.53) 355 1. Genel Olarak 355 2. Yargı Kararları 356 I. Tekerrür 357 1. Genel Olarak 357 2. Yargı Kararları 357 J. Adli Para Cezasının Ödenmemesi: Hapis Cezasına Çevirme Yasağı 358 1. Genel Olarak 358 2. Yargı Kararları 359 K. Müdafi Görevlendirme ve Yargılama Giderleri 361 1. Genel Olarak 361 2. Yargı Kararları 361 Dördüncü Bölüm MAĞDUR ÇOCUK I. GENEL OLARAK 365 II. MAĞDURUN KORUNMASINA YÖNELİK ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR VE BELGELER 372 A. 29 Kasım 1985 tarihli Birleşmiş Milletler Deklarasyonu 372 B. Avrupa Konseyi Tarafından Yapılan Çalışmalar 372 1. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Suç Mağdurlarına Tazminat Ödenmesi Hakkında 1977 Tarihli ve 27 Sayılı Tavsiye Kararı 372 2. Şiddet Suçu Mağdurlarının Zararlarının Tazmin Edilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi 373 3. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Hukukî Durumunun İyileştirilmesine ilişkin R (85) 11 Sayılı Tavsiye Kararı 373 III. ÇOCUĞA KARŞI ŞİDDET EYLEMLERİ 374 A. Şiddet Eylemlerinin Çocuk Üzerindeki Etkileri 375 B. Şiddetin Önlenmesi 375 IV. ÇOCUĞUN YAZİLİ VE GÖRSEL BASINDA İSTİSMARI 376 V. CEZA MUHAKEMESİ SÜRECİNDE SUÇ MAĞDURU 377 A. Suç Mağdurlarının Soruşturma Evresindeki Hakları 379 1. Delillerin Toplanmasını Talep Hakkı 379 2. Soruşturma Dosyasından Örnek Alma Hakkı 379 3. Avukat Yardımından Yararlanma Hakkı 379 4. Soruşturma Belgelerini ve El Konulan Eşyaları inceletme Hakkı 379 5. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına İtiraz Hakkı 379 B. Suç Mağdurlarının Kovuşturma Evresindeki Haklan 380 1. Muhakemenin Gidişatı Hakkında Bilgi Edinme Hakkı 380 2. Muhakemeye Yön Verme Hakkı 380 3. Dava Dosyasını İnceleme ve Örnek Talep Etme Hakkı 380 4. Avukat Edinme Hakkı 381 a. Genel Olarak 381 b. Yargı Kararları 381 C. Suç Mağduru Çocuğun Ceza Muhakemesi Sürecinde Dinlenilmesi 381 1. Genel Olarak 381 2. Yargı Kararları 382 D. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı İşlenen Suç Mağduru Çocukların Durumu... 384 1. Genel Olarak 384 2. Yargı Kararları 384 VI. SUÇ MAĞDURU ÇOCUĞUN CEZA HUKUKUNDA KORUNMASI 388 A. Dava Zamanaşımı 388 B. Çocukların Belli Saiklerle Cinsel istismarı 388 C. Çocuklar Üzerinde Deney Yapılması 389 D. Çocukların Cinsel istismarı 390 E. Reşit Olmayanla Cinsel İlişki 391 F. Sağlık için Tehlike Oluşturacak Maddelerin Temini 391 G. Müstehcenlik 391 H. Kumar Oynanması İçin Yer ve imkan Sağlama 393 I. Çocuklara Dilencilikte Araç Olarak Kullanma 393 J. Çocukların Kaçırılması ve Alıkonulması 393 K. Çocuğa Karşı İşlenen Suçu Bildirmeme 394 VII. KORUYUCU VE DESTEKLEYİCİ KORUMA TEDBİRİ TALEP HAKKI 394 VIII. SUÇ MAĞDURU ÇOCUKLARA YARDIM VE DESTEK HİZMETLERİ 396 A. ihtiyaç Durumu ve Önemi 396 B. Suç Mağduruna Yardım Hizmetlerinin Amacı 397 C. Türkiye′de Suç Mağduruna Yardım Hizmetleri 397 1. Genel Olarak 397 2. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Tarafından Yürütülen Hizmetler 398 a. Genel Olarak 398 b. Mağduru Çocuk Olan Ceza Davalarına Katılma Yetkisi 400 aa. Genel Olarak 400 bb. Yargı Kararları 400 3. Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kurumu Üzerinden Yürütülenler 402 4. Belediyeler 403 IX. ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMA EYLEMLERİNİN MAĞDURU ÇOCUKLAR 403 A. Genel Olarak 403 B. Yargı Kararları 404 Kaynakça ...409 Kavramlar Dizini 417