Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Abdolkhani Ve Karimnia - Türkiye Davası

I. GİRİŞ İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi′nin (İHAM) 22 Eylül 2009 tarihli kararı, Irak′tan yasadışı yollarla Türkiye′ye gelen ve mülteci başvurusunda bulunmak isteyen; ancak kamu düzeni ve kamu güvenliği sebebiyle başvuruları işleme alınmayan İran vatandaşları Abdolkhani ve Karimnia′ya ilişkindir. İran vatandaşları Abdolkhani ve Karimnia, mülteci başvurularının Türk makamları tarafından dikkate alınmadığını; Türk makamlarının kendilerini önce İran′a ve daha sonra Irak′a sınırdışı etmek istediklerini; smırdışı kararlarının yazılı olmadığını ve kendilerine tebliğ edilmediğini iddia etmişlerdi. Smırdışı kararı ile Türkiye′nin İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi′nin1 (İHAS) 2., 3., 5. ve 13. maddelerini ihlâl ettiği gerekçesiyle İHAM′a başvurmuşlardı. Abdolkhani ve Karimnia davasının önemli bir özelliği de iç hukuk yolları tüketilmeden davanın İHAM tarafından görül-mesidir. Çalışmamızda öncelikle kararda geçen mülteci, sığınmacı ve sınırdışı kavramları açıklanacak; mültecilere ve sığınmacılara ilişkin milletlerarası antlaşma ve yasal düzenlemeler üzerinde durulacak; 22 Eylül 2009 tarihine kadar mülteci ve sığınmacılarla ilgili olarak Türkiye aleyhine İHAM′a yapılan başvurular sonucunda verilen kararlar ele alınacak ve daha sonra ayrıntılı bir şekilde Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye kararı incelenecektir. öNSöZ İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan "İltica Kanunu Taslağı" üzerindeki çalışmalara hız kazandırılmıştır. İltica Kanunu Taslağı, henüz kamuoyuna duyurulmamış olmakla berber taslak üzerindeki çalışmalar, akademisyenlerin ve başta Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) olmak üzere diğer sivil toplum kuruluşlarının eleştirileri de dikkate alınarak sürdürülmektedir. Ayrıca İnsan Hakları Avrupa Mahkeme-si′nin (İHAM) Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye davasına ilişkin olarak 22 Eylül 2009 tarihinde verdiği karar ile ilk defa Türkiye aleyhine tazminata hükmedilmiş; Türkiye′nin İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin (İHAS) bazı maddelerini ihlâl ettiği sonucuna varılmıştır. 22 Eylül 2009 tarihine kadar olan süreçte mülteci ve sığınmacıların Türkiye aleyhine yaptıkları başvurulara ilişkin İHAM kararlarında bu ölçüde bir ihlâlden söz edilmemişti, iltica Kanunu Taslağı′na ilişkin çalışmalarda, İHAM′m özellikle de Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye davasına ilişkin kararı göz önünde bulundurulmakta; Avrupa Birliği iltica sistemi ile milletlerarası antlaşmalar yakından takip edilmektedir. Bu eserimizde, İltica Kanunu Taslağı çalışmalarına ışık tutmak ve sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra idarenin de dönem dönem dile getirdiği sorunlara çözüm bulmak amacıyla Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye davasında İHAM tarafından 22 Eylül 2009 tarihinde verilen karar ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmanın faydalı olmasını temenni ederim. Kitabın tashihlerinde yardımlarını esirgemeyen Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Muzaffer Eroğlu′na; kısa sürede yayınlanmasını sağlayan Beta Yaymevi′nin değerli Yöneticisi Sayın Seyhan Satar′a ve dizgisine titizlikle yerine getiren Sayın Gülgonca Çarpık′a içten teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Ocak 2010 Bostancı İÇİNDEKİLER I. GİRİŞ 1 II. MÜLTECİ, SIĞINMACI VE SINIRDIŞI KAVRAMLARI 1 A. "Mülteci" ve "Sığınmacı" Kavramları 1 1. Mülteci (Refugee) 1 2. Sığınmacı (Asylum Seeker) 6 B. "Sımrdışı" (Expulsion) Kavramı ve Türleri 6 1. Genel Olarak Sımrdışı 6 2. Mevzuat ve Milletlerarası Antlaşmalarda Mülteci ve Sığınmacıların Sımrdışı Edilmesi İçin Öngörülen Sebepler.... 12 3. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Ek Protokollerinin Mülteci ve Sığınmacıların Sımrdışı Edilmesine Uygulanacak Hükümleri 13 a. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin 2. Maddesi 15 b. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin 3. Maddesi 16 c. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin 8. Maddesi 17 d. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin 13. Maddesi 18 e. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin 6. Maddesinin Sımrdışı Hallerine Uygulanıp Uygulanamayacağı Sorunu 18 f. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesine Ek 4 Numaralı Protokol 23 g. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesine Ek 7 Numaralı Protokol 23 4. "Non-refoulement" Prensibi Uyarınca Sığınmacı ve Mültecilerin Sınırdan Geri Çevrilememesi, Sımrdışı ve İade Edilememesi 24 III. MÜLTECİLERİN VE SIĞINMACILARIN TÜRKİYE ALEYHİNE İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİ VE İNSAN HAKLARI AVRUPA KOMİSYONUNA YAPTIKLARI BAŞVURULARA İLİŞKİN OLARAK 22 EYLÜL 2009 TARİHİNE KADAR VERİLEN KARARLAR 30 A. 22 Eylül 2009 Tarihine Kadar Olan Süreçte Mülteciler ve Sığınmacılar Tarafından Türkiye Aleyhine İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Komisyonuna Yapılan Başvurularda İnsan Hakları Sözleşmesinin Esas Alman Hükümleri 30 B. 22 Eylül 2009 Tarihine Kadar Olan Süreçte Mülteci ve Sığınmacılar Tarafından Türkiye Aleyhine Yapılan Başvurulara İlişkin İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Komisyonunun Kararları 31 1. A. ve K. v. Türkiye 31 2. F. et al. v. Türkiye 32 3. A.G. ve Diğerleri v. Türkiye 32 4. Jabari v. Türkiye 35 5. G.H.H. ve Diğerleri v. Türkiye 36 6. Khadjawi v. Türkiye 38 7. M.T. ve Diğerleri v. Türkiye 39 8. A.E. ve Diğerleri v. Türkiye 39 9. Affaire Müslim v. Türkiye 41 10. Mamatkulov ve Askarov v. Türkiye 41 11. D. ve Others v. Türkiye 42 12. Roza Taleghani ve Diğerleri v. Türkiye 43 13. Fraydun Ahmet Kordian v. Türkiye 43 14. Anvar Mohammadi v. Türkiye 44 15. N.M. v. Türkiye 44 C. 22 Eylül 2009 Tarihine Kadar Olan Süreçte Mülteci ve Sığınmacılar Tarafından Türkiye Aleyhine Yapılan Başvurulara İlişkin Kararların Değerlendirilmesi 46 İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİNİN ABDOLKHANİ VE KARİMNİA DAVASINDA VERDİĞİ 22 EYLÜL 2009 TARİHLİ KARARI 47 A. Abdolkhani ve Karimnia Kararına Konu Olan Olay 47 B. İHAM Kararının Dayanağı Olan Mevzuat ve Antlaşmalar 51 1. İlgili Ulusal Mevzuat ve Uygulama 51 a. Anayasanın 125. Maddesi 51 b. İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. Maddesi 51 VII c. Pasaport Kanununun 4. ve 8(5). Maddeleri ile Yabancıların Türkiye′de ikamet ve Seyahatleri Hakkında Kanunun 23. Maddesi 51 d. Avukatlık Kanununun 2(3). Maddesi 52 2. Mülteci ve Sığınmacılara İlişkin Mevzuat ve Uygulama 52 a. Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1951 Cenevre Konvansiyonu 52 b. 1994 Yönetmeliği 53 c. İçişleri Bakanlığının 57 Sayılı Uygulama Talimatı 55 d. Ulusal Eylem Planı 55 e. Ankara İdare Mahkemesinin 17 Eylül 2008 Tarihli Kararı 56 3. Milletlerarası Belgeler 56 C. Türk Hükümetinin ve Başvuranların İddia ve Savunmaları ile BMMYK Türkiye Ofisinin Açıklamaları 60 1. Başvuranların İddia ve Savunmaları 60 2. Türk Hükümetinin İddia ve Savunmaları 61 3. BMMYK Türkiye Ofisinin Açıklamaları 61 D. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye Davasında Vardığı Sonuç 62 1. İHAS′m 34. ve 35. Maddeleri Açısından Başvurunun Kabuledilebilir Olması 62 2. İHAS′m 2. Maddesi Kapsamında Ayrı Bir İnceleme Yapılmasına Gerek Olmaması 63 3. Smırdışı Kararı Fiilen Uygulansaydı İHAS′m 3. Maddesinin İhlal Edileceği 63 4. İHAS′m 13. Maddesinin İhlal Edildiği 64 5. İHAS′m 5. Maddesinin İhlal Edildiği 65 6. İHAS′m 41. Maddesinin Uygulanması 67 E. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye Davasında Verdiği Kararın Değerlendirilmesi 68 1. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Davasında Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye Verdiği Kararın İHAS Hükümleri Açısından Değerlendirilmesi 68 2. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Abdolkhani ve Karimnia v. Türkiye Davasında Verdiği Kararın Türk Hukuku Açısından Değerlendirilmesi 70 a. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararında Yer Verilen Türk Mevzuatı 70 b. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararında İncelenmemekle Beraber Dikkate Alınması Gereken Türk Mevzuatı 70 aa. Mülteci ve Sığınmacıların Dilekçe ve Bilgi Edinme Hakkı Açısından Kararın Değerlendirilmesi 70 bb. Mülteci ve Sığınmacıların İdarenin Göstereceği Yerde Oturma Zorunluluğu Açısından Kararın Değerlendirilmesi 73 F. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Abdolkhani ve Kariminia v. Türkiye Kararma İlişkin Sonuç ve Öneriler 74 Ekler Ek. 1 European Court of Human Rights Second Section Case of Abdolkhani and Karimnia v. Turkey (Appllication no. 30471/08) Judgment, Strasbourg22 September 2009 79 Ek. 2 Avrupa İnsan Mahkemesi İkinci Daire Abdolkhani ve Karimini-Türkiye Davası (Başvuru No. 30741/08) Karar, Strazburg, 22 Eylül 2009 133 Ek. 3 İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi 177 Yararlanılan Kaynaklar 197

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-
  2	50,00 TL.-	100,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-
  2	50,00 TL.-	100,00 TL.-
  3	33,33 TL.-	100,00 TL.-
  4	25,00 TL.-	100,00 TL.-
  5	20,00 TL.-	100,00 TL.-
  6	16,67 TL.-	100,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	100,00 TL.-	100,00 TL.-

Hafta İçi:
Saat 16:00'ya kadar verilen siparişleriniz aynı gün, özel durumlarda bir sonraki işgününde kargoya verilir.

Saat 16:00'dan sonra vermiş olduğunuz siparişleriniz bir sonraki iş gününde kargoya verilir.

Kitabın stoklarımızda olmaması durumunda kitabın temini yayınevinden, dağıtıcılar kanalı ile yapılacaktır. Gecikme yaşanabilecek durumlarda üyelik bilgilerinizde kayıtlı telefon numaralarınızdan bilgi verilecektir.

Cumartesi ve Pazar Günü verilen Siparişler:
Cumartesi günü verilen siparişleriniz Saat 11:00'e kadar ve Pazar günü verilen siparişleriniz ise bir sonraki iş gününde kargoya verilecektir.

Kargo Teslim Süresi:
Kargo teslim süresi, İstanbul içi ve çevresinde genellikle 1 gündür. İstanbul dışı illerde iki güne çıkabilmektedir. Kargo firmasından kaynaklanan problemlerde bu sürenin uzaması söz konu olacaktır.

Hava koşullarına, yol durumuna ve özel durumlara bağlı olarak teslimat süresi uzamaktadır.

Vedatkitapcilik.com'dan satın aldığınız her ürünü, teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ürün hasarlı olmasa dahi hiçbir gerekçe belirtmeksizin- iade edebilirsiniz.

İade için, satın aldığınız ürünün tahrip edilmemiş, kullanılmamış veya tekrar satılabilirliği bozulmamış olması gerekmektedir.

Ambalajı açılmış, kullanılmış ve tahrip edilmiş ürünlerin iadesi kabul edilmemektedir.

Hiçbir gerekçe belirtmeksizin yapabileceğiniz ürün iadesinin, ürünün tarafınıza teslim edildiği hali ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Satın aldığınız üründe veya ürün ambalajında herhangi bir bozulma, açılma, kırılma, yırtılma, aksesuarlarında eksiklik ve sair hallerin tespiti halinde ürün iadesi kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürünün faturası gönderilmemişse, eksikse iade kabul edilmez.

İade edilecek ürünlerin mutlaka ürün faturasının orijinali ile birlikte teslimi gerekmektedir.

Gerekçesiz ürün iadesi malın tarafınıza teslimini takip eden 7 günlük süre içerisinde ve yazılı şekilde yapılmalıdır.

İadesi yapılacak ürünler Vedatkitapcilik.com'un çalıştığı kargo şirketleri aracılığı ile tarafımıza ulaştırılmalıdır.

Ürün, paket koruyucu bir ambalaj içerisine yerleştirilmeli ve kargo şirketinin etiketi ürün ambalajının üzerinde bulunmamalıdır.

Ürünün ambalajında meydana gelecek olan deformasyon, ürünün tekrar satılmasını engelleyen durumlar arasında yeralmaktadır.

Yukarıda belirtilen koşulları taşımayan ürün iadeleri kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürün iadesinin yukarıda belirtilen koşullara uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde, iade işlemine konu ürün bedeli en geç 7 iş günü içerisinde iade edilecektir.