Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Aile Hukukuna İlişkin Yabancı Kararların Tanınması
.jpg){kind=small}
Aile Hukukuna İlişkin Yabancı Kararların Tanınması
Ebru ŞENSÖZ MALKOÇ
3.400,00
TL Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi konusu her zaman birlikte incelenmiş ve tenfizden bağımsız olarak "tanıma" hukuki müessesesi tek başına bir çalışmaya konu olmamıştır. Tanıma müessesesi, 5718 sayılı MÖHUK'nda da tüm yönleriyle bağımsız olarak düzenlememekte, tanımaya ilişkin sadece iki hüküm bulunmakta, tenfiz şartlarına ilişkin düzenlemelerin ve tenfiz usulünün, tanımanın niteliğine uygun düştüğü ölçüde, tanıma şartları ve usulü hakkında da uygulanması kabul edilmektedir. Gerek Kanun'un bu düzenleme şekli, gerekse tanımanın tenfizden bağımsız olarak ayrı bir inceleme konusu yapılmamış olması, tanıma konusunda ayrıca incelenmeye ihtiyaç duyulan birçok meseleyi karşımıza çıkarmaktadır. Bu nedenlerle, çalışmamızda, tenfizden bağımsız olarak "yabancı mahkeme kararlarının tanınması" incelenmiş, bazı yasal düzenlemeler ve milletlerarası sözleşmeler kapsamında idari kararların da tanınması mümkün olduğundan, çalışmamız, idari ve hatta dini makam kararlarının tanınmasını da kapsayacak şekilde "Yabancı Kararların Tanınması" olarak daha geniş kapsamlı olarak belirlenmiş ve günümüzde konuyla ilgili milletlerarası sözleşmelerin sayısının gittikçe arttığı "Aile Hukukuna İlişkin Yabancı Kararların Tanınması" konusu ile sınırlandırılmıştır. Aile hukukuna ilişkin yabancı kararların tanınması konusu, 5718 sayılı MÖHUK, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve Türkiye'nin taraf olduğu iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler çerçevesinde incelenmiş, bu inceleme sonucunda, Türk hukukunda, milletlerarası sözleşmeler ile kabul edilen "Doğrudan Tanıma" olarak adlandırabileceğimiz yeni bir tanıma usulünün varlığı ortaya konulmuş ve bu usul ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Bugüne dek Türk hukukunda milletlerarası sözleşmeler kapsamında kabul edilmiş olan doğrudan tanıma usulü, 29 Nisan 2017'de 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'na eklenen 27/A madde hükmü ile söz konusu maddenin belirlediği kapsam ve şartlarla sınırlı olarak kanunen de kabul edilmiştir.(TANIITIM YAZISI)
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .................................................................................................................VII
DOKTORA TEZİ ÖNSÖZ............................................................................... XI
İÇİNDEKİLER ............................................................................................... XVII
K ISA LTM A LA R...........................................................................................X X X I
GİRİŞ.........................................................................................................................1
Birinci Bölüm
Tanıma Kavramı ve Usulü
I. YABANCI MAHKEME KARARLARININ KESİN
HÜKÜM ETKİSİNİN KABULÜ VE TANIMA ...................................7
A. GENEL OLARAK ...................................................................................7
B. MAHKEME KARARLARI VE ETKİLERİ ..................................16
1. Mahkeme Kararlarının Türleri ve Etkileri.................................16
2. Mahkeme Kararının Etkileri........................................................ 23
a. Kesin Hüküm Etkisi ................................................................ 23
aa. Kesin Hükmün Olumsuz Etkisi: “Kesin hüküm
itirazı”................................................................................. 26XVIII
bb. Kesin Hükmün Olumlu Etkisi: “Kesin delil” ............27
b. İcrai Etki (İcra Kabiliyeti) .......................................................33
C. YABANCI MAHKEME KARARLARININ KESİN
HÜKÜM ETKİSİNİN KABULÜ..................................................... 34
1. Tanıma ve Tenfizde Kesin Hüküm Etkisinin Kabulü............ 34
2. Tanıma Kavramı.............................................................................. 40
II. TÜRK HUKUKUNDA TANIMAYA İLİŞKİN MEVZUAT...........43
A. 5718 SAYILI MÖHUK......................................................................... 4 4
1. Milletlerarası Usul Hukuku Kuralları Yönünden 5718
Sayılı MÖHUK’un Zaman Bakımından Yürürlüğü ............... 4 4
2. Milletlerarası Sözleşmeler Karşısında MÖHUK’un
Uygulanabilirliği ............................................................................. 49
B. ÇOK TARAFLI VE İKİ TARAFLI SÖZLEŞMELER.................53
1. Milletlerarası Sözleşmelerin Yürürlüğü ve Uygulanması.......61
2. İki ve çok taraflı sözleşmelerin birlikte bulunması
halinde uygulanacak prensipler: Sözleşmeler arası
ihtilaf (Conflit des conventions)...................................................70
III. TANIMA USULÜ.........................................................................................73
A. BAĞIMSIZ BİR DAVA AÇILMASI YOLUYLA TANIMA........78
1. Genel Olarak......................................................................................78
2. Davanın Niteliği ve Dinlenilme Şartları.................................... 96
3. Karşı Dava Olarak Tanıma Davası Açılması............................101
4. Türk Hukukunda Tanımama (Tanımanın Reddi)
Davası Açma İmkânı (Negatif Kontrol)................................... 102
B. GÖRÜLMEKTE OLAN DAVA İÇİNDE TANIMA................. 105
1. Yabancı İlamın Kesin Hüküm İtirazı Olarak İleri
Sürülmesi......................................................................................... 115
2. Yabancı İlamın Kesin Delil Olarak İleri Sürülmesi...............120
C. DOĞRUDAN TANIMA................................................................... 127
1. Genel Olarak................................................................................... 127
2. Doğrudan Tanıma Usulü Kabul Eden Milletlerarası
Sözleşmeler ..................................................................................... 137XIX
a. Türkiye ile Irak arasındaki adli yardım sözleşmesi .........141
b. Kişi Hallerine İlişkin İşlemlerin Düzeltilmesi
Kararları ile İlgili Sözleşme.................................................. 143
c. Bazı Ölümlerin Tespitine Dair Sözleşme.......................... 145
d. Evlenme ile Nesebin Düzeltilmesi Hakkında Sözleşme146
e. Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat
Edinme Konusunda İşbirliğine Dair 1993 tarihli La
Haye Sözleşmesi...................................................................... 154
aa. Doğrudan Tanıma Kuralı............................................ 159
bb. Tevsik belgesini düzenleyecek makam ve usul....... 165
cc. Doğrudan tanıma engeli olarak “kamu düzeni” .... 168
aaa. Görülmekte olan davada kontrol...................... 169
bbb. İdari makamların doğrudan tanımayı red
yetkisi...................................................................... 169
ccc. Tanıma ve Tanımama (Tanımanın Reddi)
Davası.......................................................................171
f. Çocukların Velayetine İlişkin Doğrudan Tanıma
Usulünü Kabul Eden Milletlerarası Sözleşmeler ............ 172
aa. Küçüklerin Korunması Konusunda Makamların
Yetkisine ve Uygulanacak Kanuna Dair La Haye
Sözleşmesi....................................................................... 177
aaa. Sözleşme kapsamında doğrudan tanınacak
kararlar.................................................................... 186
bbb. Doğrudan tanıma engeli olarak kamu düzeni195
bb. Uluslararası Çocuk Kaçırmaların Hukuki
Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi...................... 196
aaa. Doğrudan tanıma kuralı..................................... 201
bbb. Sözleşme kapsamında doğrudan tanınacak
kararlar ................................................................... 210
cc. Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması
ve Tenfizi ile Çocukların Velayetinin Yeniden
Tesisine İlişkin Avrupa Sözleşmesinde Yer Alan
Doğrudan Tanıma Usulü ............................................223
dd. Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması
Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak XX
Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair 1996
tarihli La Haye Sözleşmesi (m. 23/1) .......................234
3. Doğrudan Tanıma Usulü Kabul Eden Nüfus Hizmetleri
Kanunu 27/A maddesi : Boşanma, Evliliğin İptali,
Butlanı, Evliliğin Tespiti ve Yokluğu Kararları....................... 237
a. Doğrudan Tanıma Usulü .....................................................240
b. Doğrudan tanıma engeli olarak “kamu düzeni”..............242
aa. Görülmekte olan davada kontrol...............................242
bb. Tescile yetkili idari makamın kontrolü : Tanıma ve
Tanımanın Reddi Davası.............................................243
4. Sonuç ................................................................................................245
İkinci Bölüm
Tanıma Şartları
I. 5718 SAYILI MÖHUK’TA DÜZENLENEN TANIMA
ŞA RTLA R I................................................................................................... 251
A. MAHKEMECE RE’SEN İNCELENEN TANIMA
ŞA RTLA R I............................................................................................ 273
1. Adli Makam Kararı Bulunması: “Yabancı
Mahkeme”lerden Verilmiş Bir Karar Bulunması................... 275
a. Mahkemenin yabancı bir devletin egemenliğini
temsil etmesi............................................................................ 276
b. Tanınmayan bir devlet mahkemesinden verilen
kararlar ...................................................................................... 278
c. Kararın verildiği ülke üzerinde egemenliğin değişmesi279
d. Milletlerarası mahkemelerden verilen kararların
tanınması.................................................................................. 279
e. İstisnaen idari makam kararlarının ve adli veya idari
makamlarca verilen belgelerin “yabancı mahkeme
kararlarının tanınması usulü ile” tanınması .................... 281XXI
f. Adli olmayan ama kendi hukukuna göre yargılama
yetkisini haiz idari ve dini makam kararlarının
özellikle talâk ve get kararlarının tanınması....................287
2. Yabancı Mahkeme Kararının Hukuk Davalarına İlişkin
Olması..............................................................................................306
a. Özel hukuka ilişkin bir hükmün bulunması ....................306
aa. Ceza hükümlerinin tanımaya konu olmaması ve
istisnası ............................................................................309
bb. İdari hükümlerin tanımaya konu olmaması ve
istisnası ............................................................................ 312
cc. Yabancı icra kararlarının tanımaya konu
olmaması ......................................................................... 313
dd. Taraflar arasındaki sulhun tanınması .......................314
b. “Hüküm fıkrası”nın açık ve net olması...............................316
c. Hükmün icra edilebilir ve zamanaşımına
uğramamış olması ...................................................................317
d. Çekişmeli yargıya ait “niteliği itibariyle tüm
mahkeme kararlarının” tanımaya konu olması ................319
e. Çekişmesiz yargıya ait kararların tanımaya konu
olması ........................................................................................ 338
3. Kararın verildiği yer kanunlarına göre “kesinleşmiş”
olması : “kesin hüküm teşkil etmesi”........................................ 345
a. Geçici icra edilebilir nitelikteki kararlar ile geçici
tedbir kararlarının tanımaya konu olmaması ve
istisnaları .................................................................................. 355
b. Çekişmesiz yargı kararlarının kesinleşmesi sorunu.......363
4. İlamın Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine giren
bir konuda verilmemiş olması ....................................................368
5. Hükmün Türk kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması 381
a. Genel olarak “Türk kamu düzeninin müdahalesi” :
Revizyon yasağı ve “Türk hukukunun vazgeçilmez
kabul ettiği temel prensiplerine açıkça aykırılık” ........... 382
b. Aile hukukuna ilişkin bazı konularda kamu
düzeninin müdahalesi ............................................................419XXII
aa. Boşanma kararları hakkında ...................................... 420
bb. Boşanma nedeniyle tazminat kararları hakkında.. 423
cc. Velayet kararları hakkında ..........................................424
aaa. Çocuğun üstün ve öncelikli yararının
korunması ilkesi ve çocuğun dinlenilme
hakkı........................................................................ 425
bbb. Türk hukukundan farklı hükümler içeren
velayet düzenlemelerinin özellikle her iki taraf
anlaşsa dahi boşanmadan sonraki müşterek
(ortak) velayet kararlarının tanınmasının Türk
kamu düzenine açıkça aykırılık teşkil edip
etmediği sorunu ................................................... 437
dd. Kişisel ilişkinin kurulması kararları hakkında ......4 4 4
ee. Nafaka kararları hakkında ..........................................446
ff. Evlat edinme kararları hakkında ...............................449
gg. Soybağının reddi kararları hakkında........................460
hh. Cinsiyet ve isim değişikliği kararları hakkında ..... 461
c. Kamu Düzeni Müdahalesini Gerektirebilecek Bazı
Özellik Arzeden Durumlar ..................................................462
aa. Yargılamanın Yenilenmesi Sebeplerinin
Bulunması .......................................................................462
bb. Hükmün Türk mahkemesinden verilen bir karar veya
başka bir devlet mahkemesi kararıyla bağdaşmıyor
olması...............................................................................468
cc. Türkiye’de derdest bir davanın bulunmasının kamu
düzenine aykırılık teşkil edip etmemesi meselesi..482
B. MAHKEMECE TARAFLARIN İTİRAZI ÜZERİNE
İNCELENEN TANIMA ŞARTLARI ...........................................487
1. İlamın dava konusu veya taraflarla gerçek bir ilişkisi
bulunmadığı halde kendisine yetki tanıyan bir devlet
mahkemesince verilmiş olması: “Aşırı Yetki”.........................488
2. Savunma haklarına ilişkin usul işlemlerine uyulmamış
olması ...............................................................................................507
3. Tanıma şartları dışında ileri sürülebilecek diğer itirazlar.....519
a. Hükmün tanınmasına engel bir sebebin ortaya çıkması519XXIII
b. Yargı muafiyetinin tanıma şartı olarak kabulü................ 523
4. İtirazların ileri sürülmesinin veya tanımanın reddi
talebinin “hakkın kötüye kullanılması” teşkil etmesi ve
itirazın dinlenmemesi...................................................................524
II. MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERDE DÜZENLENEN
TA NIM A ŞA RTLA R I .............................................................................. 526
A. BAZI MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERLE MÖHUK
VE DİĞER MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERE
İLAV ETEN A R A NACA K TA NIM A ŞA RTLA R I .................... 526
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Eki Protokoller:
“Adil Yargılanma Hakkı ve Eşler Arasında Eşitlik İlkesi”.... 527
2. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi:
“Çocuğun Üstün ve Öncelikli Yararı ile Çocuğun
Dinlenilme Hakkı”........................................................................ 531
3. Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin 1996 tarihli
Avrupa Sözleşmesi: “Çocuğun Görüşünün Alınması”......... 535
a. Davalarda bilgilendirilme ve dava sırasında
görüşünü ifade etme hakkı...................................................536
b. Özel bir temsilci atanmasını isteme hakkı........................ 537
c. Usule ilişkin diğer ek haklar ................................................ 538
B. BAZI MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER İLE
MÖHUK YERİNE UYGULANACAK TANIMA
ŞA RTLA R I............................................................................................ 539
1. Çok Taraflı Sözleşmelerde Düzenlenen Tanıma Şartları ....540
a. Evlilik Bağına İlişkin Kararların Tanınması
Hakkındaki Sözleşme............................................................ 541
aa. Sözleşmede “karar” kavramı : Evlilik bağına ilişkin
akit devlet adli ve idari makam kararlarının tanımaya
konu olması.....................................................................543
bb. Sözleşmedeki tanıma şartları ve MÖHUK karşısında
uygulanabilirliği ............................................................ 545
b. Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması
ve Tenfizi ile Çocukların Velayetinin Yeniden
Tesisine İlişkin Avrupa Sözleşmesi .................................... 555XXIV
aa. “Çocuk” kavramı : Çocuk hakkında verilmiş bir
velayet kararının bulunması .......................................560
bb. “Velayete ilişkin karar” kavramı : Adli ve idari
makam kararlarının tanımaya konu olması............ 561
cc. Kesinleşme şartının aranmaması.............................. 562
dd. Haksız Götürme Halinde............................................564
aaa. Karar, davalı veya yasal temsilcisinin gıyabında
verildiği takdirde, “Savunma haklarına
uyulmamış olması” ve istisnası.........................568
bbb. Karar, davalı veya yasal temsilcisinin gıyabında
verildiği takdirde, “Kararı veren makamın
Sözleşmede belirlenen yetki kuralları uyarınca
yetkisiz olması”.....................................................568
ccc. Tanınması veya tenfizi istenen kararın, haksız
götürmeden önce talep edilen devlette verilmiş
bir kararla bağdaşmaması ve istisnası..............569
ee. Haksız Götürme Dışındaki Hallerde ....................... 570
aaa. Haksız götürme halinde kabul edilen red
sebeplerinden birinin bulunması ..................... 571
bbb. Tanınması veya tenfizi istenen kararın
sonuçlarının talep edilen devletin aile ve
çocuk hukukunun temel ilkeleriyle açıkça
bağdaşmaması....................................................... 571
ccc. Değişen şartlar nedeniyle kararın sonuçlarının
artık çocuğun yararı ile açıkça bağdaşmaması ve
istisnası ....................................................................575
ddd. Çocuğun talepte bulunulan devletle daha sıkı
ilişki içinde olması, “Kararı veren makamın
Sözleşmede belirlenen yetki kuralları uyarınca
yetkisiz olması”......................................................575
eee. Kararın talepte bulunulan veya üçüncü bir
devlette verilmiş ve halen icra edilebilir bir
başka karar ile bağdaşmaması ve tanıma-tenfizin
reddinin çocuğun yararına uygun olması...... 576
c. Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına Dair Avrupa
Sözleşmesi ................................................................................ 581XXV
d. Nafaka Yükümlülüğüne İlişkin Yabancı Kararların
Tanınmasına İlişkin Sözleşmeler........................................ 582
aa. 1958 tarihli Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlülüğü
Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine
İlişkin La Haye Sözleşmesi ......................................... 585
aaa. Sözleşme uyarınca “yetkili” adli veya idari
mercilerden verilen bir nafaka kararının
bulunması ..............................................................586
bbb. Savunma haklarına ilişkin usul işlemlerine
uyulmuş olması..................................................... 587
ccc. Kararın verilmiş olduğu devlette kesin hüküm
kuvvetini kazanmış olması ve istisnası ........... 588
ddd. Kararın, ileri sürülmüş olduğu devlette konusu
ve tarafları aynı olan mevcut bir karara aykırı
olmaması................................................................ 589
eee. Kararın ileri sürüldüğü devlette nafaka
kararının verilmesinden önce açılmış derdest bir
davanın bulunmaması......................................... 590
fff. Kararın, tanıma istenen devletin kamu düzenine
açıkça aykırı olmaması........................................ 590
bb. 1973 Tarihli Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki
Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin La Haye
Sözleşmesi....................................................................... 591
aaa. Sözleşmeye göre “Karar” kavramı: Nafakaya
ilişkin karar veya sulhun bulunması................ 591
bbb. Sözleşme uyarınca “yetkili” adli ve idari
mercilerden verilen bir nafaka kararının veya bu
merciler önünde yapılan sulhlerin bulunması593
ccc. Kararın şekli anlamda kesinleşmiş olması ve
istisnası ................................................................... 595
ddd. Kararın tanıma devletinin kamu düzenine
açıkça aykırı olmaması........................................ 596
eee. Kararın usul işlemlerinde hile sonucu
verilmemiş olması................................................ 597XXVI
fff. Kararın ileri sürüldüğü devlette tenfiz
davasından önce açılmış derdest bir davanın
bulunmaması......................................................... 597
ggg. Kararın talep edilen devlette veya tanınabilir
olması şartıyla başka bir devlette, aynı konuda
ve aynı taraflar arasında verilmiş mevcut bir
karara aykırı olmaması........................................ 598
hhh.Kararın gıyapta verilmiş olması halinde
“Savunma haklarına uyulmuş olması”............ 598
cc. Çocuk Nafakası ve Diğer Nafaka Türlerinin
Uluslararası Tahsiline İlişkin 2007 tarihli La Haye
Sözleşmesi....................................................................... 599
dd. Sonuç................................................................................606
2. İki Taraflı Sözleşmelerde Kabul Edilen Tanıma Şartları.....607
a. MÖHUK ve çok taraflı sözleşmelere göre daha
elverişli hükümler içeren iki taraflı adli yardım
sözleşmeleri...............................................................................611
aa. Türkiye-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasındaki
adlî yardım sözleşmesi ..................................................611
bb. Türkiye-Irak arasındaki adli yardım sözleşmesi.... 613
b. Daha ağır şartlar kabul eden iki taraflı sözleşmeler ........614
aa. Türkiye-Irak arasındaki adlî yardım sözleşmesi.....614
bb. Türkiye-Tunus arasındaki adlî yardım sözleşmesi 615
cc. Türkiye-Azerbaycan arasındaki adlî yardım
sözleşmesi.........................................................................616
dd. Türkiye-Cezayir arasındaki adlî yardım
sözleşmesi.........................................................................618
ee. Türkiye-Avusturya arasındaki adlî yardım
sözleşmesi.........................................................................619
ff. Türkiye-Çin/Kazakistan arasındaki adlî yardım
sözleşmeleri..................................................................... 622
gg. Türkiye-Moldova arasındaki adli yardım
sözleşmesi........................................................................624
hh. Türkiye-Polonya arasındaki adlî yardım
sözleşmesi........................................................................ 625XXVII
ii. Türkiye – Gürcistan / Tacikistan / Özbekistan /
Arnavutluk / Litvanya / Moğolistan / Makedonya
arasındaki adlî yardım sözleşmeleri.......................... 628
jj. Türkiye-Ukrayna arasındaki adlî yardım
sözleşmesi........................................................................630
kk. Türkiye-Hırvatistan arasındaki adlî yardım
sözleşmesi........................................................................ 632
ll. Türkiye-Bosna Hersek arasındaki adlî yardım
sözleşmesi........................................................................ 633
mm. Türkiye-Romanya arasındaki adlî yardım
sözleşmesi........................................................................634
nn. Türkiye-Slovakya arasındaki adlî yardım
sözleşmesi........................................................................ 635
oo. Türkiye-Türkmenistan/İran İslam Cumhuriyeti/
Kırgız Cumhuriyeti arasındaki adlî yardım
sözleşmesi........................................................................ 637
c. Sonuç ve genel değerlendirme ............................................. 639
C. MÖHUK’TA ARANAN TANIMA ŞARTLARINI
ARAMAYAN “DOĞRUDAN TANIMA USULÜ”
KABUL EDEN BAZI MİLLETLERARASI
SÖZLEŞMELERDE ve NHK’DA KABUL EDİLEN
DOĞRUDAN TANIMA ENGELLERİ........................................642
1. Kişi Hallerine İlişkin İşlemlerin Düzeltilmesi Kararları
ile İlgili Sözleşme...........................................................................643
2. Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme
Konusunda İşbirliğine Dair 1993 La Haye Sözleşmesi ........643
3. Küçüklerin Korunmasına Dair Makamların Yetkisine
ve Uygulanacak Kanuna Dair 1961 tarihli La Haye
Sözleşmesi .......................................................................................649
4. Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması
Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak
Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair 1996 tarihli
La Haye Sözleşmesi....................................................................... 650
5. Nüfus Hizmetleri Kanunu 27/A maddesinde kabul
edilen Doğrudan Tanıma Engelleri .......................................... 655XXVIII
Üçüncü Bölüm
Tanımanın Sonuçları
I. USULE İLİŞKİN MESELELER............................................................. 657
A. TANIMA ve TANIMAMA (TANIMANIN REDDİ)
TALEBİ .................................................................................................. 659
1. Hukuki Yarar Şartı ........................................................................ 661
a. Karar ile aranan etki bakımından tanıma talebinde
hukuki yarar şartı.................................................................... 662
b. Kişi bakımından hukuki yarar şartı...................................663
aa. Tanıma talebinde tulunabilecek kişiler....................663
bb. Aracı kurumun veya Cumhuriyet Savcılığı’nın
tanıma veya tenfiz talebinde bulunması .................. 674
2. Tanıma veya Tanımama (Tanımanın Reddi) Davasına
Müdahale......................................................................................... 677
3. Tanıma Talebinin Şekli: Dilekçe ve Eklenecek Belgeler ......680
4. Tanıma Talebinin Kapsamı ve Tanıma İstemi Dışında
Başka Taleplerde Bulunulamaması ...........................................697
B. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME .........................................699
1. Bağımsız tanıma davasında.........................................................700
2. Görülmekte olan davada.............................................................. 707
C. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ ....................................... 707
D. YARGILAMA USULÜ .......................................................................714
E. TEBLİGAT............................................................................................725
F. TEMİNAT............................................................................................. 743
1. Tanıma veya tanımama (tanımanın reddi) davasında ......... 744
a. MÖHUK m. 48 uyarınca yabancı davacının teminat
gösterme yükümlülüğü ve muafiyet................................... 745
b. HMK m. 84 uyarınca Türkiye’de yerleşim yeri
olmayan Türk vatandaşlarının teminat gösterme
yükümlülüğü ........................................................................... 754
2. Görülmekte olan davada tanıma veya tanımama
(tanımanın reddi) talebinde ....................................................... 755XXIX
G. DERDESTLİK ve BEKLETİCİ MESELE .................................... 756
H. ZAMANAŞIMI VE FERAGAT.......................................................761
1. Tanıma davasında zamanaşımı sorunu.....................................761
2. Tanıma davasından feragat sorunu ........................................... 764
I. ISLAH..................................................................................................... 766
J. TANIMA TALEBİNDEN ÖNCE VEYA SONRA
İHTİYATİ HACİZ VE TEDBİR KARARI.................................. 767
II. TANIMA VE TANIMAMA (TANIMANIN REDDİ)
TALEBİ HAKKINDA VERİLEBİLECEK KARARLAR VE
KANUN YOLLARI................................................................................... 769
A . K A R A R LA R......................................................................................... 769
1. Tanıma talepleri hakkında ..........................................................772
a. Tanıma kararı ..........................................................................772
b. Tanımanın reddi kararı......................................................... 773
c. Kısmen tanıma kararı............................................................ 774
2. Tanımama (tanımanın reddi) talepleri hakkında.................. 776
3. Kararın kapsamı ile hâkimin ek talepler hakkında veya
re’sen ek karar verme yetkisi ....................................................... 776
B. KANUN YOLLARI............................................................................ 783
1. 20.07.2016 tarihinden önce kanunyoluna başvuru............... 789
a . Temy iz.......................................................................................790
b. Karar Düzeltme....................................................................... 796
c. Yargılamanın Yenilenmesi....................................................799
2. 20.07.2016 tarihinden sonra kanunyoluna başvuru.............. 805
a. İstinaf ve Temyiz ....................................................................806
b. Yargılanmanın Yenilenmesi.................................................808
C. TANIMA VEYA TANIMAMA (TANIMANIN REDDİ)
TALEBİ HAKKINDA VERİLEN KESİNLEŞMİŞ TÜRK
MAHKEMESİ KARARININ DOĞURDUĞU ETKİ..............811
1. Tanıma talebi neticesinde verilen kabul veya red
kararının etkisi............................................................................... 812XXX
2. Tanımama (tanımanın reddi) talebi neticesinde verilen
kabul ya da red kararının etkisi...................................................816
3. Türkiye’de yeni dava açabilme imkânı......................................817
III. TANIMANIN SONUÇLARI .................................................................818
A. KESİN HÜKÜM ETKİSİ ..................................................................819
1. Tanınan Yabancı İlamın Kesin Hüküm Etkisinin Kapsamı820
2. Kesin Hüküm Etkisinin Doğduğu An......................................824
B. TANIMADAN BAĞIMSIZ DİĞER ETKİLER..........................836
1. Olgu Etkisi ...................................................................................... 837
2. Delil Etkisi....................................................................................... 841
3. Belge Etkisi......................................................................................844
SONUÇ................................................................................................................ 847
KAYNAKÇA ......................................................................................................887
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı